معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

دوروبر ما پر است از چیزهایی که به ما گفته می‌شود زیبایند. بسیاری از اینها را اثر هنری می‌نامند. ولی، تقریباً هر چیزی را می‌توان اثر هنری نامید. اما چه چیزی سبب می‌شود که اینها زیبا یا اثر هنری باشند، و چه کسی این را تعیین می‌کند؟ آیا زیبایی تنها در چشم ناظر است، یا اینکه چیزی از قبیل زیبایی آفاقی در میان هست؟

ما غالباً در ذوق و سیلقۀ مردم نسبت به هنرها شک‌وشبهه می‌کنیم. درست به همان نحو، غالباً مردم از ذوق شخصی‌شان در باب اینکه چه چیزی خوب است با این سخن دفاع می‌کنند که: «خودم می‌دانم که از چه چیزی خوشم می‌آید!» ذوق چیست و شما از کجا می‌دانید که خوش ذوق‌اید یا نه؟ زیبایی و هنر، یعنی سرشت و غایتشان، از دوران باستان و شاید هم پیش از تاریخ، کنجکاوی فیلسوفان را برانگیخته. چرا زیبایی و هنر این قدر ویژه و مسئله‌انگیز‌اند؟ این کتاب روش‌هایی برای پاسخ‌گفتن به این پرسش‌ها پیش می‌نهد و کمک می‌کند تا نظریه‌های معنادار خود را در باب زیبایی و هنر بسازیم.

پرسش‌های بزرگ در زیبایی‌شناسی برگردان درس سوم از کتاب «پرسش‌های بزرگ در فلسفه» است که بزرگ‌ترین مسائل مطرح در زیبایی‌شناسی به‌روشنی و عمق در آن مطرح شده و بازکاوی گردیده و با این وجود به درازگویی هم نیفتاده است. باری، کمینه امید مترجم از ترجمۀ این کتاب در سر پخته، یکی آشناکردن اهل فلسفلۀ هنر در زبان فارسی با این درآمد ساده و روشن به این حوزه فلسفه است و دو دیگر آوردن گواهی است بر اینکه ژرفای فکر و بلندای اندیشه را تلازمی با اطناب و پیچیدگی نیست.

کتاب از دو فصل شکل یافته است. فصل اول عنوان «زیبایی چیست؟ هنر چیست؟» را دارد. یکی از کارهای اصلی فلسفه وضوح‌بخشیدن به معانی واژه‌ها و نحوۀ کاربرد آنها است. این فصل در دسته‌بندی معانی و کاربردهای برخی از الفاظ و مفاهیم مرتبط با زیبایی و هنر به خواننده یاری می‌کند. مثلا از جمله واژه‌های لذت، کیفیت و محتوا در چارچوب زیباییی و هنر کاربردهایی ویژه دارند. زیبایی چیست، چگونه تجربه‌اش می‌کنید، و اثر هنری چیست؟ اینها پرسش‌هایی هستند که این فصل ـ چنان‌که در طرح افکندن نظریه‌ای شخصی در باب زیبایی و فلسفه‌ای در باب هنر راهنمایی می‌کند ـ به آنها خواهد پرداخت.

در فصل مشخص می‌شود که تعریف و توصیف زیبایی و هنر چه اندازه دشوار است. دربارۀ ارزش، غایت، معنا و حقیقت هنر چه باید گفت؟ آیا تعریف و توصیف این وجوه خاص هنر سهل‌تر است؟ در فصل دوم با عنوان «آیا می‌توان ارزش، غایت، معنا و حقیقت را در هنر تعریف کرد؟» این چهار وجه مذکور در زیبایی و هنر بررسی شده‌اند.

همه دربارۀ خوبی و بدی امور داوری می‌کنند. خواه مشغول صحبت دربارۀ موسیقی یا فیلم یا .... در هر حال مشغول بیان عقیده مطابق با ذوق هستند. ذوق چیست و باید از کجا دانست که خوش‌ذوق هستیم؟ آیا معیار جهان‌شمولی برای ذوق وجود دارد؟ در فصل سوم و پایانی کتاب مشخص می‌شود که مفاهیم خوب و بد چه ربط و نسبتی با آثار هنری دارند. مثلاً هر اثر هنری ممکن است به لحاظ ویژگی‌های صوری، خوش‌ساخت باشد یا بدساخت. محتوای اثر هنری هم ممکن است برای مخاطب دشوارفهم یا قابل اشکال باشد. ولی آیا ممکن است که اثر هنری مضر یا خطرناک باشد؟ این پرسش مسئلۀ ممیزی را پیش می‌کشد. چه کسی مشخص می‌کند ـ البته اگر کسی باید مشخص کند ـ که شمار اجازۀ تجربۀ کدام هنر را دارید؟

فهرست مطالب کتاب:

یادداشت مترجم

درآمد

فصل 1: زیبایی و هنر چیستند؟

فصل 2: ارزش، غایت، معنا و حقیقت در هنرها از چه قراراند؟

فصل 3: آیا هنر خوب و بد دارد؟