معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

ارمنستان سرزمینی کوهستانی است که در قفقاز و بین سه فلات ایران، بین‌النهرین و آسیای صغیر قرار گرفته است. این سرزمین در روابط ایران و روم همواره به عنوان یکی از اسباب کشمکش‌های آنها از آغاز روابطشان در دورۀ اشکانی (حدود 92 پیش از میلاد در دورۀ مهرداد دوم) تا پایان دورۀ ساسانی در اواسط قرن هفتم میلادی مطرح بوده است. در واقع ارمنستان از جمله سرزمین‌های پوشالی و حائل میان شاهنشاهی ایران و امپراتوری روم بود که نقش مهمی در مناسبات نظامی، سیاسی، اقتصادی، تجاری و مذهبی آنها داشته است. تا جایی که می‌توان گفت بررسی روابط دو قدرت بزرگ باستانی، بدون توجه به ارمنستان غیرممکن می‌نماید. بنابراین به دلایلی از جمله اهمیت این سرزمین برای ایران و روم در دورۀ باستان، فقر کتابی مستقل از ارمنستان دردورۀ ساسانی به زبان فارسی و همچنین به خاطر ویژگی خاص تحقیق و پژوهش در دورۀ ایران باستان که بایستی بخش‌هایی از تاریخ این سرزمین را در منابع کشورهای همسایه مانند ارمنستان و حتی کشورهای رقیب مانند روم جستجو کرد، تألیف چنین کتابی برای پژوهشگران، دانشجویان و علاقه‌مندان تاریخ ایران باستان به ویژه دررۀ ساسانی ضرورت پیدا می‌کند.

این کتاب از سه فصل تشکیل شده است. در فصل اول پیدایش ارمنستان تا روزگار ساسانیان به صورت گذرا بررسی شده است. در این فصل در پنج بخش به موقعیت جغرافیایی ارمنستان، نژاد ارمنی‌ها، دولت‌های شکل‌گرفته در ارمنستان تا ظهور مادها، ارمنستان در دورۀ مادها و هخامنشیان و تأثیر ارمنستان در روابط ایران و روم در دورۀ سلوکی‌ها و اشکانیان پرداخته شده است.

بررسی نقش ارمنستان در روابط ایران و روم در دورۀ ساسانی در فصل دوم صورت گرفته است. این فصل در ده بخش به مسائلی چون سقوط اشکانیان و واکنش ارمنستان و روم، تسلط ساسانیان بر ارمنستان در قرن سوم میلادی، سنگ بنای تقسیم ارمنستان میان ایران و روم، ارمنستان نخستین کشور مسیحی، واکنش ساسانیان در برابر اقدامات ارمنی‌ها و .... پرداخته شده است.

در فصل سوم دلایل اهمیت ارمنستان برای ایران و روم در دورۀ ساسانی به لحاظ اقتصادی، تجاری، بازرگانی، استراتژیک، نظامی و راهبردی بررسی شده است. در پایان نیز سال‌شمار تاریخ ارمنستان در پیوند با ایران و روم آورده شده است.

فهرست مطالب کتاب:

مقدمه

فصل اول: نگاهی گذرا به ارمنستان تا پیدایش ساسانیان

فصل دوم: نقش ارمنستان در روابط ایران و روم در دورۀ ساسانی

فصل سوم: دلایل اهمیت ارمنستان برای ایران و روم در دورۀ ساسانی

سالشمار تاریخ ارمنستان در پیوند با ایران و روم

منابع

نمایه