ماهنامۀ فرهنگ و علوم انسانی فرهنگ امروز، سال چهارم، مرداد 1397، شمارۀ 23
خلاصه
شماره بیستوسوم از ماهنامۀ «فرهنگ امروز» با تصویری از محمد مصدق بر روی جلد منتشر شده است.معرفی کتاب
برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.
شماره بیستوسوم از ماهنامۀ «فرهنگ امروز» با تصویری از محمد مصدق بر روی جلد منتشر شده است. موضوع محوری این شماره حول ارتباط اخلاق و سیاست است که به مطالعه موردی شخصیت، منش و رویکرد سیاسی و اخلاقی مصدق در طول زندگی سیاسی و همچنین اخلاق زیستن در کنار اخلاق سیاسی در حیطۀ فردی و عمومیاش میپردازد و تلاش دارد این شخصیت را بهمثابه سوژهای علمی به دور از هر نوع قضاوتی مورد مداقه قرار دهد؛ شخصیتی که رویکرد دوگانهای هم در مورد سیاست او و هم اخلاقش در سطح جامعه وجود دارد، طرفدارانش او را دموکرات میدانند و منتقدانش پوپولیست وعوامفریب. این پرونده تلاش دارد برخی از این ابهامات را برطرف کند و به این پرسشها پاسخ دهد که اخلاق مصدق را ذیل چه مکتبی میتوان تعریف کرد؟ آیا نگاه او به مردم ابزارگرایانه بود یا آنکه او به قدرت مردم ایمان داشت؟ در این پرونده میتوانید پاسخهای داریوش رحمانیان، منوچهر آشتیانی، ناصر تکمیلهمایون، رضا مختاری و ... به این پرسشها بخوانید.
فصل اول این شماره در بخش گزارش به بهانه درگذشت محمدامین قانعیراد دو یادداشت به شخصیت، آثار و میراث ایشان در حوزه جامعهشناسی اختصاص داده شده است. همچنین یادداشتی نیز به مناسبت درگذشت احمد احمدی دربارۀ وی به چاپ رسیده است. این بخش همچنین شامل دو مقاله میشود که اولی به بررسی روند شکلگیری موسیقی ملی چک و تجلی ناسیونالیسم در موسیقی بدریخ اسمتانا میپردازد و دومی مقالهای است از تامس نیگل در مورد جان رالز و نظریه عدالت وی.
سرویس اندیشه این شماره با عنوان «بحران فرهیختگی در دانشگاه ایرانی» با رویکردی انتقادی این نهاد بسیار مهم را در قبل و بعد از انقلاب را زیر ذرهبین قرار داده و به چرایی این بحران میپردازد. در این پرونده ضمن مصاحبهای چالشی که با رضا منصوری انجام گرفته و در آن به بررسی نظریه وی در باب «تجاریسازی دانشگاه» و مدخلیت این دکترین در بحران فرهیختگی در دانشگاه ایرانی پرداخته شده است، مصاحبه دیگری نیز با محمد صنعتی صورت گرفته که وی در آن به دنبال علتشناسی این بحران به سیر تحول تاریخ اندیشه در ایران میپردازد. از جمله نویسندگان و صاحبنظران دیگری که در این پرونده به اظهارنظر پرداختهاند، میتوان به رضا صمیم، نویسندة کتاب «تولید و مصرف فرهنگی در دانشگاه ایرانی؛ درآمدی تاریخی-انتقادی»، آرش حیدری، حامد کیا و جبار رحمانی اشاره کرد.
پرونده ادبیات این شماره با عنوان «پرواز در ذهن پرنده محبوس» به آثار و شخصیت پرویز شاپور اختصاص دارد. در این پرونده برای شناخت بیشتر شخصیت شاپور و جایگاه کاریکلماتور و چگونگی شکلگیری آن به سراغ دوستان نزدیک شاپور رفته شده است؛ از جمله گفتگویی که با کاظم ساداتاشکوری ترتیب داده شده است، محمد محمدعلی و بیژن اسدیپور یکی از «سه تفنگدار طنز ایران» نیز از دیگر دوستان شاپور بودند که در این پرونده با فرهنگ امروز همکاری نمودهاند. در این راستا همچنین مصاحبهای نیز با فرناز تبریزی، همکار کامیار شاپور در گردآوری و تنظیم نامههای شاپور به کامیار انجام گرفته است.
فصل آموزه این شماره فرهنگ امروز با عنوان «شهریار زیر ذرهبین» به «شهریار» ماکیاوللی و تفاسیر مربوط به آن اختصاص دارد و با این پرسش که آیا تاریخ اندیشه سیاسی در قبال اهمیت «شهریار» ماکیاوللی اغراق کرده است؟ به سراغ مقالهای از گرت متینگلیرفته است که در آن رساله شهریار را نه اثری جدی، بلکه نوشتاری هجوی و آیرونیک تلقی میکند.
پرونده سینمای این شماره با عنوان «هیولای جاودان» کنکاشی سینمایی در نسبت مفاهیم ترس، تروما و استعاره است. عواملی که باعث میشوند ژانر وحشت بهترین گزینه برای پیشکشیدن دغدغههای تروماتیک زمانه باشد متعددند، هرچند شاید مهمترین آن (به قول نوئل کارول در کتاب فلسفۀ ترس) اصل تخطی از مقولات باشد. سیاست این پرونده پرداختن به فیلمهای ترسناکی است که حامل ترس انسانساخته و البته اسطورهای مدرن بوده و بیش از دلخوش بودن به ترساندن مخاطب از فیلم، در پی آنند او را از دنیایی که در آن زندگی میکند، بترسانند. از جمله مطالب این پرونده ترجمه سه مقاله از زیگفرید کراکوئر و کریس دوماس و آدام لوونشتاین است که هر یک بهترتیب به تحلیل فیلمهای ترسناک هالیوودی، ارتباط فیلمهای ترسناک و کودکی و بررسی نسبت امر عمومی با امر خصوصی در فیلمهای «رعشهها» و «تصادف» میپردازد. این پرونده همچنین شامل مصاحبهای اختصاصی با کندال آر.فیلیپس نویسنده کتابهای «برونفکنی ترسها: ژانر وحشت و فرهنگ امریکایی» و «مکان تاریکی: رتوریک وحشت در سینمای اولیه امریکا» میشود که در باب کشف ترومای زمانه در فیلمهای وحشت به بحث میپردازد. همچنین گفتگوی دیگری با محمدصادق صادقیپور نویسنده کتاب «هیولای هستی، سفری با هایدگر در راه سینمای ترسآگاهانه» پیرامون ابعاد فلسفی سینمای وحشت ترتیب داده شده است.
بخش پیشخوان این شماره به بهانه انتشار کتاب «پارسیگویی در تصوف» به سراغ نصرالله پورجوادی رفته و با وی در این باب به گفتگو پرداخته است. همچنین در این شماره به بهانه انتشار کتاب «دولت و جامعه در دوره عثمانی» با همکاری صاحبنظرانی چون غلامعلی حدادعادل، حسن حضرتی، علی کالیراد، توران طولابی نگاهی انداخته شده به تاریخچه عثمانیپژوهی در ایران و اهمیت آن در تاریخنگاری ایرانی. کتابهای «دورانهای سخت در سرزمینهای فراوانی، (سیاست نفت در ایران و اندونزی)»، جلد دوم عهد عتیق «کتابهای تاریخ»، «اصل بنیاد»، «دلوز و گواتاری برای معماران»، «گودل، اشر، باخ»، «کالیبان و ساحره» نیز از جمله کتابهایی هستند که در این شماره نقد شدهاند.
مطلب پایانی نیز طبق روال گذشته فرهنگ امروز در ارائه گزارش از شورای تحول و ارتقای علوم انسانی، مصاحبهای است با غلامرضا شمس، معاون تألیف و پژوهش شورای تحول و ارتقای علوم انسانی.
فهرست مطالب این شماره:
فصل اول: گزارش
قانعیراد دوم/ به بهانۀ درگذشت محمدامین قانعیراد
از انگارۀ وحدت علوم تا درگذشت قانعیراد
علمورزی یک سیاستمدار/ به مناسبت درگذشت احمد احمدی
تقویم ملت در موسیقی/ دربارۀ تجلی ناسیونالیسم در موسیقی اسمتانا
جان رالز پاسخ میدهد/ تامس نیگل
جریان کند اما اثرگذار تألیف کتاب/ گفتوگو با غلامرضا شمس
فصل دوم: اندیشه
مرض نافرهیختگی در دانشگاه ایرانی/ فرهاد سلیماننژاد
چشمانداز دانشگاه سیاه نیست!/ گفتوگو با رضا منصوری
تلنباری نمادها، زوال فرهیختگی .../ رضا صمیم
توهم همه چیزدانی .../ گفتوگو با محمد صنعتی
فرهیختگی و امر سیاسی/ آرش حیدری
ریاضیات سیاسی و خردهموقعیتهای .../ حامد کیا
نخبگی و مسئلۀ رابطه با مردم/ جبار رحمانی
فصل سوم: تاریخ
منارجنبان سیاست ایران/ معصومه آقاجانپور
اخلاق و سیاست/ محمدتقی قزلسفلی
تاریخ دربارۀ دیوها و فرشتهها نیست/ گفتوگو با داریوش رحمانیان
مصدق، یقین اخلاقی فردی و مسئولیت جمعی/ محمد غفوری
وقتی بخواهی مسائل را به زبان مردم روشن کنی متهم به پوپولیسم میشوی/ گفتوگو با ناصر تکمیل همایون
در محاصرۀ تناقضات/ محمد رادمرد
مصدق مستثنی از تاریخ نیست/ گفتوگو با منوچهر آشتیانی
شرایط رشد یک پوپولیست!/ سیدروحالله امین آبادی
بازخوانی عهد مصدقیهای نوین/ رضا گنجی
مردمگرایی یا عوامفریبی؟/ رضا مختاری اصفهانی
فصل چهارم: ادبیات
از خودش لبریز، پرویز شاپور/ بهاره بوذری
آن که خود کاریکلماتوری ناب بود/ محمد محمدعلی
شاعری که فوتوفن شاعری نمیدانست/ گفتوگو با کاظم ساداتاشکوری
از شفاهیات شاپور/ گفتوگو با فرناز تبریزی
بالا رفتن پرویز از درخت طنز امروز/ اکبر اکسیر
ترک اعتیاد نثر فارسی/ عباس گلکار
این شاپور پرحاشیه/ محمد قاسمزاده
کاریکلماتور از «شاپور» تا «توییت»/ مهدی فرجاللهی
پسری که تنها سهم پدرش بود/ سهیلا عابدینی
فصل پنجم: آموزه
شهریار ماکیاوللی و تفاسیر متأخر/ عدنان فلاحی
شهریار ماکیاوللی: علوم سیاسی یا هجویۀ سیاسی؟/ گرت متینگلی
فصل ششم: سینما
ترس مداوم/ محمد نصیری ـ رامین خلیقی
فیلمهای ترسناک هالیوودی: آیا آنها منعکسکنندۀ ذهن آمریکاییها هستند؟/ زیگفرید کراکوئر
رؤیا فرومیپاشد/ برنا حدیقی
حکایت نسلی که نسل دیگر را مصرف میکند!/ مهدی ملک
کشتار با ارهبرقی در تگزاس/ رامین اعلایی
پرتابشدگی ترسناک دازاین/ گفتوگو با محمدصادق صادقیپور
روانکاوی و وحشت/ کریس دوماس
سایۀ مستدام سرمایهداری/ محمد نصیری
ترومای تاریخ در سینمای کراننبرگ/ آدام لوونشتاین
بدن بهمثابۀ محل نمایش امر سرکوبشده/ گفتگو ب کندال آر،فیلیپس
فصل هفتم: پیشخوان
پارسیگو گر چه تازی خوشتر است/ گفتوگو با نصرالله پورجوادی
عواقب یک ثروت بادآورده/ محسن حسینی قلاتی
«بهر خدایم نغمهای بر دفها ساز کنید ...»/ امیر قاجارگر
رابطۀ غریب بنیاد با هستی/ سعید گلستانی
خانه لاک انسان است/ فاطمه شمسی
چگونه یاد گرفتم که از حلقههای عجیب نترسم/ یحیی شعبانی
وقتی تمام اسبهای همسایه با افسون .../ معصومه آقاجانپور
همسایهات را بشناس!/ غلامعلی حدادعادل
این یک فعالیت علمی است/ گفتوگو با حسن حضرتی
کشف دوبارۀ عثمانی/ علی کالیراد
مرد بیمار اروپا در خامۀ مورخان
پیشینه و افق آینده/ توران طولابی
پیشنهاد ترجمه
پربازدید ها بیشتر ...
گزارشهایی دربارۀ مختصر عملیاتی در جنوب ایران: رویارویی نظامی بریتانیا و ایل قشقایی در بهار و تابستان 1918 م/ 1336 هـ.ق
سر پرسی سایکس، کلنل ای.اف. اورتون و دیگرانآنچه در این کتاب آمده، مجموعهای از گزارشهای فرماندهان بریتانیایی رشتهعملیاتی است که در بهار و تاب
منابع مشابه بیشتر ...
آموزه های عرفانی شیخ زینالدین محمود خوافی (متوفای 967 هـ.ق)
شیخ زینالدین محمود خوافی به کوشش امیر سیدمحمد هرویاین کتاب روایتکنندۀ سخنان و آموزههای عرفانی شیخ زینالدین محمود قوّاس بهدادنی خوافی است که بار نخس
خدا در قرآن و عهدین: بررسی آرال کارن آرمسترانگ و دنیز ماسون
سیدمحمد اکبریاناز میان خاورشناسان، دو شخصیت بیش از دیگران به مسئلۀ شناخت «خدا» در قرآن اهمیت دادهاند و آن را به صو
دیگر آثار نویسنده
ماهنامه خبری ـ تحلیلی فرهنگ و علوم انسانی فرهنگ امروز، سال چهارم، آذر 1396، شمارۀ 20
جمعی از نویسندگان به سردبیری بهزاد جامهبزرگبیستمین شماره از ماهنامۀ «فرهنگ امروز» با تصویری از بابک احمدی در شش فصل منتشر شده است.
نظری یافت نشد.