معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

آزمون‌سازی زبان به عنوان هنری خاص و سرّی شهرت یافته که حوزۀ فعالیت متخصصان آموزش‌دیده است، این هنر مدت‌هاست که از کلاس‌های عادی زبان و حتی از دنیای واقعی کاربرد زبان نیز حذف شده است. اغلب مسئولان بالادستی بدون اینکه تجربه و پیشینۀ ذهنی زبان‌آموز، روش‌های تدریس و موقعیت‌ها را در نظر بگیرند، آزمون‌های زبان را تهیه می‌کنند و در اختیار ما می‌گذارند. یکی از انگیزه‌های اصلی تألیف این کتاب روشن‌کردن فرایند آزمون‌سازی زبان و چگونگی طراحی آزمون است که به اساتید رشتۀ زبان و دانشجویان رشتۀ آموزش زبان و زبان‌شناسی کاربردی کمک کند تا ماهیت آزمون‌سازی زبان به عنوان ابزاری برای اندازه‌گیری توانایی زبانی را درک کنند. این کتاب نخستین مرحله در آزمون‌سازی زبان است و بستری را فراهم می‌کند تا دریابیم که اندازه‌گیری مشخصۀ ناملموسی همچون دانش زبانی، به چه معناست. هدف از نگارش این کتاب متوجه‌کردن اساتید و دانشجویان این رشته به اهمیت تجربۀ شخصیشان در آموزش و یادگیری زبان به عنوان یک عامل مهم، هم در تفسیر نتایج آزمون و هم در طراحی آزمون‌هایشان است.

آموزش زبان دوم / خارجی یک حرفۀ تخصصی است که سه بخش اصلی و کلیدی دارد: روش تدریس، برنامه‌ریزی درسی و آزمون‌سازی. این سه بخش با یکدیگر رابطۀ فرایندی و چرخه‌ای دارند و به مثابۀ سه ظلع یک مثلث هستند که آموزش زبان دوم / خارجی بر آنها استوار می‌گرد. معلمِ زبانِ حرف‌های و موفق کسی است که علاوه بر آشنایی کافی با اصول و فنون تدریس و برنامه‌ریزی درسی، با اصول و مبانی آزمون‌سازی زبان و روش‌های تهیۀ آزمون نیز آشنا باشد. ارزشیابی و آزمون‌سازی جزء لاینفک حرفۀ معلمیِ زبان است؛ زیرا مبنای اصلی تصمیم‌گیری بهینه و عادلانه در نظام آموزش است. بر این اساس، معلم زبان باید با انواع آزمون و هدف هر یک از آنها آشنا باشد؛ اصول و فنون آزمون‌سازی را بداند؛ بر فرایند تهیه و اجرای آزمون مسلط باشد و شیوه‌های تفسیر و تحلیل نمرات آزمون را بشناسد. آزمون هم برای معلم اهمیت دارد و هم برای زبان‌آموز. آزمون به معلم کمک می‌کند تا نقاط قوت و ضعف روش تدریس خود را کشف کند، سطح زبان‌آموز را تشخیص دهد و برای ارتقاء او به سطح بالاتر تصمیم بگیرد. آزمون برای زبان‌آموز نیز اهمیت کلیدی دارد. آزمون خوب به زبان‌آموزان انگیزۀ مطالعه و یادگیری می‌دهد؛ در آنها احساس پیشرفت ایجاد می‌کند و مقیاس قابل اعتمادی برای مقایسۀ آنها با خودشان و سایر همکلاسی‌هایشان است.

این کتاب پس از تبیین اهمیت آزمون در فرایند کلان برنامه‌ریزی آموزشی و ملاحظات اخلاقی تهیه و اجرای آزمون، انواع آزمون‌های زبان و اهداف هر یک از آنها را مورد بحث قرار داده است. در این کتاب، انواع آیتم‌های آزمون و نحوۀ تحلیل آنها؛ نحوۀ سنجش هر یک از توانایی‌های زبانی و ویژگی‌های آزمون‌های معتبر و پایا نیز با زبانی گویا و نسبتاً ساده مورد بحث قرار گرفته است. یکی از مزیت‌های این کتاب، معرفی آزمون‌های رایان‌های زبان و ابزارهای آنها است که در بخش انتهایی فصل سوم به آنها اشاره شده است. دیگر مزیت ویژۀ این کتاب نسبت به کتاب‌های مشابه، توجه آن به تکنولوژی‌های نوینِ آزمون‌سازیِ زبان است. فصل ششم کتاب به این موضوع اختصاص یافته است.

در هر فصل از کتاب، منابع مختلف و تألیفات گوناگونی معرفی شده‌اند، علاوه بر آن، قسمتی با عنوان «برای مطالعۀ بیشتر» در ارتباط با وجوه خاص اندازه‌گیری توانایی زبان یپیش‌بینی شده است. همچنین در انتهای هر فصل، یک قسمت با عنوان «تمرین» طراحی شده که هم تجربه‌ای از درک آزمون‌سازی زبان و هم تجربه‌ای در زمینۀ انجام آن برای خواننده فراهم می‌کند. آزمون‌سازی زبان، بخش مهمی از آموزش و یادگیری زبان است، چون نتایج آزمون‌های زبان می‌توانند تأثیر مهمی بر زندگی دانشجویان، تدریس، برنامه‌های کاری و در نهایت جوامعی که در آن زندگی می‌کنیم، داشته باشند. مسئولیت اخلاقی ما این است که نه‌تنها ماهیت آزمون‌سازی زبان را درک کنیم، بلکه کارکرد آزمون‌ها و تفسیر کاربردی از عملکرد آزمون را نیز به طور مؤثری ارتقاء دهیم.

فهرست مطالب کتاب:

پیش‌گفتار نویسنده

پیش‌گفتار مترجمان

فصل اول: خط‌کش منعطف لاستیکی

فصل دوم: سنجش توانایی زبانی و تصمیم‌گیری

فصل سوم: طراحی آزمون

فصل چهارم: ارزیابی‌های نوین

فصل پنجم: همراه با اعداد: دوره‌ای کوتاه از بررسی آمار

فصل ششم: فن‌آوری و آزمون‌سازی زبان