معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

یکی از دانشی‌مردان کم‌مانند ایران که با پای گذاردن در میدان سیاست توانست از فراز و فرود آن به نیک‌نامی و با استواری اخلاقی بگذرد، دکتر غلامحسین صدیقی است. صدیقی پیش از اینکه به وزارت در دولت دکتر محمد مصدق برگزیده شود، دانایی بود دانشگاهی. مدرسی بود تمام‌عیار و محققی بود عاشق‌وار، استاد رشتۀ تاریخ فلسفه در دانشکدۀ ادبیات بود و بیش از آن در زمینۀ جامعه‌شناسی درس می‌گفت.

چون در سراسر زندگی دانشگاهی به گسترش امور آن بنیان علاقه‌مندی وافر داشت و همیشه به جان و دل خویش مترصد خدمتی در راه ترقی مملکت بود و پیشرفت دانشگاه و زیادشدن تعداد تحصیل‌کردگان و دامنه‌یافتن پژوهش‌های علمی را برای آن مفصود و نیت مؤثر و مفید می‌دانست، به دعوت دکتر علی‌اکبر سیاسی، نخستین رئیس مستقل و مدیر مدبّر آن مؤسسه، مقام مدیر کلی دانشگاه را پذیرفت. چند سال در آن سمت، در نهایت صداقت و دلسوزی و فرهنگ‌پژوهی خدمت کرد و توانست شخصیت بارز و قابلیت اجتماعی خود را به جامعه عرضه کند. در منصب اداری دانشگاه کارش جنبۀ فرهنگی هم داشت و ناگزیر از آن بود اشرافی حقیقی به همۀ جوانب امور دانشگاه داشته باشد. او چند دوره نمایندگی دانشگدۀ ادبیات و علوم‌ انسانی را در شورای دانشگاه داشت. آنچه همکاران صدیقی در آن شورا از گفتار و رفتار او به یاد می‌آورند همه حکایت می‌کند از دلیری او در بیان معتقدات فرهنگی خود و احترام گذاردن به مُرّ قانون و رعایت کامل بی‌غرضی.

رفتار دانشگاهی دکتر صدیقی، هم در مقام مدیر کلی دانشگاه، هم به مناسبت کمالات معنوی و اخلاقی او، خصوصاً رعایت ترتیب و انضباط بیش از حد در امور آموزشی و حضور منظم در کلاس درس، او را در میان همگان شاخص و مدیری اصولی معرفی کرده بود. شاید همین خصایل و خصایص انسانی او موجب آن شد که چون یکی از دوستانش او را به دکتر محمد مصدق معرفی کرد از سوی ایشان به وزارت پست و تلگراف و پس از آن به وزارت کشور برگزیده شد و تا به هنگام در افتادن به زندان همراه و همگام و همسخن مصدق بود.

این کتاب در دو بخش دربرگیرندۀ مقالاتی دربارۀ آثار، سیرت و زمانۀ زنده‌یاد دکتر غلامحسین صدیقی است که از سوی دوست‌داران وی به نگارش درآمده است.

فهرست مطالب کتاب:

در باب ابن سینا‌پژوهی دکتر صدیقی (نسبت فلسفه و جامعه‌شناسی)/ حسن بلخاری قهی

* بخش اول: دربارۀ استاد دکتر غلامحسین صدیقی

مطالعۀ رویکرد غلامحسین صدیقی دربارۀ پدیده‌های اجتماعی از منظر تفسیر‌گرایی/ علیرضا قبادی، زینب نادی

صدیقی و جنبش‌های دینی ایرانی/ علی بهرامیان

دکتر غلامحسین صدیقی/ ایرج افشار

آموزه‌های اخلاقی در حال فراموشی استاد غلامحسین صدیقی/ امیدعلی احمدی

غلامحسین صدیقی؛ مثالی عالی از «کنشگران مرزی» در تاریخ معاصر ایران/ مقصود فراستخواه

بررسی فعالیت‌های دکتر غلامحسین صدیقی در مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران/ عادله آقایی

دکتر صدیقی، استاد ارتباطات/ باقر ساروخانی

دکتر غلامحسین صدیقی و اجتماعیات در ادب فارسی/ محسن روستایی

دکتر صدیقی و پایان یک غربت تاریخی/ علیرضا خانی

انسان تراز اخلاق/ امیر (بهروز) طیرانی

فرزند خصال خویشتن/ نصرالله حدادی

گزارش سفر هند/ محمد ترکمان

استاد دکتر غلامحسین صدیقی و جامعه‌شناسی در ایران/ محمد عبداللهی

دو نامه از دکتر مصدق به دکتر غلامحسین صدیقی

کتاب‌شناسی/ افسانه شفاعتی

* بخش دوم: مقالات اهدایی

فرافکنی، توجیه (دلیل‌تراشی) در فرهنگ عامۀ ایران/ احمد کتابی

اوضاع اجتماعی شیراز و فرهنگ مردم/ حمید یزدان‌پرست

سال‌شمار/ نرگس صادقی‌زاده

تصاویر

تاریخ بزرگداشت‌ها و فهرست زندگی‌نامه‌ها