آتش پارسی؛ نخستین امپراتوری جهانی و نبرد برای تسخیر غرب
خلاصه
کتاب برجستۀ تام هالند این نخستین رویارویی بزرگ میان شرق و غرب را بهترین وجهی شرح داده و دقت نظر محققانه را با مهارت داستاننویسی و طنز هوشمندانهای درهم آمیخته و کتابی خواندنی فراهم آورده است.معرفی کتاب
برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.
هفتاد سال بود که کشورگشایی و پیروزیهای سریع و چشمگیر خصلت ذاتی شاهنشاهی پارسی به نظر میرسید. آنها سراسر شرق نزدیک را درنوردیده بودند، حکومتهای کهن را درهم شکسته و شهرهای پرآوازه را فتح کرده بودند تا شاهنشاهی پهناوری را تشکیل دهند که از هند تا سواحل دریای اژه را دربرمیگرفت و این همه در مدتی تقریباً معادل یک نسل به وقوع پیوسته بود. اینک در سال 480 ق.م خشایارشاه که قدرتمندترین مرد روی زمین به شمار میرفت لشکر عظیمی را به سوی یونان هدایت کرد تا بعضی دولت شهرهای یاغی (به زبان امروزی تروریست) یونانی را سرکوب کند. چگونه شاهنشاهی پارسیان در مدت نسبتاً کوتاهی به چنین قدرتی رسیده بود و چرا میخواست با دولت شهرهای دورافتادهای یونانی بجنگد و چرا نتیجۀ جنگها مطلوب پارسیان نبود؟ سؤالاتی است که هنوز هم بیپاسخ مانده است.
با این حال، یونانیان سرزمین اصلی بهطور شگفتآوری توانستند در برابر بزرگترین نیروی نظامی که تا آن زمان گردآوری شده بود، مقاومت کنند. مهاجمان عقب رانده شدند. یونان آزاد مانده بود. داستان نبرد آنها با یک ابرقدرت و شکستدادنش، برای خود یونانیها هم فوقالعاده شگفتآور به نظر میرسید. دقیقاً چگونه این کار را کرده بودند؟ چرا؟ و این تهاجم اصلاً از ابتدا به چه دلیل به راه افتاده بود؟ پرسشهایی از این دست که حتی چهار دهه بعد هم مهم به نظر میرسید، محرک هرودت شد برای اقدام به تحقیق به شیوهای کاملاً جدید و بیسابقۀ تا آن زمان. برای نخستین بار، یک وقایعنگار بر آن شد تا دلیل و منشأ نبردی را پیدا کند که نه آنقدر قدیمی بود که افسانهای شده باشد، نه به هوسها و خواستهای ایزدان ربطی داشت و نه به ادعای عامۀ مردم مبنی بر تقدیر محتوم بلکه صرفاً در جستوجوی توضیحاتی بود که خودش شخصاً بتواند درستیشان را تشخیص دهد و تأیید کند. هرودت که میخواست فقط روایات راویان زنده و شاهدان عینی را نقل کند، به اطراف و اکناف جهان سفر کرد ـ نخستین مردمشناس، نخستین گزارشگر پژوهشگر، نخستین خبرنگار خارجی.
کتاب برجستۀ تام هالند این نخستین رویارویی بزرگ میان شرق و غرب را بهترین وجهی شرح داده و دقت نظر محققانه را با مهارت داستاننویسی و طنز هوشمندانهای درهم آمیخته و کتابی خواندنی فراهم آورده است.
در این کتاب ایران باستان را از زمان هخامنشی تا قرنهای بعد به زبانی ساده و گیرا معرفی کرده و خواستهها، گرایشها و تواناییهای اجتماعی، فرهنگی و نظامی ایرانیان را به صورت گسترده روایت میکند. نویسنده ادعا میکند حمله ارتش خشایارشاه به غرب با درنظر گرفتن تناسبها، بزرگترین حرکت نظامی در تاریخ بشر بوده است. او احتمالاً در دوران نوشتن این کتاب یعنی زمان جنگ متفقین غربی در عراق و افغانستان تحت تأثیر قرارگرفته. هالند در بخشهایی از کتاب تلویحاً بیان میکند که در طول قرنهای گذشته هیچ مهاجمی به راحتی از عهده ایران برنیامده و شکستهای داریوش سوم هخامنشی و یزدگرد سوم (ساسانی) بیشتر بهخاطر فروپاشی داخلی کشور بوده تا قدرت قوای مهاجم… او میگوید که رومیها (بیزانس) بیش از یکهزار سال بر سر مرزهای ایران ایستادند ولی نتوانستند قدمی به جلو بگذارند و هر کجا که ایرانیان لازم دانستند ایشان را شکست داده و عقب نشاندند.
هالند در بخشی از کتاب میگوید: «درست است که ایرانیان اولین و بزرگترین ابرقدرت حاکم بر بخش بزرگی از آسیا، آفریقا و اروپا بودند؛ ولی آنها با ملتهای تحت تسلط با ملایمت رفتار میکردند و آزادیهای فراوانی، از جمله در امور دینی و فرهنگی برایشان قائل بودند. ایرانیان از اقوام مغلوب مالیات نسبتاً کمی کسب کرده و از آنها سربازان داوطلب به خدمت میگرفتند».
بخش بزرگی از این کتاب به موضوع جنگهای ایران و یونان میپردازد و تام هالند بسیاری از افسانههای مشکوک و یکجانبه هرودوت تاریخنویس یونانی را تصحیح کرده و به روشنگری میپردازد. نویسنده به روش زیبایی جنگهای ایران و فرهنگ مبارزه ایرانیان با بردهداری را تبدیل به اسطوره پا گرفتن تمدن مدرن اروپاییان کرده است.
فهرست مطالب کتاب:
مقدمه
شاهراه خراسان
بابل
اسپارت
اَتن
سوزاندن ریشِ شاه ایران
توفان در راه است
در تگنا: ایستادگی و تلاش با چنگ و دندان
مکافات
موخره
زمانبندی
یادداشتها
کتابشناسی
پربازدید ها بیشتر ...
گزارشهایی دربارۀ مختصر عملیاتی در جنوب ایران: رویارویی نظامی بریتانیا و ایل قشقایی در بهار و تابستان 1918 م/ 1336 هـ.ق
سر پرسی سایکس، کلنل ای.اف. اورتون و دیگرانآنچه در این کتاب آمده، مجموعهای از گزارشهای فرماندهان بریتانیایی رشتهعملیاتی است که در بهار و تاب
ایل بختیاری در دورۀ قاجار
آرش خازنیموضوع این کتاب تأثیر متقابل حکومت و ایل در حاشیۀ ایران در دورۀ قاجار است. بررسی تاریخ اتحادیۀ ایلی ب
منابع مشابه بیشتر ...
از پارس تا ایران: خاطرات برادران مولیتور، کارمندان بلژیکی دولت ایران
لامبرت مولیتور و برادرانشمولیتور در مقایسه با برخی از هموطنان خود موفق میشود در طول دوران اقامت خود در ایران از تلههای سیا
سیاست و تجارت در فارس: از برافتادن صفویان تا برآمدن زندیان
احمد بازماندگان خمیریدربارۀ خوانین، چگونگی برآمدن آنها و روابط آنها با ساخت تجاری فارس در دوره بین صفویه و قاجاریه پژوهش
نظری یافت نشد.