دیالوگ؛ هنر کنش کلامی بر صفحه، صحنه و پرده
خلاصه
این کتاب همچون دهیابی است برای نویسندگان؛ به آنکه جویاست توصیههایی ارائه میکند و به آنکه دچار سردرگمی است بازگشت به مسیر صحیح را نشان میدهد.معرفی کتاب
برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.
این کتاب همچون دهیابی است برای نویسندگان؛ به آنکه جویاست توصیههایی ارائه میکند و به آنکه دچار سردرگمی است بازگشت به مسیر صحیح را نشان میدهد. اگر به تازگی آزمودن این هنر پر مخاطره را آغاز کردهاید و به بنبست خلاقیت رسیدهاند، این کتاب شما را در مسیر کمال قرار میدهد؛ اگر نوشتن، حرفۀ شماست؛ اما در راه گم شدهاید، این کتاب شما را به مقصد میرساند.
صحبت کردن بیش از هر ویژگی دیگری، خصوصیات انسانی ما را آشکار میسازد. در گوش عاشق نجوا میکنیم؛ دشمن را دشنام میدهیم، با لولهکش جروبحث راه میاندازیم، کودک را تشویق میکنیم و به خاک مادر سوگند میخوریم. روابط انسانی بیش از پیش از هر چیز در ذات خود از گفتگو شکل میگیرند؛ صحبت کردن با دیگری یا پیرامون موضوعی، برقراری پیوند یا پایان دادن به رابطهای و هر آنچه ما را پریشان یا آسوده میسازد از دل سخنی برخاسته است.
نویسندگان از طریق حذف عبارات پیش پا افتاده، جزئیات کماهمیت و صحبتهای روزمرۀ تکراری و خستهکننده، به معنا عمق میبخشند. سپس گفتهها را با خواستههایی پیچیده و متناقض به شکل موقعیتی بحرانی در میآورند. زیر بار همین سختی، واژگان از ظرافت و مفهوم سرشار میشوند. به هنگام رویارویی با کشمکش، آنچه شخصیت بیان میکند بازتاب معنایی است که در پس واژگان وی نهان است. دیالوگ بیانگر، چون صفحهای شفاف عمل میکند که خواننده و تماشاگر از ورای آن به شناخت افکار و احساساتی دست مییابند که در سکوت شخصیت بر دیدگان وی سایه میافکند.
نویسندگان با مجموعهای از گامها این توانایی را به ما میبخشند: نخست، استعارههایی از سرشت انسان میآفرینند که آنها را شخصیت مینامیم. سپس از طریق کندوکاو در روانشناسی شخصیت، خواستههای خودآگاه و امیال ناخودآگاه را از عمق وجود او بیرون میکشند؛ همان اشتیاقی که خویشتن درونی و بیرونی ما را برانگیخته میسازد. با چنین بینشی، نویسندگان خواستههای شخصیت را در تضاد با اوج کشمکش قرار میدهند. صحنهای از پس صحنهای دیگر، کنشها و واکنشهای شخصیت را حول نقطه عطف دگرگونساز به هم پیوند میدهند. در گام نهایی، نویسندگان به شخصیتها فرصت میدهند تا سخن بگویند؛ اما نه به شیوۀ ملالآور و یکنواخت گفتگوهای روزمره، بلکه به شیوهای کمابیش شاعرانه که «دیالوگ» نامیده میشود. نویسنده همچون کیمیاگری است که اجزای شخصیت، کشمکش و دگرگونی را درهم میآمیزد و در قالبی میریزد و سپس با لایهای از دیالوگ اندود میسازد و فلز بنیادین هستی را به طلای صیقل یاقتۀ داستان بدل میکند.
کارگاههای محبوب نویسندگی رابرت مککی برای او شهرت جهانی پدیدآورده است. لیستی از دانشآموختگان برندۀ اسکار که از شماره خارج است. سنگ بنای برنامۀ او تنها کتابش داستان است، که در آن تعیین کرده است ما چگونه در مورد هنر خلق داستان سخن بگوییم. حالا در دیالوگ، مککی همان تحلیل عمیق را ارئه میدهد که چگونه شخصیتها باید روی پرده، در صحنه و در صفحهها به شکلی باورکردنی و جذاب صحبت کنند. از مکبث تا برکینگبد، مککی صحنههای کلیدی را برای نشان دادن استراتژیها و تکنیکهای دیالوگ موشکافی میکند. دیالوگ یک چارچوب تفکر انتقادی را بهمنظور ساختن یک نویسندۀ آیندهدار در مورد چگونگی بیان هنرمندانه و تأثیرگذار بهکار میگیرد. دانشآموختگان مشهور مککی، شامل پیتر جکسون، جین کمپیون، جفری راش، پل هگیس، تیم نویسندگی پیکسار و بسیاری دیگر است.
این کتاب از چهار بخش تشکیل شده است: بخش اول: هنر دیالوگنویسی؛ تعریف دیالوگ را از اساس گسترش میدهد و کاربردهای آن را افزون میسازد. فصل دو تا پنج، به کارکرد، محتوا، فرم و شیوههای شخصیت در چهار رسانه اصلی داستانگویی میپردازد.
بخش دوم: نقص و اصلاح؛ به بررسی ناخوشیهایی میپردازد که در اثر نبود باورپذیری، به کارگیری کلیشه، عیانگویی و تکرار پدید آمدندهاند و دلایل آن را جستجو میکند و سپس راههای درمان را نشان میدهد. برای روشن ساختن شیوههای گوناگون دیالوگنویسی نمونههایی از رمان، نمایشنامه، فیلمنامه سینمایی و تلویزیونی آورده شده است.
بخش سوم: ساخت دیالوگ؛ گام نهایی نویسنده را بررسی مینماید: یافتن واژگانی که متن را پدید آورد. هنگامی که میگوییم نویسنده «گوش دیالوگ» دارد، مقصود آن است که گفتاری «مختص شخصیت» مینویسد. هر یک از شخصیتهای وی با جملهبندی، نواخت، رنگمایه و از همه مهمتر واژگانی که هیچ شخصیت دیگری آنها را به کار نمیگیرد، صحبت میکند. در حالت ایدهال، هر شخصیت چون فرهنگ واژگانی متحرک میشود که گنجینه واژگان منحصر به خویش را دارد. بداعت در دیالوگنویسی، از انتخاب واژگان میآغازد.
برای روشنساختن قدرت دیالوگ مختص شخصیت، صحنههایی از نمایشنامه «تراژدی جولیوس سزار» اثر شکسپیر، رمان «خارج از دید» اثر المور لیونارد، فیلمنامه تلویزیونی «راک 30» نوشتۀ تینا فی و فیلمنامه «راههای فرعی» نوشتۀ الکساندر پین و جیم تیلر آورده شده است.
بخش چهارم: طراحی دیالوگ؛ با مطالعۀ عناصر سازندۀ داستان و طراحی صحنه آغاز میشود. در فصل دوازده نشان داده میشود که این فرمها چگونه گفتار شخصیت را تعیین میکنند. شش مورد مطالعاتی که در پی میآید به بررسی کشمکش متعادل در سریال «خانواده سوپرانو»، کشمکش کمیک در سریال «فریژر»، کشمکش نامتقارن در نمایشنامۀ «مویزی در آفتاب»، کشمکش غیرمستقیم در رمان «گتسبی بزرگ»، کشمکش بازتابی در رمانهای «دوشیزه الس» و «موزه معصومیت» و کشمکش کمینه در فیلنامه «گمشده در ترجمه» میپردازد.
در این تقطیعها دو اصل بنیادین دیالوگنویسی تأثیرگذار بررسی خواهد شد: نخست، هر تبادل دیالوگ واحدی از کنش/ واکنش پدید میآورد که صحنه را پیش میبرد. دوم، با آنکه این کنشها در رفتار بیرونی شخصیت که همان سخن گفتن است، نمود مییابند اما سرچشمه کاستیهای شخصیت و کنش، زیر متن است.
فهرست مطالب کتاب:
دیباچه: در ستایش دیالوگ
پیشگفتار
* بخش اول: هنر دیالوگنویسی
فصل یک: تعریف کامل دیالوگ
فصل دوم: سه کارکرد دیالوگ
فصل سه: بیانگری 1: محتوا
فصل چهار: بیانگری 2: فرم
فصل پنج: بیانگری 3: تکنیک
* بخش دوم: نقص و اصلاح
فصل شش: کاستیهای باورپذیری
فصل هفت: کاستیها زبانی
فصل هشت: کاستیهای محتوایی
فصل نه: کاستیهای طراحی
* بخش سوم: خلق دیالوگ
فصل ده: دیالوگ مختصِ شخصیت
فصل یازده: چهار مورد مطالعاتی
* بخش چهارم: طراحی دیالوگ
فصل دوازده: داستان/ صحنه/ دیالوگ
فصل سیزده: کشمکش متعادل
فصل چهارده: کشمکش کمیک
فصل پانزده: کشمکش نامتقارن
فصل شانزده: کشمکش غیرمستقیم
فصل هفده: کشمکش بازتابی
فصل هجده: کشمکش کمینه
فصل نوزده: چیرگی بر فن
فهرست دوزبانه نامها و عنوانها
فهرست اعلام
پربازدید ها بیشتر ...
ایل بختیاری در دورۀ قاجار
آرش خازنیموضوع این کتاب تأثیر متقابل حکومت و ایل در حاشیۀ ایران در دورۀ قاجار است. بررسی تاریخ اتحادیۀ ایلی ب
قفلهای دستساز آذربایجان
رحمان احمدی ملکیاز بین آثار فلزی، قفل به دلیل دارابودن نوعی رمز عملکرد و درونمایۀ رازگون، از اهمیت زیادی در حیطۀ تل
منابع مشابه بیشتر ...
علی باباچاهی: گفتگو، یادداشت، نقد، نظر و ...
به کوشش عبدالله سلیمانیعلی باباچاهی که معمولاً با هر مجموعۀ شعرش، مؤخرهای نیز همراه میکند، به عنوان جنجالیترین شاعر معا
ادبیات نمایشی در ایران از 1299 تا 1320
ناهید حجازیدر این کتاب پنج نمایشنامهنویس مهم دوره پهلوی اول معرفی شده و مهمترین آثارشان از نظر مضمون، شخصیتپ
نظری یافت نشد.