معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.​

نشانه‌شناسی به مثابۀ علم فرایندهای نشانه، تمام انواع ارتباط و تبادل اطلاعات میان انسان‌ها، حیوانات، گیاهان، نظام‌های داخلی سازواره‌ها و دستگاه‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهد. به این ترتیب این علم بیشتر موضوعات مربوط به هنر، علوم اجتماعی، زیست‌شناسی و پزشکی را دربر می‌گیرد. پژوهش نشانه‌شناختی در باب شرایط، نقش‌ها و ساخت‌های فرایندهای مربوط به نشانه، نسبت به سایر رشته‌های علمی، از پیشینه‌ای قدیمی‌تر برخوردار است؛ در نتیجه می‌تواند این رشته‌ها را بار دیگر به شکل واحد زیرساختی درآورد، بی‌آنکه نقش تخصصی‌شان لطمه‌ای وارد آید.

نشانه‌شناسی دانشی است که در آغاز قرن بیستم میلادی با آرای دو متفکر برجسته معرفی شد؛ آن هم در شرایطی که هیچ یک از آنها به واقع نشانه‌شناس نبودند. فردینان دوسوسور ـ زبان‌شناس برجستۀ سوئیسی ـ گونه‌ای از نشانه‌شناسی را در اروپا معرفی کرد که گاه به نام «نشانه‌شناسی اروپایی» و گاه با نام «نشانه‌شناسی سوسوری» معرفی می‌شود. هم‌زمان با او چارلز سندرس پیرس ـ منطق‌دان آمریکایی ـ گونۀ دیگری از نشانه‌شناسی را مطرح کرد که با نام «نشانه‌شناسی آمریکایی» یا «نشانه‌شناسی پیرسی» شناخته می‌شود. آنچه در این کتاب در برابر مخاطبان دانش نشانه‌شناسی قرار می‌گیرد، گاه از منظر یکی از این دو متفکر و گاه از تلفیق آرای هر دو این متفکران به رشتۀ تحریر درآمده است. باید به این نکته نیز توجه کرد که آرای اندیشمندانی که در این کتاب در اختیار خواننده قرار می‌گیرد، با پیروی تمام و کمال از آرای این دو متفکر و پدران نشانه‌شناسی همسو نیست، بلکه نگاهی نو به مسائل مختلف نظام‌های نشانه‌ای گوناگون است که از مسیر اولیۀ خود گسترش یافته و آنچه را که امروزه دانش نشانه‌شناسی نامیده می‌شود، در قالبی تازه معرفی می‌کند.

این کتاب با تحلیل مهم‌ترین رویکردهای نشانه‌شناسی خوانندگان را به حوزۀ مطالعات نشانه‌شناختی می‌کشاند. این رویکردها از بطن فلسفه، زبان‌شناسی، روان‌شناسی و زیست‌شناسی مطرح شده‌اند. در این کتاب دیدگاه‌های نشانه‌شناختی برجسته‌ترین متفکران نشانه‌شناسی در قالب هشت مقالۀ مستقل از یکدیگر مورد بررسی قرار گرفته است که نقش بسزایی در تحول علم نشانه‌شناسی از ابتدا تا به امروز داشته‌اند. مترجم برای آشنایی بیشتر با هر یک از این اندیشمندان، خلاصه‌ای از زندگی‌نامۀ هر یک را پیش از هر مقاله ارائه داده است تا خواننده با آگاهی بیشتری به سراغ دیدگاه‌ها و درک نظریات‌شان برود.

مخاطبان این نوشته را علاقمندان به نشانه‌شناسی و دانشجویان رشته‌های زبان‌شناسی، علوم اجتماعی، ادبیات، فلسفه، روان‌شناسی، هنرها، زیست‌شناسی و پزشکی تشکیل می‌دهند. گردآورندگان این کتاب پنج نفر از مهم‌ترین و برجسته‌ترین نشانه‌شناسی معاصرند که به نوبۀ خود مقاله‌ای را نیز در این مجموعه به رشتۀ تحریر درآورده‌اند.

فهرست مطالب کتاب:

پیش‌گفتار مترجم

پیش‌گفتار

بخش اول: نگاهی تازه به نشانه‌شناسی پیرس/ کلاس اولر

بخش دوم: چارلز موریس و بنیان‌های رفتاری نشانه‌شناسی آمریکایی/ رولاند پوسنر

بخش سوم: فردینان دوسوسور و شکل‌بندی نشانه‌شناسی اروپایی/ مارتین کرامپن

بخش چهارم: لویی یلمزلف: گلوسماتیک به مثابه نشانه‌شناسی همگانی/ یورگن ترابانت

بخش پنجم: تأثیر رومن یاکوبسن بر تحول نشانه‌شناسی آمریکایی/ اومبرتو اکو

بخش ششم: کارل بولر/ توماس آ. سیبیاک

بخش هفتم: نظریۀ نشانۀ یاکوب فن اوکسکول/ ثوره فن اوکسکول

بخش هشتم: آموزۀ توماس آ. سیبیاک در باب نشانه‌ها/ اوگن بِر

واژه‌نامه