معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

دومین شماره از فصلنامۀ طبیعت و محیط زیست «صنوبر» با پرونده‌ای ویژه برای مه‌لقا ملاح منتشر شده است.

مه‌لقا ملاح بنیان‌گذار سازمان غیردولتی «جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط زیست» از اولین سازمان‌های غیردولتی فعال در حوزۀ محیط زیست است. بسیاری او را با نام مادر محیط زیست ایران می‌شناسند و البته این نام برگرفته از چند دهه فعالیت‌های محیط زیستی که مهم‌ترین آنها آموزش رده سنی کودکان و همچنین آموزش بانوان و دیگر فعالیت‌ها، نظیر درخت‌کاری‌های مناطق اطراف تهران است. مه‌لقا ملاح در خانواده‌ای با فرهنگ غنی پرورش یافته است؛ او فرزند خدیجه افضل وزیری و نوۀ بی‌بی‌خانم استرآبادی است. بی‌بی‌خانم استرآبادی جزء زنان پیشگام عصر خود بوده و نقش بسیار زیادی در مسئلۀ آموزش زنان داشته است و از زنان نویسندۀ عصر خود نیز بوده که عده‌ای ایشان را نخستین زن طنزنویس تاریخ ایران می‌دانند. پروندۀ ویژۀ این شماره به مناسبت صدمین سال تولد این بانوی فرهیخته اختصاص به ایشان یافته است. در ابتدای این پرونده، گفتگویی با ایشان انجام شده است. در ادامه هم گزارش شب مه‌لقا ملاح که از مجموعه شب‌های بخارا انجام شده، آورده شده است. در آخرین بخش این پرونده هم ایده‌ها و اقدامات صورت‌گرفته توسط علاقمندان و انجمن‌های محیط زیست برای یکصدمین سال زندگی مادر محیط زیست ایران بیان شده است.

بعد از گفتگویی کبا دکتر فرهنگ رجایی دربارۀ محیط زیست و انسان، دو شعر از هوشنگ ابتهاج با عنوان «ارغوان» و «ازغوانم» آورده شده است. در بخش نقد و معرفی کتاب، کتاب‌های «جانورشناسی و زمین‌شناسی ایران» نوشتۀ ویلیام بلانفورد و «چرا سفر می‌کنید؟ گفتگوهای سیروس علی‌نژاد» معرفی و نقد شده‌اند.

مقالاتی در حوزۀ محیط زیست، یادداشت‌های یک محیط‌بان، در بستر فرهنگ ایرانی، اخبار و ... دیگر بخش‌های این شماره را شکل می‌دهند.

فهرست مطالب این شماره:

سخن سردبیر: ملامت کشیم و خوش باشیم/ مانیا شفاهی

* پرونده:

مه‌لقا ملاح (موجیم که آسودگی ما عدم ماست)/ علی دهباشی، مانیا شفاهی

گزارش شب مه‌لقا ملاح، مادر محیط زیست ایران/ پریسا احدیان

پنجره‌های مه‌لقا/ پویا نیکجو

* گفت‌وگو: انسان بازیگر حافظ محیط‌ زیست (گفت‌وگو با دکتر فرهنگ رجایی)

* از بهارانم خبری نیست:

ارغوان/ هوشنگ ابتهاج

ارغوانم/ هوشنگ ابتهاج

* مقالات:

چالش‌های یک ملت ورشکسته آبی/ کاوه مدنی، امیرآقا کوچک، علی میرچی

انقراض ششم تنوع زیستی در سایه نقش آفرینی بشر/ شهره صدری خانلو

جغد، اسطوره و فلسفۀ حفاظت از حیوانات/ رامین محمدی زره ناسی

آکواپانیکز، روشی نوین برای کشاورزی پایدار/ مریم شفاهی

توسعۀ پایدار در کشورهای در حال توسعه (مطالعه موردی محیط زیست و زنان)/ مشکات اسدی

* گزارش: هالۀ فراموشی پناهگاه حیات وحش خوش ییلاق/ فاطمه باباخانی

* سازمان‌های غیر دولتی (NGO)

سازمان مردم نهاد یا سازمان غیردولتی/ سید جواد حسینی‌نژاد

انجمن زنان، شعری که ملاح خواند/ مهدیه پورشاد

* یادداشت‌های یک محیط‌بان: من یک محیط‌بانم/ محمد مالک ظاهری

* نقد و معرفی کتاب:

جانورشناسی و زمین‌شناسی/ مانیا شفاهی

چرا سفر می‌کنید؟/ علی دهباشی

* در بستر فرهنگ ایرانی: داستان کشک/ نجمی

* اخبار: از اینجا و آنجا دربارۀ محیط زیست/ صبا فرزان‌یار