معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

یکصدوهجدهمین شماره از ماهنامۀ «تالش» با گفتارهایی دربارۀ زبان و فرهنگ تالشان منتشر شده است.

پس از یاداشت‌های سردبیر که به فروش مناطق جنگلی و ییلاقی تالش و گرانی کاغذ و هزینه‌های چاپ اشاره کرده، نوشتار چیستان در فولکلور تالشان ایران آورده شده است. از بارزترین مضامین فولکوریک تالشان می‌توان به زبانزدها، کنایات، ترانه‌ها، چیستان‌ها، داستان‌ها و باورهای خرافی اشاره کرد. فولکلور این قوم آمیزه‌ای از باورهای اسلامی، زرتشتی و تالشی می‌باشد. معادل واژۀ چیستان در زبان تالشی، به صورت «اَو چیچه؟»، «اَ چی؟»، «او چی چیه؟» و «ام چیچی‌یه؟» می‌باشد. گرچه امروزه از چیستان‌های تالشی استفاده‌های پژوهشی ـ تألیفی می‌شود، اما اصلی‌ترین کاربرد آنها سرگرمی و گذراندن اوقات فراغت بوده است. چیستان‌ها در میان تالشان، بنا بر سنت همیشگی‌شان هم به حالت شعری و هم به حالت نثری یافت می‌شود.

نوشتار بعدی بازخوانی یک سند تاریخی دربارۀ مذاکرات دورۀ هفدهم مجلس شورای ملی دربارۀ نمایندۀ طوالش است. بر اساس آنچه در صفحۀ نخست شمارۀ 2145 (شمارۀ مسلسل 12) از سال هشتم مورخ یکشنبه هشتم تیر 1331 روزنامۀ رسمی کشور شاهنشاهی ایران درج شده، این جلسه در واقع جلسۀ دوازدهم مجلس شورای ملی بوده که در روز پنجشنبه بیست‌ونهم خردادماه 1331 تشکیل شده است. در فهرست مطالب این شماره از روزنامه، به طرح گزارش کمیسیون تحقیق راجع به نمایندگی آقای رفیع از طوالش و تصویب آن اشاره شده است.

جلال آل احمد نامی آشنا برای تمام ایرانی‌هاست. کسی که اواخر عمرش را در خلیفه‌آباد اسالم تالش سپری نمود. آل احمد در دهۀ 1340 به شهرت رسید و تأثیر بزرگی در جریان روشنفکری و نویسندگی ایران داشت. او سرانجام در هجدهم شهریور 1348 در 45 سالگی در اسالم چشم از جهان فروبست. در نوشتار بعدی این شماره، سعی شده است حضور کوتاه‌مدت جلال آل احمد در تالش بر اساس منابع موجود به‌خصوص از طریق اسناد مورد بررسی قرار گیرد.

در نوشتار بعدی به مناسبت زادروز بوعلی سینا و روز پزشک و به بهانۀ کسب مدال طلای دهمین المپیاد دانشجویان علوم پزشکی ایران با دکتر محمد امیری پزشک و نخبۀ جوان تالشی و برندۀ سه مدالی المپیاد دانشجویان گفتگویی انجام شده است.

یکی از مطالبی که به صورت سلسله‌وار در این نشریه منتشر می‌شود، بحثی در باب تالشی معیار است. در این شماره پاسخ‌های دکتر محرم رضایتی کیشه‌خاله به سؤالاتی در باب زبان تالشی آورده شده است. در بخشی از این گفتگو آمده است: «طرح موضوع زبان یا به اصطلاح زبان واحد ادبی در جامعۀ قومی تالش نه‌تنها کمکی به وحدت قومی و تثبیت و تقویت زبان و فرهنگ تالشی نمی‌کند، بلکه موجب انشقاق و در نهایت استحالۀ زودرس زبان تالشی می‌شود».

شعرهای تالشی، پویش و پایش آداب و سنن، خانۀ عکس و اسناد تالش، در آرزوی دیدن ماسوله و .... دیگر نوشتارهای این شماره را شکل می‌دهند.

فهرست مطالب کتاب:

یادداشت‌های سردبیر/ شهرام آزموده

چیستان در فولکلور تالشان ایران/ ابراهیم سیف درخشانی

مذاکرات دورۀ هفدهم مجلس شورای ملی دربارۀ نمایندۀ طوالش (بازخوانی یک سند تاریخی)/ شهرام آزموده

اسالم توالش؛ آخرین پناهگاه جلال آل احمد/ سیدمؤمن منفرد چماچار

هفت سال تحصیل پزشکی و سه مدال طلا؛ گفتگو با دکتر محمد امیری، پزشک و نخبۀ جوان تالش و برندۀ سه مدال طلای المپیاد علمی دانشجویان علوم پزشکی ایران/ شهرام آزموده

تالشی را با کدام گویش یا لهجه‌اش بنویسیم؟ بحثی در باب تالشی معمار (بخش سوم ـ دیدگاه‌های دکتر محرم رضایتی کیشه‌خاله)/ شهرام آزموده

علمه گف/ مسعود شهبازلی

خانه عکس و اسناد تالش

در آرزوی دیدن ماسوله (بخش دوم)/ فرهاد شرفی ماسوله

یک روز در ییلاقات رضوانشهر/ حجت ابراهیم‌زاده

میشینده جار (با همکاری سیدمؤمن منفرد چماچار)

ضرورت تالشان (پویش و پایش آداب و سنن)/ سیدفیصل درگاهی

کتابخانۀ تالش

تالش خردنون را (زرده گا)/ سیدمؤمن منفرد چماچار

روانت شاد مش نازعلی!/ وهدی ذوقی گشت رودخانی