فصلنامۀ تخصصی زبان و ادبیات فارسی بهیننامه، تابستان 1397، شمارۀ دوم
خلاصه
دفتر دوم فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی «بهیننامه» در هفت بخش به معرفی شهریار مندنیپور و نقد و بررسی آثار این نویسنده میپردازد.معرفی کتاب
برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.
دفتر دوم فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی «بهیننامه» در هفت بخش به معرفی شهریار مندنیپور و نقد و بررسی آثار این نویسنده میپردازد. در پارهای از بخش نخست به قلم فرح نیازکار، صاحبامتیاز و مدیرمسئول نشریه آمده است: «خطوط درهم تنیده در تاروپود اوراق، روایتگر حکایتی میشوند که جهان زیستی حکایتگر را معنا میکنند؛ راویان این حکایات با نوعی تأمل پایدار بر مفهوم زمان، حادثه و رخدادهای جاری و با خلق قهرمانانی که با واسطه حضورشان، ناممکنها، ممکن میشوند، جسارت، دلدادگی، اضطراب و امید را در آثار خویش به تصویر میکشند و در تلاطم ادراک و دریافت معنا، مخاطبان خویش را به دوباره اندیشیدن بر مفهوم وجود و رسالت هستی برمیانگیزند ... و ما همگام با راویاِن تاریخ، عشق، مرگ، هستی و آرزومندی، به جهانی پا میگذاریم که زیستی معنادار را برایمان رقم میزنند». در ادامه و در تبیین چرایی تدوین این ویژهنامه آمده است: «پرداختن ویژه به شهریار مندنیپور در ایــن شماره ما را بهانهای دیگربار شد تا همگام با او و اندیشهاش، نبض هستی را از دریچه چشمان او به تأمل بنشینیم؛ نویسندهای متعهد که شکوه و شرف زیستن را در تعهد محض بدانچه خلق میکند، میپندارد!».
بعد از گاهشمار زندگی و آثار شهریار مندنیپور، بخش دوم این نشریه به «روایت شهریار» اختصاص یافته که به قلم شهریار مندنیپور نگاشته شده و در آن مصاحبهای اختصاصی با عنوان «جهان معنایی داستان به روایت شهریار مندنیپور» آمده است. او در بخشی از این مصاحبه در پاسخ به چیستی جهان آرزومندیاش میگوید: «دیروز مرا آرزوی دیگری بود، امروز دیگری و فردا هم را هم کی میداند! هر دوی ما با هم یک "ویرانه مدور" هستیم. هریک خواب یا آرزوی آن یکی دیگر. شاید بزرگترین آرزوی هر نویسندهای این باشد که اول بتواند دنیای داستانی خود یا واقعیت داستانی خود را بسازد، بعد پیدا کند خواننده دوستداشتنی خود را که همه جای جهان میشود باشد، یا او را هم بسازد...». (ص 35)
در ادامه این فصل بخشی از رمان تازه منتشرشده شهریار مندنیپور با عنوان «ماهپیشانی» و به زبان فارسی آمده است. داستان کوتاه «رویینتنی» او نیز پایانبخش این فصل است.
در فصل «بازتاب» هجده مقاله و نوشتار دربارۀ آثار شهریار مندنیپور آورده شده است. در بخشی از نوشتار «شهریار و زیستِ معنایی روایات» از کوروش کمالی سروستانی میخوانیم: «شهریار به گواهی آثارش، تفکر مانایی فرهنگ اصیل سرزمینش را به دوش میکشد و نرمآهنگ و صادقانه و مهربانانه کلامش بدان هویت و ماهیتی میبخشد که خاص آثار و شخصیت اوست. در جهان معناییاش، پدیدهها رنگ و لعاب زندگی پیدا میکنند، سبز میشوند و میرویند؛ چراکه در تجربۀ زیستی او، حرکت، شوق و امید، رودی است جوشان که پایان نمیپذیرد و انکار نمیشناسد». (ص 52)
شهریار مندنیپور که اشتهارش به نوشتن داستان کوتاه و رمان در عرصه بزرگسال است و بیاغراق یکی از قلههای داستاننویسی معاصر است با نوشتن دو رمان کودکانۀ «راز» و «هزار و یکسال» در حوزۀ کودک نیز مورد توجه قرار گرفته است. در یکی دیگر از نوشتارهای این فصل کودکانههای این نویسنده بررسی شده است.
در فصل «گفتگو» به پرسش و پاسخ با غلامرضا رضایی دربارۀ «سبک و سیاق مندنیپور» و بهناز علیپور گسکری درباره «شهریار؛ دغدغههای زبانی و سطوح پیشازبانی در روایتهای سیال ذهن» پرداخته شده و در «نشست» با محمد کشاورز و فرشته توانگر، چالش زبان و فن نویسندگی شهریار مندنیپور بررسی شده است.
غلامرضا رضایی دربارۀ شاخصههای داستانی مندنیپور میگوید: «از مهمترین ویژگیهای کار او میتوان به رفتارش با زبان و نثر و فرم در داستان اشاره کرد. هرچند وجوه بیشتری را میتوان در کارش دید مانند: ادبیت متن، تنوع فضاهایی که ایجاد میکند، فضایی وهمی یا فضایی پر از خشونت و جنایت که گاه بدویتی را به رخ میکشد و وجهی فلسفی به کار میبخشد یا حال و هوای تغزلی در برخی داستانها که رگههایی از رمانتیسیسم را به همراه دارد و ترکیبی از اینها، مهمتر از اینها تنوع نثری است که به اقتضای سوژه برمیگزیند و از محسنات اوست و بالطبع همین مشخصه در بعضی جاها هم میتواند پاشنه آشیل هم بشود و داستان را به سمتوسویی دیگر ببرد و طبیعی هم هست؛ چون هر نویسندهای در برخورد با زبان و تجربههای زبانی ضایعاتی هم در کارش دارد و اجتنابناپذیر است». (ص 155)
دو بخش پایانی نشریه «به روایت کتاب» به معرفی آثار شهریار مندنیپور و «به روایت تصویر» تاریخچهای تصویری از کودکی تاکنون شهریار مندنیپور را ارائه کرده است.
فهرست مطالب این شماره:
* درآمد
سرمقاله: راویان روایت
گاهشمار شهریار مندنیپور
* به روایت شهریار
جهان معنایی داستان به روایت شهریار مندنیپور
ماه پیشانی
رویینتنی
* بازتاب
شهریار و زیستمعنایی روایات/ کوروش کمالی سروستانی
زلزله جنگ/ حسن میرعابدینی
از یادهای دیروز/ علی خدایی
حال و قال راویان و قاریان/ کیهان خانجانی
یادداشت .../ فرزانه طاهری
طرح داستانی ماه پیشانی، رمان تازه شهریار مندنیپور/ رضا پرهیزگار
نگاهی به جهان داستانی داستانهای کوتاه شهریار مندنیپور/ آرش آذرپناه
کودکانههای شهریار/ احمد اکبرپور
زیستن بر جان زبان، تحلیلی بر داستان «نظریه پنجشنبه»/ نایب شیرازی
هفت زن، هفت داستان/ سارا هلاله
فرهنگ و صدا و نشانه/ حمید نشاط
مرثیه دل و دلدادگی به روایت بنفشهها در شرق/ پژمان رنجبر
رمان، هستی، پرسش/ حسین رسولزاده
سایۀ بلاگردان بر داستانهای «مومیا و عسل»، به بهانۀ چاپ مجدد مجموعه داستان «مومیا و عسل»/ نیما تقوی
وجوه شخصیت در داستانهای شهریار مندنیپور/ مرضیه کمالی سروستانی
شهریار و الگوهای روایتی/ مرتضی جعفری
شهریار و ارواح شهرزاد/ اطلس اثنیعشری
شهریار در هزارویکسال/ فرح نیازکار
* در گفتگو با
سبک و سیاق مندنیپور/ غلامرضا رضایی
شهریار؛ دغدغههای زبانی و سطوح پیشازبانی در روایتهای سیال ذهن/ بهناز علیپور گسکری
* در نشست با
از کلمه تا روایت/ در نشست با محمد کشاورز و فرشته توانگر
* به روایت کتاب
سایههای غار
هشتمین روز زمین
مومیا و عسل/ رضا بلوکی
ماه نیمروز/ آسیه رییسی
راز
دل دلدادگی
شرق بنفشه/ زهره زنهاری
آبی ماورای بحار
هزارویکسال به روایت شهریار مندنیپور
کتاب ارواح شهرزاد
سانسور یک داستان عاشقانه ایرانی
ماه پیشانی
* به روایت تصویر
پربازدید ها بیشتر ...
گزارشهایی دربارۀ مختصر عملیاتی در جنوب ایران: رویارویی نظامی بریتانیا و ایل قشقایی در بهار و تابستان 1918 م/ 1336 هـ.ق
سر پرسی سایکس، کلنل ای.اف. اورتون و دیگرانآنچه در این کتاب آمده، مجموعهای از گزارشهای فرماندهان بریتانیایی رشتهعملیاتی است که در بهار و تاب
منابع مشابه بیشتر ...
بررسی گویشهای ایرانی: نگاهی به گویشنامهها و یادداشتهایی دربارۀ چند گویش (ویراست دوم)
علیاشرف صادقیاین کتاب دربردارندۀ نقد و بررسی چند گویشنامه و مقالههایی درابرۀ گویشهای ایرانی است. این نقدها و م
فرهنگها و لغتنامهها: گزیدهای از مقالات دانشنامۀ زبان و ادب فارسی
گروهی از نویسندگان به سرپرستی اسماعیل سعادت به کوشش سمیه پهلواناین کتاب دربرگیرندۀ مقالات مربوط به فرهنگها و لغتنامههاست که در آن افزون بر نوشتاری دربارۀ فرهنگ
نظری یافت نشد.