معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

هدف اصلی این کتاب، ارائۀ نگرشی واقعی به تحولات شعر معاصر است، که به دلایل مختلفی که در متن کتاب آورده شده، در بسیاری از پژوهش‌های دانشگاهی یا غیردانشگاهی، پایان‌نامه‌ها و بعضاً مقالاتی که وصف علمی پژوهشی دارند، نادیده گرفته شده است. همچنین این کتاب می‌تواند برای شاعران و مخاطبانی که می‌خواهند نگاهی واقعی‌تر به وضعیت شعر در دهه‌های اخیر داشته باشند سودمند باشد.

مسائلی که در این کتاب مطرح می‌شود، براساس مصادیقی است که نگارنده از دهۀ هفتاد تا امروز ـ یعنی اواسط دهۀ نود خورشیدی ـ از نزدیک شاهد آن بوده است؛ چه در غزل چه در سپید. آوردنِ نام غزل و سپید، به دلیل گستردگی اقبال آنها در میان شاعران و مخاطبان شعر است، نه نادیده گرفتن قالب‌های دیگر. علاوه بر این غزل و سپید همواره به دلایل مختلف، در مقاطع متعددی از شعر معاصر، مورد نفی یک گروه و اثبات گروهی دیگر قرار گرفته‌اند و بیشتر از دیگر قالب‌هایی مثل رباعی، مثنوی، نیمایی و هر قالب دیگری ممکن است مصداق داشته باشد، به ویژه که گاهی منظور از غزل و موافقان و مخالفان آن، هر نوع شعری است که دارای ردیف و قافیه و سطرهای هم‌وزن است.

ممکن است بعضی مباحث برای برخی از اهالی قلم ناآشنا نباشد و دلیلش این است که خودشان شاهد تعدادی از این مسائل بوده‌اند و گاهی خیلی از مباحث را از خود نگارنده شنیده‌اند. همچنین بعضی مباحث مثلِ مباحث مربوط به مجلات ادبی یا شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی، قبلاً از سوی نگارنده مورد بررسی‌های جزئی قرار گرفته، اما در این کتاب لازم بود تا به شکلی دیگر هم گفته شود.

از ذکر نام شاعران به چند دلیل خودداری شده است: اول اینکه درست نبوده با مثال آوردن یک یا چند شاعر در آسیب‌شناسی یک مقطع ادبی، فقط آنها مورد سوءظن قرار گیرند و در نتیجه، شاعران دیگر عاری از آن آسیب‌های نشان داده شوند و یا برعکس؛ نام چند شاعر به عنوان تأثیرگذاران اصلی شعر معرفی شود و در پی آن احتمالاً دیگران فاقد هر تأثیرگذاری نشان داده شوند. دوم اینکه نگارنده تلاش کرده برای جریان‌شناسی شعر معاصر، تصویری کلی دستِ کم از منظر یکی از شاعران این مقطع زمانی، پیش چشم پژوهشگران دورۀ مذکور بگذارد. سوم اینکه نگارنده بهتر دانسته نکات ذکر شده در کتاب، فارغ از نام‌هایی باشد که ممکن است امروز بسیار مشهور باشند اما فردا نه، یا به عکس، امروز در هیاهوهای مدعیان، نامشان آن‌چنان به چشم نیاید ولی فردا از مهم‌ترین و مؤثرترین شاعران این دوره شمرده شوند.

فهرست مطالب کتاب:

پیش‌گفتار

شعر معاصر و سیر مکتوب آن

غزل و تاریخ ادبیات معاصر

شعر معاصر و مرزبندی‌های حاشیه‌ای

شعر معاصر و ادعاهای شاعران

شعر معاصر و استعداد شاعران

شعر معاصر و صاحب‌نظران

شعر معاصر و مسألۀ تداوم شاعری

شعر معاصر و مخاطبان

شعر معاصر و نقد ادبی

شعر و نمودهای رفتاری شاعران

شعر معاصر و عنوان‌گذاری‌ها

شعر معاصر و گزاره‌های مطلق

شعر معاصر و منظومۀ فکری شاعر