معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

امروزه ویژگی و اهمیت نوشتن و نگارش بر کسی پوشیده نیست. نوشتن مهارتی است که می‌توان آن را مؤثرترین شیوۀ ارتباطی در دنیای کنونی و در فضای رسانه‌ای نوین به شمار آورد. جدا از جنبه‌های هنری ـ ادبی نوشتن، تأثیر یک متن خوب تبلیغاتی برای معرفی کالایی تجاری، نگارش خوب متن کتاب‌های آموزشی، روان و قابل فهم بودن دستورالعمل‌ها یا دفترچه‌های راهنما، ظرافت و تأثیرگذاری یک بیانیۀ سیاسی و موارد بسیار دیگر که می‌توان در این زمینه برشمرد، همه و همه بر اهمیت و تأثیر نوشتن و نوشتار بر زندگی ما دلالت دارند.

در بحث آموزش زبان نیاز به توسعۀ مهارت نگارش دوچندان است. در یادگیری زبان دوم یا زبان خارجی، وابستگی به نوشتار به‌ویژه میان زبان‌آموزان با سنین بالاتر بیشتر خواهد بود. به این سبب که این فراگیری از نوع یادگیری زبان مادری نخواهد بود. وانگهی با گسترش روزافزون اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، ارتباطات متنی در سطح دانشکدۀ جهانی رشد فزاینده‌ای داشته است.

این کتاب با عنوان «تولید نوشتاری» یکی از کتاب‌های دانشگاهی مرجع در نوع خود به شمار می‌آید و چند بار در کانادا و فرانسه تجدید چاپ شده است. ویژگی کتاب از نظر پرداختن مستقل به مسئلۀ تولید نوشتاری به مثابۀ شاخه‌ای از علم آموزش زبان و همچنین نتایج چشمگیری که از به‌کارگیری توصیه‌ها و نکات این کتاب در کلاس نگارش زبان فارسی به خارجیان و زبان فرانسوی به ایرانیان برای مترجم حاصل شده، انگیزۀ ترجمۀ آن را به وجود آورده تا محتوای آن در اختیار دانشجویان و پژوهشگران قرار بگیرد. در این اثر نویسندگان دیدگاه‌ها و پژوهش‌های صاحب‌نظران آموزش زبان و نگارش را در سیر تحولات رویکردهای آموزشی تأثیرگذار بر تولید نوشتار بررسی می‌کنند و راهبردهای حاصل از پژوهش‌های صورت‌گرفته برای توسعۀ مهارت بیان نوشتاری را ارائه می‌کنند که هم برای استادان زبان‌های خارجی و هم برای دبیران و معلمان درس نگارش و انشاء فارسی بسیار سودمند است.

در بخش اول کتاب پس از مرور جایگاه تولید نوشتاری در پنج رویکرد مهم آموزش زبان (دستور، ترجمه، شنیداری ـ گفتاری، ساختاری کلی دیداری ـ شنیداری، شناختی و ارتباطی) ضمن توجه هم‌زمان به نگارنده و متن، سهم پژوهش در زبان مادری و زبان دوم بررسی شده و از این طریق در بخش دوم تأملی شده بر موضوعاتی همچون سازمان حافظه و عملکرد آن در پردازش اطلاعات، الگوهای تولید زبانی، گذر از درک به بیان در زبان مادری، توانایی‌ها و راهبردهای نگارندۀ خوب در زبان مادری و زبان دوم و بالاخره نگارش به زبان دوم. در خصوص مطالعات متن پژوهشی گزارشی از پژوهش‌های مهم این زمینه در فصل هفتم ارائه شده است. دربارۀ اینکه چه متنی را باید متن خوب نگاشته‌شده نامید، اتفاق نظر در حال حاضر وجود ندارد و به این موضوع در فصل هشتم پرداخته شده است. در فصل مربوط به اقدامات آموزشی که بر داده‌های پژوهشی متمرکز است، مجموعه‌ای از فعالیت‌های متکی بر مطالعۀ متون پیشنهاد شده است (یعنی خواندن).

در بخش سوم اشاره شده که نگارش مستلزم فعالیت‌های شناختی مهمی است و ضروری است به نقش و عملکرد این نظام پیچیده که هنوز همۀ رازها و جوانب آن شناخته نشده، پرداخته شود.

فهرست مطالب کتاب:

پیش‌گفتار مجموعه

پیش‌گفتار مترجمان

سخن نویسندگان

بخش اول: نگاهی به گذشته

فصل اول: جایگاه تولید نوشتاری در چند رویکرد آموزشی

بخش دوم: سنتز

فصل دوم: سازمان حافظه و عملکرد آن در پردازش اطلاعات

فصل سوم: الگوهای تولید زبانی

فصل چهارم: گذر از درک به بیان در زبان مادری

فصل پنجم: توانایی‌ها و راهبردهای یک نگارندۀ خوب در زبان اول و دوم

فصل ششم: نگارش به زبان دوم

فصل هفتم: مطالعات متن‌پژوهی

فصل هشتم: برخورد با خطاها در زبان دوم

فصل نهم: اقدامات آموزشی

بخش سوم: چشم‌انداز پژوهش‌های آتی

فصل دهم: چند گرایش تکمیلی نوین