میراث نیاکان: یادنامۀ مهدی اخوان ثالث
خلاصه
گردآوری کتاب مستقل دربارۀ زندگی و آثار اخوانثالث، به دلیل انبوهی کتابها، گفتارها و اشعار منتشرشده و گزینش بهترین آنها، کاری به مراتب سخت و دشوار بود؛ اما کوشش شده به دلیل آنکه این همایش در یزد، زادگاه پدری اخوانثالث برگزار میشود، گفتارها جامع و تا اندازهای رنگ و بوی بومی داشته باشد؛ از اینرو گفتارهایی گلچین شده که با این هدف نزدیک باشد.معرفی کتاب
برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.
ایران سرزمین فرهنگ، تاریخ و تمدن است که نام آن بر مدار بزرگانی چرخیده است که آفرینندۀ فرهنگ و هویت ما بودهاند و هر یک از آنان در حوزههای مختلف فرهنگی و مقاطع زمانی خاص، تأثیر بسزایی داشتهاند که نقش هر یک را باید در زمانۀ خودشان بررسی نمود.
یکی از شخصیتهای ادبی و فرهنگی ما که در زمانهای نهچندان دور تأثیر عمیق و مانایی بر حوزۀ شعر و ادب پارسی و فرهنگ این سرزمین برجای گذاشته است، زندهیاد استاد مهدی اخوانثالث، متفکری دردآشناست که با شناخت دقیق نسبت به ادبیات و ادیبان این سرزمین، قالب شعر را برای بیان اندیشههای خود برگزیده است و میتوان رمز ماندگاری این شاعر بزرگ را در علم، آگهی و پژوهش دانست که با چنین توشهای غنی و پربار، با زیباترین زبان، یعنی زبان شعر و شاعری، آثار ارزشمندی را آفریده است. هر چند استاد مهدی اخوانثالث متولد مشهد و محل زندگی ایشان نیز مشهد و تهران بوده است، اما اصل و نسب این شاعر بزرگ، روستای تاریخی فهرج، از توابع شهرستان یزد است. پدر اخوان، مرحوم علی، مشهور به «علیآقا عطار» همراه با خانواده از یزد به خراسان مهاجرت میکنند، اما هنوز منزلشان در کنار مسجد تاریخی فهرج ـ که از قدیمیترین مساجد ایران بهشمار می رود ـ پابرجا و به یادگار مانده است. اخوان متعلق به ایران و چهرهای ملی و جغرافیای فرهنگی شعر او در میان شاعران معاصر کمنظیر است و گسترهای شایان توجه را دربرمیگیرد؛ از اینرو نباید او را در چارچوبهای تنگ جغرافیایی و منطقهای قرار داد.
این کتاب با عنوان «میراث نیاکان» (یادنامۀ مهدی اخوانثالث) به کوشش جناب آقای حسین مسرّت چاپ نموده شده است.
گردآوری کتاب مستقل دربارۀ زندگی و آثار اخوانثالث، به دلیل انبوهی کتابها، گفتارها و اشعار منتشرشده و گزینش بهترین آنها، کاری به مراتب سخت و دشوار بود؛ اما کوشش شده به دلیل آنکه این همایش در یزد، زادگاه پدری اخوانثالث برگزار میشود، گفتارها جامع و تا اندازهای رنگ و بوی بومی داشته باشد؛ از اینرو گفتارهایی گلچین شده که با این هدف نزدیک باشد. کتاب که نام آن یعنی «میراث نیاکان»، برگرفته از شعر معروف اخوان دربارۀ تبار خودش است، به چهار بخش تقسیم شده که بخش نخست: با عنوان زندگی، آثار و افکار مهدی اخوانثالث دربرگیرندۀ سرگذشتنامۀ اخوان به قلم خود او، سالشمار زندگی اخوان و کتابشناسی آثار اخوانثالث است.
در بخش دوم گفتههایی از میان زیباترین سخنان و نظرات دربارۀ اخوانثالث گزیده شده است. برای نمونه ایرج افشار در مورد اخوانثالث چنین میگوید: «اخوان شاعر برای من همیشه یکی از سه چهار چهرۀ برتر شعر معاصر ایران بوده است. چند شعرش با چنان قدرتی سروده شدهاند که با بهترین آثار تمام دوران ادب فارسی قابل مقایسهاند و یقیناً ماندنی هستند؛ مثل: «آخر شاهنامه» یا «زمستان» یا «قاصدک». اخوان را از شاعران نوپرداز میشمردهایم، ولی حالا پس از فراز و فرودهای جنبش شعر نو، پیوندهای محکم شعر اخوان را با ادب کهن ایران باید نقطۀ قوتی برای او به حساب بیاوریم. شاعر نوپرداز خوب کسی است که در عین حفظ ارتباطش با هنر و فرهنگ گذشتگان، راه نو خود را بجوید و بزرگترین شاعران و هنرمندان ایرانی در طی قرون، همه همین مسیر را پیمودهاند. به این حساب، باید به اخوان در جمع برترین شاعران معاصر از نظر پیوندش، با ادب کهن ایران بیشترین امتیاز را بدهیم». (ص 122)
بخش سوم گزیدهای است از تازهترین گفتارهایی که به دست نگارنده رسیده است. در چکیده مقاله «اخوانثالث در اقالیم آموزههای خراسانی» به قلم اسدالله شکرانه میخوانیم: «معنابخشی، رندانهترین انتخاب در میدان ادبی است و متنهای ماندگار، در نهایت رندی با معنابخشیهای درونی نوشته شدهاند. این درونمایگی رندانه، زمینۀ مستعدی برای فهمهای «همهزمانی» و بیان و گشتار معنایی با تأویلهای «مبنیدار» مبتنی بر آموزههای پیشینی در پژوهشهای مختلف است. مهدی اخوانثالث، به پشتوانۀ فرهنگ و آموزههای دیرپای خراسانی و خرد ایرانی، در زمینۀ معنابخشی، از رندی با ذهنیت چندمعنایی به خوبی استفاده کرده است. در این پژوهش، با تکیه بر شعر «خوان هشتم» و معناهای مشابه در پارهای دیگر از اشعار او، چند و چون استفادۀ اخوان از ترفندهای معنابخشی مورد بررسی قرار گرفته است». (ص 164)
در بخش چهارم پایانی کتاب هم نابترین اشعار سخنوران و افراد دیگر که در رسای اخوانثالث سرودهاند آورده شده است.
فهرست مطالب کتاب:
مقدمۀ مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان یزد
دیباچۀ کوشنده
* بخش نخست: زندگی، آثار و افکار مهدی اخوان ثالث
چراغ تجربه، اخوان از زبان اخوان/ مهدی اخوان ثالث
میراث نیاکان (شعر)/ مهدی اخوان ثالث
سخنگوی دشت خاوران/ محمدعلی اسلامی ندوشن
یادی از مهدی اخوان ثالث/ علی باقرزاده (بقا)
زندگی و هنر شاعری مهدی اخوان ثالث (م. امید)/ یدالله جلالی پندری
سالشمار زندگی اخوان
جایگاه اخوان در ادبیات عصر ما/ محمدرضا شفیعی کدکنی
آخر شاهنامه/ فروغ فرخزاد
کتابشناسی آثار اخوان ثالث/ حسین مسرت
میراث نیاکان (اخوان ثالث و پیوندش با یزد)/ حسین مسرت
* بخش دوم: بر زبان سخنوران
* بخش سوم: گفتارهای تازه
تدریس اخوان در دانشگاه تهران/ یدالله جلالی پندری
اخوان ثالث در اقالیم آموزههای خراسانی/ اسدالله شکرانه
شگردهای قاعدهکاهی زمانی در شعر اخوان ثالث/ جعفر عشقی
نقش آثار اخوان در آشنایی نوجوانان با شعر نو/ کیان فرحزا
مسائل شخصی و خصوصی در اشعار اخوان/ محمدرضا نجاریان
آب و آتش/ مرتضی یاوریان
* بخش چهارم: اخوان در یاد شاعران
پربازدید ها بیشتر ...
گزارشهایی دربارۀ مختصر عملیاتی در جنوب ایران: رویارویی نظامی بریتانیا و ایل قشقایی در بهار و تابستان 1918 م/ 1336 هـ.ق
سر پرسی سایکس، کلنل ای.اف. اورتون و دیگرانآنچه در این کتاب آمده، مجموعهای از گزارشهای فرماندهان بریتانیایی رشتهعملیاتی است که در بهار و تاب
ماهنامۀ خبری، آموزشی و اطلاعرسانی «جهان کتاب»، سال بیستودوم، فروردین و اردیبهشت 1396، شماره 1و 2
جمعی از نویسندگان به مدیرمسئولی طلیعه خادمیانشمارۀ اول و دوم ماهنامۀ جهان کتاب (پیاپی 335 و 336) ویژۀ فروردین و اردیبهشت 1396 منتشر شده است.
منابع مشابه بیشتر ...
فرهاد دفتری و مطالعات اسماعیلیه
فریبا عباسپوردر این کتاب کوشیده شده است روششناسی عام و خاص فرهاد دفتری در مطالعات اسماعیلیه بررسی و تحقیق شود. م
داستان نویسان ایران از انقلاب تا انقلاب
به کوشش یعقوب آژنددر این کتاب داستاننویسان در حد فاصل دو انقلاب، از مشروطه تا انقلاب اسلامی معرفی شدهاند. در این کتا
دیگر آثار نویسنده بیشتر ...
دیدگاهها درباره آثار دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن؛ دفتر پنجم: کارنامه ادبی
جمعی از نویسندگان به کوشش حسین مسرت و پیام شمسالدینینقدهایی که در این دفتر گرد آمدهاند، به آثاری از روزگار جوانی دکتر اسلامی ندوشن نزدیکترند، به همین
دیدگاهها درباره آثار دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن؛ دفتر چهارم: نوشتههایی در ادب و تاریخ
جمعی از نویسندگان به کوشش حسین مسرت و پیام شمسالدینیاین کتاب چهارمین دفتر از مجموعه دیدگاهها درباره آثار دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن است. در این دفتر نقد
نظری یافت نشد.