کتاب جامع راویان غزل؛ صدوده سال ساز و آواز (دو جلد)
خلاصه
در این کتاب به تحلیل آوازهای 105 خواننده از زمانی که اولین فایلهای صوتی توسط خوانندگان ضبط شده، پرداخته شده است.معرفی کتاب
برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.
اولین ضبط صدا در ایران به سالهای پایانی سلسله قاجار بر میگردد که پنج دوره ضبط موسیقی ایرانی به ترتیب در سالهای 1286 (هـ ش) در تهران، 1286 (هـ ش) در پاریس، 1288 (هـ ش) در لندن، 1291 (هـ ش) در تهران و 1293 (هـ ش) در تفلیس انجام شده است.
دوره اول ضبط موسیقی بر روی صفحات گرامافون در تهران در سال 1284 (هـ ش) به وسیله شرکت هانوفر آلمانی و شرکت گرامافون در ریگای روسیه انجام شد. مسوول ضبط موسیقی ماکسیم پیک بود. از اولین آثار ضبط شده در ایران بر روی صفحات گرامافون میتوان به ضبط صدای مظفرالدین شاه و اتابک اعظم و وزیر امور خارجه و ضبط اولین سرود ملی ساخته ژنرال موسیولومر فرانسوی رئیس موسیقی نظام و چند مارش نظامی و همچنین ضبط چند ساز و آواز از خوانندگانی چون: حسنخان کماجی، آقا غفار، قربانخان شاهی، علی خان نایبالسلطنه، میرزا سیداحمد خان، قلی خان شاهی، میرزا عباس، بحرالعلوم اصفهانی و حسن خان لحنی و نوازندگان چون: باقرخان رامشگر (نوازنده کمانچه)، میرزا عبدالله، آقا حسینقلی، میرزا اسدالله خان، غلامحسین درویش، میرزا غلامرضا شیرازی (نوازنده تار)، میرزا علیاکبر خان شاهی (نوازنده سنتور)، حسین خان اسماعیل زاده (نوازنده کمانچه) و صفدرخان (نوازنده نی و کمانچه) اشاره کرد.
دوره دوم ضبط موسیقی ردیف دستگاهی ایرانی در پاریس در سال 1286 (هـ ش) هنرمندانی چون: آقا حسینقلی (نوازنده تار)، سیداحمد خان (خواننده)، اسدالله خان اتابکی (نوازنده سنتور)، باقر خان رامشگر (نوازنده کمانچه) و محمدباقر (نوازنده تمب) جهت پر کردن صفحه سنگی به پاریس سفر کردند. حامی مالی هنرمندان این دوره و ضبط و تکثیر صفحات خواجه هامبارسون تاجر روسی تبار بود.
دوره سوم ضبط موسیقی ردیف دستگاهی ایرانی در لندن در سال 1288 (هـ ش) هنرمندانی چون: غلامحسین درویش خان (نوازنده تار)، سیدحسین طاهرزاده (خواننده)، باقرخان رامشگر (نوازنده کمانچه)، میرزا اسدالله خان (نوازنده تار و سنتور)، رضاقلی خان نوروزی (خواننده و نوازنده تمبک)، حسین خان هنگ آفرین (نوازنده ویولن)، اکبر خان (نوازنده فلوت) و حبیب الله خان (نوازنده پیانو) با حمایت مالی خواجه هامبارسون جهت پر کردن صفحه به لندن سفر کردند.
دوره چهارم ضبط موسیقی ردیف دستگاهی ایرانی در تهران در سال 1391 (هـ ش) کمپانی (گرامافون ریگای) روسیه در تهران استودیویی راهاندازی کرد. از میان هنرمندان که در این دوره صفحاتی ضبط کردهاند، میتوان به خوانندگانی چون: افتخار خانم، امجد خانم، زری خانم، محمد خان بلبل، مشهدی روحالله خان سمسار، جناب دماوندی و نوازندگانی چون: میرزا اسدالله خان، آقا حسینقلی، علیاکبر خان شهنازی (نوازنده تار) و حسین خان اسماعیل زاده (نوازنده کمانچه) اشاره کرد.
دوره پنجم ضبط موسیقی ردیف دستگاهی ایرانی در تفلیس گرجستان در سال 1293 (هـ ش) مصادف با حکومت احمد شاه قاجار و شروع جنگ جهانی اول هنرمندانی چون: غلامحسین درویش خان (نوازنده تار)، باقر خان رامشگر (نوازنده کمانچه)، حسین طاهرزاده، ابوالحسن خان اقبال آذر، عبدالله خان دوامی (خواننده) جهت ضبط صفحه به تفلیس سفر کردند.
ضبطهای دیگر موسیقی اصیل ایرانی بر روی گرامافون در تهران در سال 1305 (هـ ش) سلیمان امیر قاسمی (خواننده. با نام مستعار سلیم خان) با همراهی تار یحیی خان اقوامالدولهای (که از شاگردان آقا حسینقلی بود) و ویولن علی مبشر، تعدادی صفحه در کمپانی گرامافون در تهران پر کردند. و همچنین ضبط آوازهای حسینعلی خان نکیسا با همراهی تار علیاکبر خان شهبازی و ویولن ابراهیم خان منصوری در سال 1306 (هـ ش) در تهران انجام شد.
ضبط آوازهای سیدعلی اصغر کردستانی در سال 1308 با همراهی تار مرتضی نی داوود و ویولن موسی نی داوود و ضبط آوازهای قمرالملوک وزیری با همراهی تار مرتضی خان نی داوود و ضبط صدای رضاقلی ظلی با همراهی پیانوی مشیر همایون شهردار و همچنین ضبط آوازهای اسماعیل ادیب خوانساری و دیگر هنرمندان آن دوره.
اولین فرستنده عمومی رادیو در ایران در چهارم اردیبهشت 1319 در تهران با نام (رادیو تهران) آغاز به کار کرد و خوانندگانی چون: قمر الملوک وزیری، اسماعیل ادیب خوانساری و کلنل علینقی وزیری (نوازنده تار) و دیگر هنرمندان همکاری خود را در رادیو تهران و بعدها در رادیو ایران، ادامه دادند.
در این کتاب به تحلیل آوازهای 105 خواننده از زمانی که اولین فایلهای صوتی توسط خوانندگان ضبط شده، پرداخته شده است.
نویسنده این کتاب هدف خود را از نگارش این کتاب حفظ و گسترش ادبیات و موسیقی ایران عنوان کرده در این کتاب افزون بر تحلیل و نگارش آوازهای اصیل ایرانی، به ادبیات ایرانی نیز پرداخته است.
در تألیف این کتاب افزون بر فایلهای صوتی موجود از کتابها و منابع مکتوب دیگری مثل کتاب گلبانگ سربلندی نوشته بهمن کاظمی و وهرز پوراحمد و مهدی فراهانی و همچنین کتاب هزار گلخانه آواز نوشته کاظم مطلق و مهدی عابدینی و... استفاده شده است.
پربازدید ها بیشتر ...
ایل بختیاری در دورۀ قاجار
آرش خازنیموضوع این کتاب تأثیر متقابل حکومت و ایل در حاشیۀ ایران در دورۀ قاجار است. بررسی تاریخ اتحادیۀ ایلی ب
قفلهای دستساز آذربایجان
رحمان احمدی ملکیاز بین آثار فلزی، قفل به دلیل دارابودن نوعی رمز عملکرد و درونمایۀ رازگون، از اهمیت زیادی در حیطۀ تل
منابع مشابه
گلهای صحرایی؛ پژوهشی در سری برنامههای گلهای صحرایی موسیقی ایران
به اهتمام سیدعلیرضا علیزاده دربندیگلهای صحرایی یکی از شش عنوان برنامهای بود که توسط داوود پیرنیا پایهگذاری شد، ولی در هیچ سند یا مدر
پژوهشی در زندگی هنری سلیمانخان امیر قاسمخانی (1262-1354 هـ.ش)
تهمورس شاهرخیسلیمانخان امیرقاسمخانی که با نام مستعار «سلیمخان» خوانندگی میکرد، از خوانندگان برجسته و بلندآوا
نظری یافت نشد.