معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

فرهنگ‌نویسی یکی از مهم‌ترین جنبه‌های کاربردی زبان است. امروزه با توجه به نیازهای گوناگون کاربران، فرهنگ‌ها و واژه‌نامه‌های متنوعی با اهداف گوناگون طراحی و تألیف می‌شوند. یکی از انواع رایج فرهنگ، فرهنگ‌های تخصصی هستند که به ارائه و تعریف و توضیح واژه‌ها و اصطلاح‌های یک علم با حوزۀ فنی مشخص می‌پردازند. این کتاب نیز فرهنگی تخصصی در زمینۀ فرهنگ‌نویسی است که با هدف معرفی مفاهیم مطرح در این حوزه به رشتۀ تحریر درآمده است. کاربران اصلی این کتاب فرهنگ‌نویسان، دانشجویان زبان‌شناسی و سایر رشته‌های مرتبط و همچنین علاقمندان به حوزۀ فرهنگ‌نویسی هستند.

بدنۀ اصلی کتاب را فهرستی از واژه‌ها و اصطلاح‌های تخصصی فرهنگ‌نویسی به زبان انگلیسی شکل می‌دهند که برای آنها به زبان فارسی تعریف و توضیح ارائه شده است. افزون بر این به منظور سهولت در پیداکردن معادل‌های انگلیسی برای اصطلاح‌های فارسی نیز یک واژه‌نامۀ فارسی به انگلیسی ارائه شده است.

برای انتخاب مدخل‌های این فرهنگ، از منابع گوناگونی استفاده شده که در پایان فهرست شده‌اند؛ اما در این میان دو اثر سهم بیشتری داشتند: «فرهنگ فرهنگ‌نویسی» (هارتمن و جیمز 1998) و «فرهنگ‌نویسی: فرهنگ اصطلاحات پایه» (بورخانوف 1998). برای ارائۀ تعریف و توضیح مدخل‌ها، به ترجمۀ این آثار بسنده نشده، بلکه از تجربیات عملی در زمینۀ فرهنگ‌نویسی نیز مطالبی ارائه شده است. کوشیده شده در حد ممکن مطالب ساده و روشن بیان شوند و هنگام نیاز مثال‌هایی نیز برای نمونه ارائه شود.

برای استفادۀ آسان از این کتاب ذکر چند نکته سودمند است. هنگامی که اطلاعات تکمیلی یا مقایسه‌ای برای یک مدخل در مدخلی دیگر ارائه شده، از عبارت «نگاه کنید به» استفاده شده است. در مواردی نیز که به دلیل هم‌معنایی میان واژه‌ها یا اصطلاح‌ها نیاز بوده یک مدخل به مدخل دیگر ارجاع داده شود، از نشانۀ        استفاده شده و تمام صورت‌های هم‌معنا در سطری جدا در مدخل پایه نیز ارائه شده‌اند. در مواردی که دو اصطلاح به لحاظ معنایی در تقابل با یکدیگر بودند، صورت متقابل نیز در انتهای هر دو مدخل و در سطری جدا ذکر شده است. نوشتن واژه یا عبارت فارسی به صورت ایرانیک و نیز نوشتن واژه یا عبارت انگلیسی به صورت بولد در تعریف‌ها نیز به این معناست که خود آن واژه یا عبارت در این فرهنگ مدخل شده است.

در این کتاب دربارۀ واژۀ «فرهنگ واژه‌یاب» می‌خوانیم: «نوعی فرهنگ که واژه‌های مناسب را برای مفاهیم مختلفی ارائه می‌کند. نحوه و ترتیب ارائۀ اطلاعات در این نوع فرهنگ، بر عکس ترتیب سنتی در فرهنگ‌های رایج است؛ به این صورت که در اینجا به جای توضیح واژه‌های دشوارتر با استفاده از واژه‌های ساده‌تر، از طریق واژه‌های ساده‌تر و متداول‌تر به واژه‌های دشوارتر می‌رسیم». (ص 163)

فهرست مطالب کتاب:

پیش‌گفتار

واژه‌نامۀ فارسی به انگلیسی

منابع

واژه‌نامۀ توصیفی انگلیسی به فارسی