۱۱۵۹
۳۷۲
سینمای متعهد

سینمای متعهد

پدیدآور: جمعی از نویسندگان به ویراستاری برت کاردوللو ناشر: دیبایهتاریخ چاپ: ۱۳۹۶مترجم: آرش حسن‌پور، فرزانه رحیمی مکان چاپ: تهرانتیراژ: ۱۰۰۰شابک: 8ـ313ـ212ـ600ـ978 تعداد صفحات: ۴۷۲

خلاصه

کتاب سینمای متعهد: فیلم‌های ژان پی‌یر و لوک داردن اولین کتاب انگلیسی است که به آثار برادران داردن می‌پردازد و بهترین جستارها و مقالات و مصاحبه‌های چاپ شده تا امروز را در مورد فیلم‌های به یادماندنی این دو برادر فراهم و عرضه می‌کند.

معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

 

برادران داردن در سپهر سینمای جهان دستاوردهای اندکی ندارند؛ اما سینمای آنان در فضای سینمایی کشور ایران، مهجور و تقریباً ناشناخته است. به جز نیم‌ویژه‌نامه‌ای که مجلۀ سینما و ادبیات (شمارۀ 35، زمستان 1391) در مورد سینمای آنان منتشر کرده و معدود مقالات در مجلۀ فیلم و مطالب وبلاگی، کتاب یا مجموعه‌ای در مورد آنان در ایران تألیف یا ترجمه نشده است. این کاستی، افزون بر اهمیت بالای سینمای ایشان و مضامین غنی و سنت سینمای واقع‌گرای اجتماعی باعث گردید تا به ترجمه این کتاب اقدام شود. کتاب سینمای متعهد فیلم‌های ژان پی‌یر و لوک داردن که به همت برت کاردوللو جمع‌آوری شده است مجموعه‌ای از مقالات، جستارها و مصاحبه‌ها است که توسط منتقدان و نویسندگان سینمایی شهیر بین‌المللی نگاشته شده است.

ژان پی‌یر داردن، رشتۀ بازیگری و لوک، برادر جوان‌ترش فلسفه خوانده است؛ اما آنان از دهۀ 1970 خود را وقف فیلم‌سازی کرده‌اند. پس از کسب شهرت در جامعۀ بلژیکی بومی خودشان به خاطر کارگردانی و راهبری مستندهای سیاسی و اجتماعی، آنان اولین فیلم داستانی خود را با نام «اشتباه» در سال 1986 ساختند. آنان همچنین به عنوان تهیه‌کننده فعال بوده و در سال 1975 شرکت درایوز را پایه‌گذاری کردند. شرکتی با بیش از شصت فیلم مستند که اعتبار و بضاعت آنجا به حساب می‌آمد. شرکت دوم توسط داردن‌ها با عنوان فیلم دو فلوو در سال 1994 شکل گرفت. داردن‌ها اهل والونیا بودند؛ منطقه‌ای جنوبی و فرانسوی‌زبان در کشور بلژیک که چشم‌اندازی پساصنعتی و خشن فراگیری در آثار آنان ایجاد می‌کند.

در دهه‌ای که سومین اثر داستانی آنان یعنی فیلم قول (1996) موفقیت بین‌المللی به بار آورد، داردن‌های بی‌ادعا اما  مصمم به جایگاه نخست سینمای اجتماعی باز احیاء شده اروپا ارتقاء یافتند. زمانی که فیلم‌سازی در اروپا ـ گرچه متمایز بود ـ به طور گسترده از تغییرات اجتماعی ناشی از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی عقب مانده بود؛ فیلم قول، نگاهی مختصر اما عمیق در مورد مهاجرت غیرقانونی و استثمار کارگرانی بود و داستانی پیرامون پیچیدگی‌های اخلاقی روابط بین پیمانکاری بلژیکی و پسر نوجوانش را نشان داد.

فیلم روزتا بعداً در سه فیلم واقع‌گرای اجتماعی مشابه یعنی پسر (2002)، بچه (2005) و سکوت لورنا (2008) دنبال شد که حدوداً در یک زمان تلویحاً اشاره به شخصیت‌های اجتماعی دارد: در فیلم پسر، پدر یک پسربچۀ مرده، باید یاد بگیرد که چگونه پدر فردی شود که مقصر کشته‌شدن فرزندش بوده است. در فیلم بچه‌پدر جوان یک کودک تازه متولد شده به همراه نامزدش، بچه را به یک گروه مجرم می‌فروشند.

در هر یک از پنج فیلم داستانی آنان از سال 1996، دوربین روی دست جدی برادران داردن و قاب به‌شدت گزینش شده که با کنش‌های شدیدی ادغام شده (اغلب با به‌کارگیری افراد غیرحرفه‌ای یا افراد واقعاً ناشناس)، سنتی واقع‌گرا را پدید آورده که عمق فلسفی و معنوی را در فیلم می‌دمد ـ تا آنجا که یک شخص به یاد فیلم آلمان، سال صفر روسیلنی (1947) و جیب‌بر (1959) برسون می‌افتد.

فیلم‌های برادران داردن با تصاویر ناتورالیستی، ساخت بی‌عیب و نقص، سازش‌ناپذیری اخلاقی و انتقادات گزندۀ عاطفی، صدایی به گروهی از افراد تحقیر و نادیده انگاشته شده می‌دهد: بیگانگان غیرقانونی، زاغه‌نشینان وقیح، مقامات اداری فاسد، مجرمان پاره‌وقت و اینکه آثار داردن‌ها همواره بر جهان کار و شغل، محیط‌های سطح پایین کارگران غیرقانونی، مشاغل دفتری تحقیر‌آمیز کار اولی‌ها یا حقوق بخور ونمیر آموزش کارآموز متمرکز است.

اینکه برادران داردن در قالب نگاهی دلسوزانه به خلق این شخصیت‌ها و فضا اقدام کرده، منجر به این پنداشت شده که این طبقات محروم تا حدی به وسیلۀ طبقات بالای جامعه پدید آمده‌اند. این شخصیت‌ها محروم از امکانات مادی و مواهب اجتماعی بوده و در شرایط هولناکی زندگی کرده و باید با تصمیمات مبتنی بر مرگ و زندگی دست و پنجه نر کنند. آثاری که آنان را بدین صورت ترسیم می‌سازد، منظر و نگاه مسیحی ریشه‌داری را از خلال پافشاری بر امکان تغییر و تحول تحقیر‌شده‌ترین موجودات مطرح می‌کند.

باید گفت قدرت فیلم قول، روزتا، پسر، بچه و سکوت لورنا مرهون خشونت خودجوش هر نما و اثری جنون‌آسای شخصیت‌هایی است که با یکدیگر از خلال یورش‌ها و برخوردهای فیزیکی و زبانی روبرو می‌شوند. در حقیقت، برادران داردن، مفهوم شخصیت را باز ابداع ساخته تا آنجا که دیگر ما درگیر کلیشۀ ستمدیدگان نیستیم، بلکه مواجه با شخصیت‌های ناشی و خطاکاری هستیم که می‌خواند تا آنجا که ممکن است و به بهترین شکل ممکن، زنده بمانند. در این آثار به جای آن که مواجه با دو‌گانۀ  خوب و بد باشیم، مواجه با هزینه و فایده‌ایم. به طور خلاصه، آنچه در اینجا هست الگو و قاعده‌ای برای قصه‌گویی است که مشخصۀ آن موضوعات بی‌پیرایه، سینمایی طبیعی و بی‌تکلف و صرفاً با عبارت خود داردن‌ها «موسیقی و صدای خیابان» است. الگویی که گرچه یادآور سنت نئورئالیسم ایتالیایی است اما برخلاف آن سنت آثار برادران داردن به صورت صریح به نقد «جامعه» نمی‌پردازد. نهایتاً تصاویر آن‌ها، جستجویی جهت دستیابی به شرافت و کسب رستگاری برای یک فرد یا دیگری است.

کتاب سینمای متعهد: فیلم‌های ژان پی‌یر و لوک داردن اولین کتاب انگلیسی است که به آثار برادران داردن می‌پردازد و بهترین جستارها و مقالات و مصاحبه‌های چاپ شده تا امروز را در مورد فیلم‌های به یادماندنی این دو برادر فراهم و عرضه می‌کند. این جستارها و مصاحبه‌ها که توسط نویسندگان برجسته‌ای همچون رابین وود، جاناتان رزنبام، جرالد پری و رابرت اسکلار نگاشته شده و به همراه گاه‌شمار زندگی داردن‌ها، فیلم‌شناسی آنها، عوامل هر فیلم و منابع تکیمل خواهد شد.

فهرست مطالب کتاب:

مقدمۀ مترجم

پیش‌گفتار

سا‌ل‌شمار

جستارها

مقاله‌ها

مصاحبه‌ها

فیلم‌شناسی

عوامل فیلم‌های سینمایی بلند

گزیدۀ کتاب‌شناسی

ضمیمه

نظر شما ۰ نظر

نظری یافت نشد.

منابع مشابه

گفتگو با اورسن ولز

گفتگو با اورسن ولز

مارک دبلیو. استرین

این کتاب گزیده‌ای قابل توجه از مصاحبه‌ها، مقالات و رونوشت نشست‌های مطبوعاتی اورسن ولز مابین سالیان 1