دو سرو سایهگستر شیراز: سعدی و حافظ
خلاصه
این کتاب در دو بخش دربرگیرندۀ مقالات استاد دکتر ابراهیم قیصری دربارۀ شعر و زندگی دو شاعر شیرازی، حافظ و سعدی است.معرفی کتاب
برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.
ذکر جمیل سعدی که در افواه عوام افتاده است و صیت سخنش که در زمین منتشر گشته .... و رقعۀ منشآتش که چون کاغذ زر میبرند، به او میبرازد که سخن ملکی است سعدی را مسلّم. قرنهاست خواص محققان و اندیشمندان ایران و جهان دربارۀ ذهن و زبان شیخ اجل میگویند و مینویسند و بیگمان آیندگان نیز از بوستان و گلستان، گلها و ریحانها خواهند چید و از ترنم غزلهای شورانگیز عشقآمیزش لذت خواهند برد.
رنگارنگی گلهای معنی و عطر دلاویز اندیشههای سعدی در بوستان و گلستان چنان است که کمتر کسی متوجه خار بوتههای مزاحم میشود که در گوشه و کنار این گلزار روییده است. نویسنده اذهان دارد که سالهاست گفتههای ارجمند سعدی را به درس میگوید و در ریزهکاریها و میناگریهای این شاعر بزرگ دقیق میشود و از دقیقههایی که ویژۀ اینگونه شاهکارهاست، بهره میگیرد و لذتها میبرد، ولی این دقتها و تأملها، دغدغهها و وسواس خاطر هم در پی دارد.
اینکه سعدی را «افصح المتکلمین» میگویند، قولی است که جملگی بر آناند. نثر زیبا و موزون او در گلستان، سبک سهل و ممتنعش در بوستان با محتوای اندیشههای بلند اخلاقی و عرفانی و لطف و شور شعر دلپذیر وی در غزلیاتش، نمونۀ اعلای سخن فارسی است و همچنان که میگوید: «حد همین است سخندانی و زیبایی را».
نگاهی گذرا به تاریخ اجتماعی ـ فرهنگی ما نشان میدهد که بیشتر مردم اهل قلم و دفتر و دیوان نبودهاند؛ زیرا شعر و ادب همچون هنرهای دیگر، ملک طلق دربارها و بالانشینهای جامعه بوده است. تنها اقبال عمومی به شعر لسان الغیب که ساعتی پس از مرگ و خاکسپاری وی آغاز شده، تفأل به دیوان مبارک اوست که تا امروز هم ادامه دارد. شعر حافظ چون پل حافظ است که از شمشیر تیزتر و از مو باریکتر است. بیان انتقادی او از شمشیر تیزتر و برندهتر است و ظرافتها و دقایق شعریاش از مو باریکتر. شرح برخی نکتههای اسرارآمیز عرفانی و رندیهای او در ایراد طنز و نقد دربارۀ طبقات ممتاز و قدرتمند جامعه به سادگی میسر نیست. این مضامین و مفاهیم چندپهلو را که همچون پردگیان در نهانخانۀ ذهن حافظ در پس هفت پردۀ آزادگی، عشق، جمالپرستی، نظربازی، خوشآوازی، رندی و ملامتپیشگی با سکون و وقار نشستهاند، مشکل بتوان به راستۀ بازار تحقیق درآورد.
این کتاب در دو بخش دربرگیرندۀ مقالات استاد دکتر ابراهیم قیصری دربارۀ شعر و زندگی دو شاعر شیرازی، حافظ و سعدی است.
در بخش اول کتاب هشت مقاله دربارۀ شعر سعدی و در بخش دوم شانزده مقاله در خصوص شعر حافظ آورده شده است.
فهرست مطالب کتاب:
سخن ناشر
* سعدی
هر جا که گل هست خار هم هست
بازآفرینی و تکرار مضامین بوستان در آثار سعدی
پارسایان روی در مخلوق
یادداشتی دربارۀ مأخذ یک داستان از بوستان
سعدی و بازگویی برخی از حکایات گلستان
مآخذ چند داستان از بوستان
معارضۀ درویش و پادشاه در سخنان سعدی
بازآوری مضامین غزلی در ترجیعبند معروف سعدی
* حافظ
یک حرف صوفیانه
سایه روشن قصۀ یوسف (ع) دردیوان حافظ
سخن «سربسته گفتن» با حریفان
«سایه» در همسایگی حافظ
اغتنام فرصتهای خوش زندگی در احساس و اندیشۀ حافظ
«..... خدمت دقیقی به حافظ کرده است»
«غزل ـ ساقینامه» از هنرهای حافظ
نوای بانگ غزلهای حافظ شیراز
بالابلند عشوهگر
روابط معنوی و لفظی «ساقینامه» حافظ با غزلیات او
وجوه مشابهات شعر حافظ و کمال خجندی (بخش یکم)
وجوه مشابهات شعر حافظ و کمال خجندی (بخش دوم)
یادداشتهای غنی دربارۀ حافظ
چند ایهام و اشارۀ دیریاب در شعر حافظ
کاغذین جامه ـ کُلاله (گُلاله؟)
چند نمونه بازآفرینی حافظ از شعر دیگران
پربازدید ها بیشتر ...
ایل بختیاری در دورۀ قاجار
آرش خازنیموضوع این کتاب تأثیر متقابل حکومت و ایل در حاشیۀ ایران در دورۀ قاجار است. بررسی تاریخ اتحادیۀ ایلی ب
قفلهای دستساز آذربایجان
رحمان احمدی ملکیاز بین آثار فلزی، قفل به دلیل دارابودن نوعی رمز عملکرد و درونمایۀ رازگون، از اهمیت زیادی در حیطۀ تل
منابع مشابه بیشتر ...
صدای پای آب: نگاهی بر بلندترین شعر سهراب سپهری (خوشنویسی قطعات: غلامحسین امیرخانی): بر اساس درسگفتارهای شعر معاصر
سوگل مشایخیاین کتاب افزون بر مقدمۀ نویسنده، از دو بخش سامان یافته است؛ بخش نخست کتاب شرح شعر «صدای پای آب» سپهر
تحفۀ فاطمیه: جنگنامۀ سردار فاتح در یزد
میرزا مهدی جلالی یزدی«تحفۀ فاطمیه» اثر شادروان میرزا مهدی جلالی یزدی است که در ستایش و گزارش جنگ محمدرضا خان سردار فاتح ب
دیگر آثار نویسنده بیشتر ...
آن شیرین قلندر: پنج مقاله در حافظ پژوهی
ابراهیم قیصریاین کتاب مجموعهای است از پنج مقاله در زمینۀ حافظپژوهی، حاصل درک و دریافت معلمی علاقمند در سالهای
درخت هزار تخمگان؛ بازگویی سخنان و صحنهها در شاهنامۀ فردوسی
ابراهیم قیصری با مقدمۀ دکتر محمدرضا راشدمحصلنویسنده در این کتاب کوشیده تکرارهای گزیر و ناگزیر شاهنامه را بجوید و با بررسی کاملی ترکیبها، تمثیل
نظری یافت نشد.