معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

علاقۀ ایرانیان به گارسیا مارکز نه از چشم اهل فرهنگ و ادب در داخل کشور به دور مانده و نه از چشم ناظران بین‌المللی. فارغ از اخباری که گاه به سبب ممیزی آثار او یا گاه به خاطر محبوبیت آثارش نزد سیاستمداران، پس از انتشار در رسانه‌های داخلی، ابعاد جهانی به خود گرفته‌اند، منتقدان خارجی از اقبال پرشور ایرنیان به این نویسندۀ کلمبیایی غافل نمانده‌اند. برای نمونه، کارلوس رینکون، منتقد ادبی کلمبیایی، در سرآغاز مقاله‌ای که به بررسی تأثیرات ادبیات آمریکای لاتین در خارج از زیست‌بوم اصلی‌اش می‌پردازد به وفور نسخه‌های «صد سال تنهایی» در بساط کتاب‌فروشان روبه‌روی دانشگاه تهران اشاره می‌کند و آن را یکی از مصادیق بارز محبوبیت فرامرزی گارسیا مارکز می‌خواند.

فارغ از کنایه‌های برخی روشنفکران ایرانی هم‌عصر گارسیا مارکز، این نویسندۀ کلمبیایی سال‌هاست قلب مخاطبان فارسی‌زبان را به تسخیر خود درآورده و البته در فقدان قوانین حامی حقوق مؤلفان بین‌المللی، مترجمان زیادی را نیز برای ترجمۀ آثارش دست به قلم کرده است. در آشفته‌بازار ترجمه‌های رنگارنگ و مجموعه‌هایی که هر بار با عنوان و طرح جلدی چدید تجدید چاپ می‌شوند، حتی ضعیف‌ترین ترجمه‌های آثار گارسیا مارکز هم اغلب به تیراژهای بالا می‌رسند و از اقبال درخور توجهی بهره‌مند می‌شوند. «صد سال تنهایی» هنوز پس از گذشت قریب به نیم قرن از تاریخ انتشار اولین ترجمه‌اش در زمرۀ محبوب‌ترین آثار داستانی در بین فارسی‌زبانان است. با اینکه کسب آمار دقیق نسخه‌های به فروش‌رفتۀ آثار گارسیا مارکز با وضع موجود عملی نیست، حدود شانزده ترجمۀ مختلفی که تنها از «صد سال تنهایی« در بازار دست به دست می‌شود خود گویای اقبال خوانندگان ایرانی به این نویسنده کلمبیایی است.

جین بل‌ـ ‌ویادا در سال ۱۹۴۱ از مادری اهل هاوایی و پدری اروپایی ‌ـ ‌آمریکایی در هاییتی متولد شد. پیش از اقامت در آمریکا، در پوئرتوریکو، ونزوئلا و کوبا زندگی کرد. با اینکه انگلیسی زبان اولش است، به اسپانیایی نیز کاملاً تسلط دارد. با این وجود، علی‌رغم سال‌ها زندگی در شمال و جنوب قارۀ امریکا هرگز به هیچ کشوری احساس تعلق نکرده و همواره خود را «خانه ‌به ‌دوشی جهانی» خوانده است. او که منتقد ادبی، رمان‌نویس و مدرس ادبیات است، در طول عمر حرفه‌ای‌ خود به پژوهش در مدرنیسم، رئالیسم جادویی و ادبیات آمریکای لاتین پرداخته است. بل‌ ـ ‌ویادا نسخۀ اولیۀ این کتاب را در سال ۱۹۹۰ به چاپ رساند و در سال ۲۰۱۰ نسخۀ به‌روزشدۀ آن را روانۀ بازار کرد. برخلاف این کتاب که با نگاهی ستایشگرانه نسبت به گارسیا مارکز نوشته شده است، بل‌ ـ ‌ویادا در نقدش بر نابوکاف و آین رند منتقدی سخت‌گیر و بی‌پرواست. این نویسنده و منتقد که از سال ۱۹۷۵ در گروه زبان‌های لاتین‌تبارِ کالج ویلیامز در ایالت ماساچوست به پژوهش و تدریس می‌پردازد، خودْ دانش‌آموختۀ دانشگاه‌های آریزونا، برکلی و هاروارد است.

این کتاب به معرفی و نقد و بررسی آثار گارسیا مارکز از ابتدای حرفۀ روزنامه‌نگاری او تا آخرین رمانش می‌پردازد. این کتاب از دو بخش اساسی تشکیل شده است: پیش‌زمینه‌ها و آثار. در واقع نویسنده پیش از اینکه به مرور رمان‌ها، داستان‌کوتاه‌ها، فیلم‌نامه‌ها، خودنگاری‌‌ها و سوابق ژورنالیستی نویسنده بپردازد، حدود نیمی از کتاب را به بررسی تفصیلی ریشه‌ها و پیش‌زمینه‌های داستان‌های نویسنده اختصاص داده است. به عبارت دیگر، کتاب پیش از آنکه به شرح و بسط آثار مارکز بپردازد، سیر تحول فکری نویسنده را به تصویر می‌کشد: از کلمبیای جادویی مارکز شروع می‌کند، به کودکی و نوجوانی خانوادۀ شلوغ و رفاقت‌های مارکز می‌رسد و آنگاه پرده از مطالعات، علاقمندی‌ها و مواضع سیاسی نویسنده برمی‌دارد. برای علاقمندان گارسیا مارکز جذابیت عمدۀ کتاب ناشی از کشف خطی‌ خواهد بود که بل ویادا میان زندگی و آثار نویسنده ترسیم می‌کند. در طول کتاب به اتفاقات واقعی متعددی در زندگی گارسیا مارکز اشاره می‌شود که در آثار او جنبۀ داستانی و گاه خارق‌العاده به خود می‌گیرند. در انتهای کتاب بخش ارزشمندی آمده که به بررسی تأثیر مارکز بر ادبیات بعد از خودش می‌پردازد.

طرفداران و خوانندگان آثار گارسیا مارکز مخاطبان اصلی این کتاب هستند. با این وجود، این اثر از آن جهت که حکایت پیروزی یک جوان گمنام از سرزمینی نه چندان برخوردار و رسیدنش به قله‌های ادبی جهان را روایت می‌کند می‌تواند برای هر خواننده‌ای جذاب باشد. در لابلای کتاب داستان‌های پرشوری پیدا می‌شود که تا مدت‌ها از ذهن خواننده پاک نخواهد شد. مثلاً در فصل ۱ کتاب می‌خوانیم روزی که گارسیا مارکز از بردن جایزۀ نوبل خبردار می‌شود، کلافه از سیل تلفن‌هایی که به خانه‌اش می‌شود با خودروی بی‌ام‌و قدیمی‌اش از خانه بیرون می‌زند، در سر چهارراه ماشینش را ناشیانه خاموش می‌کند و آنگاه راننده‌ای خطاب به او می‌گوید «آهای گابو! مثل اینکه تنها کاری که خوب از پسش بر میای جایزه نوبل بردنه». یا مثلاً در فصل ۳ حکایت روزی را می‌خوانیم که مارکز نسخۀ تایپ شدۀ صد سال تنهایی را به ادارۀ پست می‌برد، اما متوجه می‌شود که تنها برای ارسال نصف آن پول دارد، یا حکایت مرسدس از فروختن و گرو گذاشتن وسایل منزل برای تأمین مخارج روزمرۀ خانه را می‌خوانیم. حکایت‌هایی از این دست که به وفور در کتاب یافت می‌شوند برای خوانندگان عام ادبیات جذاب و الهام‌بخش خواهند بود.

فهرست مطالب کتاب:

دربارۀ نویسنده

پیش‌گفتار مترجم

فصل اول: پیش زمینه‌ها

یک: رمان

دو: سرزمین

سه: زندگی

چهار: گارسیا مارکز و سیاست

پنج: مطالعات

فصل دوم: آثار

شش: تاریخچۀ ماکوندو

هفت: استاد گونه‌های داستانی کوتاه

هشت: تألیفات دوران جوانی و کارآموزی

نه: کالبدشناسی استبداد

ده: رمان‌نویس عشق

یازده: رمان بلیوار

دوازده: داستان‌های عاشقانۀ تمام‌ناشدنی

سیزده: روزنامه‌نگار و خاطره‌نویس

چهارده: میراث

جدول اختصارات (کتاب‌شناسی اسپانیایی)

جدول اختصارات (کتاب‌شناسی انگلیسی)

کتاب‌شناسی فارسی