معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

این کتاب یادنامۀ زنده‌یاد دکتر داریوش صفوت، موسیقی‌دان فرهیخته و یکی از تأثیرگذارترین چهره‌های تاریخ معاصر موسیقی دستگاهی ایران است که در دو بخش و سه ضمیمه تدوین شده است.

بخش اول، شامل سی‌ونه مقاله، توسط شاگردان، همکاران، دوستان، صاحب‌نظران و نیز خواهر و دختر آن استاد گرانقدر نوشته شده‌اند. به جز مقالۀ «آشتی تجدد و سنت» که در جشن‌نامۀ مشاهیر معاصر ایران در سال 1383 چاپ شده، تمام مقاله‌ها برای این یادنامه تحریر شده و جای دیگری چاپ نشده‌اند. مضمون اصلی این مقاله‌ها شرح و توصیف فضایل و مکارم اخلاقی، آموزه‌ها و دانش و معرفت موسیقایی و نیز شیوۀ آموزش و مدیریت زنده‌یاد داریوش صفوت است.

بخش دوم خاطرات ایشان است که با «مأموریت فرانسه» در آغاز دهۀ چهل شمسی و تأسیس «مرکز حفظ و اشاعۀ موسیقی ایرانی» در سال 1347 آغاز می‌شود و با «خاتمۀ کار در مرکز» پایان می‌یابد. اساسنامۀ مرکز حفظ و اشاعه، نمونه‌هایی از مکاتبات و قراردادها و چند سند دیگر مربوط به این مرکز در سه ضمیمه آمده‌اند و پایان‌بخش کتاب، عکس‌هایی است از آلبوم خانوادگی دکتر داریوش صفوت در این کتاب آورده شده است.

در بخشی از نوشتار حاتم عسگری دربارۀ داریوش صفوت آمده است: «آقای دکتر صفوت هم مثل همۀ اثرگذاران، در وهلۀ نخست به زیربنای موسیقی اصیل ایرانی توجه داشتند. از این‌رو مرکز حفظ و اشاعۀ موسیقی ایرانی را بنیان نهادند. سپس برای اولین بار کتابی در خصوص فلسفۀ موسیقی ایران نگاشتند و در مراحل بعد، با قلم بسیار توانای خود به نوشتن رسالاتی دربارۀ موسیقی ایران همت گماشتند. از خصوصیات دیگر این مرد بزرگ این است که علاوه بر مهارت استادانه‌ای که در نواختن چند ساز، از جمله سه‌تار، سنتور و ویلن داشتند، در تئوری موسیقی هم ید طولایی داشتند. بر هیچ‌کس پوشیده نیست که زنده نگه‌داشتن موسیقی اصیل ایرانی نیاز به مدیریتی خردمندانه دارد. بنیان نهادن مرکز حفظ و اشاعۀ موسیقی یکی از دستاوردهای بزرگ مدیریت ایشان در موسیقی ایران به حساب می‌آید؛ زیرا قبل از اینکه این مرکز دایر شود، اگر می‌خواستیم به تعداد انگشتان دست در هر کدام از سازهای ایرانی نوازنده پیدا کنیم، یافت نمی‌شد؛ ولی به همت و پشتکار خستگی‌ناپذیر این بزرگ‌مرد، امروزه در هر رشته و سازی هنرمندان بزرگی در سرتاسر ایران پرورش یافته‌اند. بدیهی است همۀ این هنرآموختگان در سازهای مختلف، هنر خود را مدیون زحمات و ایستادگی این مرد بزرگ هستند. به طور کلی در تاریخ چندهزارسالۀ ایران کمتر کسی در زمینۀ موسیقی یافت می‌شود که در نوازندگی بی‌نظیر، در ردیف‌شناسی بی‌نظیر، در ردیف‌دانی بی‌نظیر و در حوزۀ نگارش موسیقی بی‌نظیر باشد و مهم‌تر از همه، دکتر صفوت یکی از سالم‌ترین موسیقی‌دانان ایران به شمار می‌آید. بجاست که هم هنر موسیقی و هم هنرمندان موسیقی و هم هنرشناسان موسیقی ایران از او به عنوان استادی یاد می‌کنند که می‌توان به‌جرئت او را پدر موسیقیِ سازی ایران نامید». (ص 80)

فهرست مطالب کتاب:

مقدمۀ ناشر

بخش اول: مقاله‌ها

طبیب موسیقی اصیل ایران/ مهدی آذرسینا

خاطراتی ساده با انسانی فوق‌العاده/ سیمون آیوازیان

آموزگار ادب و انسانیت/ بهنام ابراهیمی وادانی

گزارش یک حیرت/ پژومان اشتهاردی

نمونۀ پاکی و راستی/ کرامت اصلانی

حکیم ثالث/ محمدرضا اصلانی

چند خطی از شاگردی کوچک به رسم حق‌شناسی/ پریسا افراز

به یاد استادم/ افلیا پرتو

اوقات خوش آن بود که با دوست به سر رفت/ رؤیا حلاج

هنرمندی عارف، عارفی هنرمند/ محمدحسین حلیمی

انسان‌سازی در فلسفۀ موسیقایی دکتر داریوش صفوت/ مهدی ستایشگر

بنواز این کوه استوار هنر/ ملیحه سعیدی

فراتر از مرز استادی/ مسعود شعاری

دکتر داریوش صفوت و مرکز حفظ و اشاعۀ موسیقی ایران/ رضا شفیعیان

کاکُلِ گندمزاران/ علی‌اکبر شکارچی

آشتی تجدد و سنت/ محسن شهرنازدار

پدر، استاد موسیقی و مربی اخلاق/ ستاره صفوت

زندگی در گوشۀ بیداد/ فرشته صفوت

توضیحاتی مختصر در مورد انواع مضراب در شیوۀ نوازندگی دکتر داریوش صفوت/ امین‌پاشا صمدیان

در خصوص جناب آقای دکتر داریوش صفوت/ حاتم عسگری

از تهران تا گلشهر و کمی دورتر/ اسماعیل علمی

خاطراتی چند از یک دوست، یک برادر/ حسین عمومی

به رسم قدردانی/ قاسم فاضلی

چند نکته از کلاس‌های درس موسیقی‌دان فرزانه، داریوش صفوت/ وحید فرمانی

سخنی کوتاه در توصیف یک پدیده/ بهزاد فروهری

الگوی واقعی اخلاق/ معصومه کربلایی جعفر

آشنایی با دکتر داریوش صفوت، نقطۀ عطف زندگی من/ داوود گنجه‌ای

به یاد کسی که زندگی‌اش سراسر فایده بود وثمر/ شریف لطفی

من سری دارم و در پای تو خواهم بازید                                  خجل از ننگ بضاعت که سزاوار تو نیست/ فرمان مرادی

ملتقای هنر، اخلاق و معنویت/ محمد مقدسی

یادبودی از شخصیتی استثنایی/ مراد ملک‌منصور

نگارگر صحیفۀ محبت/ درویش‌رضا منظمی

داریوش صفوت، سرمشق اخلاق انسانی/ محمد موسوی

انسانی دوست‌داشتنی، معلمی استثنایی و هنرمندی بی‌نظیر/ آسمان مؤیدی

وجودی که همه منشأ خیر بود/ ضیاء میرعبدالباقی

به یاد دکتر صفوت، آخرین مرجع از شاگردان صبا/ علیرضا میرعلینقی

خاطراتی از سال‌‌ها دوستی با استاد گران‌قدر دکتر داریوش صفوت/ لوید میلر

به یاد استاد صفوت/ هادی ندیمی

ادای احترام/ ایمان وزیری

بخش دوم: خاطرات مرکز حفظ و اشاعۀ موسیقی ایران/ داریوش صفوت

ضمیمۀ 1: اساسنامۀ مرکز حفظ و اشاعۀ موسیقی ایرانی و طرح تشکیل مرکز تحقیق در موسیقی ایرانی

ضمیمۀ 2: نمونه‌هایی از قراردادها و گواهی‌های انجام کار استادان و نامه‌نگاری‌های مرکز حفظ و اشاعۀ موسیقی ایرانی

ضمیمۀ 3: نمونه‌هایی از مکاتبات بین‌المللی مرکز حفظ و اشاعۀ موسیقی ایرانی

عکس‌ها: از آلبوم خانوادگی دکتر داریوش صفوت