معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

کتاب‌های مفید در راستای مباحث زبان ‌دوم‌آموزی همواره در میان زبان‌آموزان، پژوهشگران و مدرسان زبان دوم خواهان زیادی داشته است، اما از آن میان کتاب‌هایی که به مباحث نظری پرداخته‌اند و یا دارای زبان فنی غیرقابل‌فهم برای خواننده غیرحرفه‌ای و کم تجربه هستند چندان با استقبال روبرو نگردیده‌اند. از سوی دیگر، عدم موفقیت در کاربرد نظریات مطرح شده و یا اجرایی نبودن این نظریات باعث شده است تا این نوع کتاب‌ها چندان موفق نباشند.

این کتاب نوشته ویویان کوک و دیوید سنگلتون از جمله کتاب‌هایی است که بی‌تردید از تمامی دشواری‌ها و مشکلات بیان‌شده اجتناب کرده و از این‌رو، نمونه بسیار خوبی از مقدمه‌ای در حوزه وسیع پژوهش‌های فراگیری زبان دوم در اختیار خوانند قرار می‌دهد که بسیار جالب و خواندنی است. البته نویسندگان این کتاب بر این موضوع واقف هستند که موضوعات مطرح شده در این کتاب تا حدودی تکرای‌اند، اما از آنجایی که پاسخ به این پرسش‌ها نیازمند مهارت، چیره‌دستی و تجربه است، با مطرح نمودن آنها سعی در پاسخگویی از منظری متفاوت و نو داشته‌اند؛ به بیان دیگر این کتاب چشم‌اندازی تازه در برابر حوزه‌های مختلف در پژوهش‌های فراگیری زبان دوم می‌گشاید. چرا باید نسبت به چگونگی فراگیری و کاربرد زبان دوم از سوی مردم علاقمند بود؟ اگر شما در یک خانواده یا جامعه چندزبانه بزرگ شده‌اید، برای شما موضوع زبان دوم کاملاً پیش‌پا افتاده است و زبان‌دوم‌آموزی نسبت به زبان اول‌آموزی برای تک‌زبانه‌ها موضوعی جالب نیست؛ اما اگر شما زبان دوم را در مدرسه یا کالج فراگرفته باشید، احتمالاً برای شما کار چندان راحتی نبوده و در این راه با مشکلات حل‌نشدنی‌ای نیز روبرو شده‌اید؛ آنچه که باعث علاقمندی شما شده و سبب می‌گردد که زبان را بدون تلاش و سختی زیاد فراگیرید، یک راه‌حل سریع است. در این کتاب فرض بر آن است که فراگیری و کاربرد زبان دوم بخش عادی زندگی بشر است، چیزی که نیاز به بررسی علمی دارد، چرا که ما چیز زیادی درباره آن نمی‌دانیم و اغلب به دیدگاه عامه مردم در بینش خود درباره آن وابسته هستیم. یادگیری دیگر زبان‌ها بخش اصلی تحصیلات مدرن است و برای انسان‌ها، در دنیایی که به‌طور روزافزون کذراندن زندگی تنها با دانستن یک زبان دشوار است، امری حیاتی محسوب می‌گردد.

از دهه 1960 رشته تحصیلی با عنوان «پژوهش‌های زبان‌دوم‌آموزی (SLA) به بررسی زبان دوم پرداخته است، چه درباره افرادی که نسبت به آن از بدو تولد عادت داشته‌اند و چه افرادی که آنها را در مدرسه یا کالج مطالعه می‌کنند. این حوزه با تمرکز بر جنبه‌های محدودی از دستور آغاز گردیده و زندگی روان‌شناختی؛ کاربران زبان دوم، اشارت و حرکات آنها موقع صحبت‌کردن و روابط پیچیده آنها با بومی‌زبان‌ها و یا دوستان کاربر زبان دوم آنها را نیز در میان دیگر موضوعات دربرگرفته است. تمامی زندگی بشر می‌تواند درگیر زبان دوم شود، همانگونه که درگیر زبان اول می‌شود. اکنون تحقیقات زبان‌دوم‌آموزی برای خود صاحب مجله‌های تخصصی، انجمن و کنفرانس‌هایی در تقریباً همه کشورهاست و آنقدر گسترش پیدا کرده است که در قالب گروه‌های تخصصی محققان نظری تلفظ، چندزبانگی و دستور زایشی تقسیم شده است.

این کتاب با بحث درباره هشت موضوع مورد علاقه افرادی که در این حوزه فعالیت می‌کنند، خوانندگان را با تحقیقات زبان‌دوم‌آموزی آشنا می‌کند. هر موضوع یک بحث آغازین را درباره موضوع مرتبط و بدون دربرداشتن دانش پیشین ارائه می‌کند و سپس پیشنهاد می‌دهد که تا کجا و تا چه حد این موضوع می‌تواند پیش برود. موضوعات بدون وابستگی به موضوع بعدی و به‌طور مستقل بحث شده‌اند، به این منظور که بتوانند با هر ترتیبی که مورد علاقه خواننده است، مورد مطالعه قرار گیرند. هر کدام از نویسندگان چهار موضوع را مورد بحث قرار داده‌‌اند و سپس مباحث یکدیگر را ویرایش کرده‌اند. نسخه نهایی تفاوت‌های سبکی میان آنها حفظ نموده است تا نظرات فردی آنها نیز مشخص شود. در واقع این کتاب تا حدودی به صورت تعاملی نوشته شده است، به این صورت که از خواننده خواسته می‌شود تا موضوعات کتاب را براساس تجربیات خود در نظر بگیرند. بنابراین این کتاب یک مقدمه جامع درباره تحقیقات زبان‌دوم‌آموزی نیست که از این نوع، بی‌شمار کتاب وجود دارد، بلکه نگاهی اجمالی به این دارد که چگونه محققان زبان‌دوم‌آموزی سعی در پاسخ‌دادن به هشت سوال رایج درباره زبان‌دوم‌آموزی دارند.

بدون تردید، موضوعات بی‌شماری وجود دارند که در حوزه زبان‌دوم‌آموزی قابل بحث هستند. چگونه نگارندگان این موضوعات را به هشت موضوع تقلیل داده‌اند؟ اول آنکه نگارندگان متداول‌ترین سوالاتی را که برای مردم مورد سوال بوده است را در نظر گرفته‌اند، مانند بهترین سن برای یادگیری یک زبان و چگونگی فراگیری واژگان زبان دوم. دوم آنکه نگارندگان بر موضوعاتی تمرکز کرده‌اند که طی سالیان طولانی آنها را مورد بررسی قرار داده‌‌اند، به این طریق می‌توانستند با تجربه تحقیقاتی خود درباره آنها بحث کنند. در نهایت نگارندگان به دنبال موضوعاتی بودند که برای انسان‌ها در هر کجای دیگر هم می‌توانست مهم باشد، تا اینکه به شناسایی موضوعات نظری و انتزاعی بپردازند. انتخاب نهایی آنها ترکیبی از محبوبیت، مهارت و ارتباط موضوعات بوده است.

فهرست مطالب کتاب:

پیشگفتار مترجم

مقدمۀ نویسندگان

فصل اول: زبان‌های مختلف چگونه در ذهن ما با یکدیگر در ارتباط قرار می‌گیرند؟

فصل دوم: آیا سن ایده‌الی برای یادگیری زبان دوم مطرح است؟

فصل سوم: چگونگی فراگیری واژگان زبان دوم

فصل چهارم: اهمیت دستور زبان در زبان دوم‌آموزی و کاربرد زبان دوم؟

فصل پنجم: چگونگی فراگیری مهارت نوشتن در زبان دوم

فصل ششم: چگونه دیدگاه و انگیزه افراد می‌تواند در زبان دوم آموزی کمک کند؟

فصل هفتم: تحقیقات در زمینه زبان دوم‌آموزی تا چه اندازه در آموزش زبان مفید هستند؟

فصل هشتم: اهداف آموزش زبان چیست؟

سخن آخر

واژه‌نامه توصیفی