معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

شمارۀ یکصدوهفدهم از نشریۀ «نگاه نو» با ویژه‌نامه‌ای برای داریوش آشوری منتشر شده است.

در ابتدای این شماره ویژه‌نامۀ داریوش آشوری آورده شده است. دربارۀ داریوش آشوری سخن‌گفتن آسان نیست. او در طول نزدیک به شصت سال حیات فرهنگی‌اش در زمینه‌های گوناگون نوشته و ترجمه کرده است: فلسفه، جامعه‌شناسی، نقد ادبی، واژه‌گزینی و اصطلاح‌سازی؛ برخی از نوشته‌هایش واکنش‌های مختلف برانگیخته‌اند و برخی از ترجمه‌هایش در طول سال‌ها پرخواننده مانده است؛ پیش و پس از انقلاب در برخی از بحث‌های حاد فکری و اجتماعی درگیر شده و داوری‌هایش هر چند همیشه یکسان نمانده، اما همواره روشن و پرسش‌انگیز بوده است. در این ویژه‌نامه هشت نوشتار دربارۀ ابعاد فکری و آثار داریوش آشوری و گفتگو با او آورده شده است. بعد از نوشتاری که به بُعد روشنفکری آشوری پرداخته، گفتگوی امید روحانی با او آورده شده است. در این گفتگو آشوری از زندگی و آثار خود سخن گفته است.

اگر اندیشه‌گر را ـ چنان‌که در بیشتر زبان‌های اروپایی معنی کرده‌اند ـ کسی بدانیم که به گونه‌ای روشمند دربارۀ یک رشته مسائل کلی و پرسش‌های فلسفی می‌اندیشد و اندیشه‌هایی نو و بی‌سابقه عرضه می‌کند، داریوش آشوری را باید در درجۀ نخست اندیشه‌گر بشماریم و سپس پژوهشگر. نوشتار سوم ویژه‌نامه به این وجه داریوش آشوری پرداخته است.

کین‌توزی یا بغض‌ورزی یکی از مفهوم‌های اساسی در فلسفۀ نیچه است. داریوش آشوری در جستارهایی که در دو دهۀ اخیر در باب روشنفکری ایرانی نوشته، از این مفهوم نیچه استفاده کرده تا علت بحران روانی روشنفکران ایرانی و درماندگی آنان را تشخیص دهد و علاجی برای آن تجویز کند. در نوشتار چهارم ویژه‌نامه ابتدا مفهوم کین‌توزی در اندیشۀ نیچه به اختصار شرح داده شده و سپس به نقد کلی کاربرد آن در آثار آشوری پرداخته شده است.

زنده‌یاد صدری افشار در نوشتار خود در این ویژه‌نامه به بحث واژه‌گزینی و واژه‌سازی داریوش آشوری پرداخته است. در باب ترجمۀ «چنین گفت زرتشت»، نقد و معرفی کتاب «زبانِ باز» و تألیف‌ها و ترجمه‌های داریوش آشوری تا پایان 1396 دیگر مطالب این ویژه‌نامه را شکل می‌دهند.

بخش بعدی این شماره را مقاله‌ها به خود اختصاص داده است. یکی از مقالات این بخش مروری است بر مثنوی معنوی به تصحیح محمدعلی موحد. نویسنده در این نوشتار از امتیازهای این تصحیح سخن گفته که در ابتدا به مقدمۀ محققانۀ دکتر موحد اشاره کرده و سپس اینکه در این تصحیح تنها از نسخه‌هایی استفاده شده که تقریباً همگی در همان اواخر قرن هفتم کتابت شده‌اند. در ادامه نویسنده در سه بخش به بررسی این تصحیح و تصحیح مثنوی نیکلسون پرداخته است. در بخش اول موارد رجحان این تصحیح بر تصحیح نیکلسون، بخش دوم حاکی از مواردی که گزینش نیکلسون درست‌تر می‌نماید و بخش سوم مواردی که هر دو تصحیح را می‌توان درست دانست و هیچ‌کدام بر دیگری ترجیح ندارد.

در بخش یادبودهای این شماره چهار نوشتار به یادبود داریوش شایگان، غلامحسین صدری افشار، میلوش فورمن و عباس کیارستمی آورده شده است.

در بخش نقد کتاب این شماره کتاب‌های «سرمایه، نقد اقتصاد سیاسی» (کارل مارکس)، «فرهنگ و زندگی روزمره» (دیوید اینگلیس)، «کیک عروسی و داستان‌های دیگر» (مگان میهیو برگمن و ....)، «مرگ فیدل کاسترو، ارزیابی دستاورد نیم‌قرن سوسیالیسم» (محمدمهدی مختاری)، «شاهنامۀ نقالان، طومار مرشد عباس زریری اصفهانی» (ویرایش جلیل دوستخواه) و «مناسبات مدیریتی کنسرسیوم و صنعت نفت ایران» (غلامحسین حسن‌تاش و ....) بررسی و نقد شده‌اند.

تازه‌های کتاب و شعر و داستان دیگر مطالب این شماره را به خود اختصاص داده‌اند.

فهرست مطالب این شماره:

نامه به نگاه‌نو

* بخش ویژه: مرور کارنامۀ داریوش آشوری

داریوش آشوری: روشنفکر تک‌رو/ حسین معصومی همدانی

روشنفکری، روشنگری، آزادی/ گفت‌وگوی امید روحانی با داریوش آشوری

داریوش آشوری: اندیشه گر جهان سومی/ علیرضا مناف‌زاده

تکرار ابدی غرب‌شیفتگی؛ داریوش آشوری و کین‌توزی روشنفکری ایرانی/ محمد غفاری

داریوش آشوری و واژه‌سازی/ غلامحسین صدر‌ی‌افشار

کتاب کتاب‌های آشوری؛ در باب ترجمۀ چنین گفت زرتشت/ سعید رضوانی

داریوش آشوری و زبان باز/ سیدمحمد حسینی

کارنامه: تألیف‌ها و ترجمه‌های داریوش آشوری، تا پایان 1396/ اکبر بهاروند

* مقاله‌ها

سلطنت علم در قلمرو وجدان/ فخرالدین عظیمی

اقتصاد زیبایی و فرهنگ‌سازی سرمایه‌داری/ سیما راستین

نسخۀ ناسخۀ مثنوی: مروری بر مثنوی معنوی به تصحیح دکتر محمدعلی موحد/ محمد دهقانی

قدس در چشم طوفان/ نظمی الجعبه/ احسان موسوی خلخالی

پایان 55 سال جدال با مرگ؛ استیون ویلیام هاوکینگ (2018ـ1942)/ توفیق حیدرزاده

نقش فتحعلی شاه قاجار در رشد روندها و نهادهای مذهبی نو/ احمد کاظمی موسوی

دربارۀ «ما» و «ماها»؛ پاسخ داریوش آشوری به رضا شکوه‌نیا/ داریوش آشوری

* شعر و داستان

شعرهای یاروسلاو سایفرت/ ترجمه پرویز دوایی

مامای. یوگنی زامیاتین/ آبتین گل‌کار

* یادبود

شایگان اهل قلم: به یاد داریوش شایگان/ محمدمنصور هاشمی

وسیع و تنها و سربه‌زیر و سخت: به یاد غلامحسین صدری‌افشار/ الوند بهاری

فاخته از قفس پرید: به یاد میلوش فورمن/ غلامرضا صراف

24 فریم، مرثیه‌ای در خور برای عباس کیارستمی/ دیوید سیمز/ فیروز نورزاد

* کتاب و کاریکاتور

انتقاد کتاب 27/ فرخ امیرفریار، محمد جعفری قنواتی، سیاوش فراهانی، فریدون مجلسی، یزدان منصوریان، علی میرزائی

تازه‌های کتاب/ بهنام تهرانی

نبض امروز/ حسن کریم‌زاده