معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

سیزدهمین دفتر از دفاتر کیمیا با مقالاتی دربارۀ ادبیات، هنر و عرفان به کوشش سیداحمد بهشتی شیرازی منتشر شده است.

این دفتر در دو بخش مقالات و کلمات گردآوری شده است. در بخش مقالات 33 نوشتار، مقاله و شعر آورده شده است. در بخش کلمات هم کلماتی از عبدالرحمن اسفراینی، علاءالدوله سمنانی، شهاب‌الدین ابوحفض عمر بن محمد سهروردی، نظام‌الدین اولیاء، صفی‌الدین اردبیلی و محمد غزالی گردآوری شده است. در بخش پایانی کتاب نیز رباعیاتی از خواجه نصیرالدین طوسی و روایت «حسین منی و انا من حسین» با خط خوشنویسی آمده است.

اولین نوشتار این کتاب از حکیم محی‌الدین الهی قمشه‌ای با عنوان «اخلاق مرتضوی» است که صد روایت از امام علی (ع) را در ده موضوع بسته‌بندی کرده و شرح و ترجمه کرده است. موضوعات به ترتیب عبارتند از: معرفت خدا به نظر در هستی و در آیات آفاق و انفس؛ توحید خدای عز السلطانه و اخلاص به حق متعال؛ ایمان به خدا و آثار ایمان؛ اوصاف و علامات اهل یقین و محبت به خدا و شوق به عالم مافوق الطبیعه؛ تزکیه و تهذیب نفس ناطقه و طریق تهذیب نفس قدسی؛ صفات فاضله و حسن اخلاق و انس با خدا و خلق؛ حقیقت دنیا و فراغ نفس از شواغل جسمانی؛ سعادت حقیقی و لذت روحانی؛ احسان به خلق، به مال و به جاه و علم و زبان و ....؛ امور اجتماعی، از آنچه جامعه را به راه کمال آسایش هدایت می‌کند.

دومین نوشتار این مجموعه شرح رباعیات است. در این نوشتار رباعیاتی از خواجه نصیرالدین طوسی، باباافضل کاشانی، سنایی، سراج‌الدین قمری، فخرالدین عراقی، ابوالفرج رونی، خاقانی، ظهیری فاریابی، حافظ و .... آورده شده و سپس شرح شده است.

از دیگر نوشتارهای این مجموعه مقدمه و هشت تصویر از کتاب «طوفان البکاء» میرزا محمدابراهیم جوهری (درگذشته 1253 قمری) از روی چاپ سنگی است. محمدابراهیم بن محمدباقر مروزی قزوینی مرثیه‌سرای معروف قرن سیزدهم از واعظان زبان‌آور زمان خود و مصنف کتاب مقتل «طوفان البکاء» است. جوهری افزون بر تسلط بر هنر شاعری، واعظی ماهر و شیرین‌گفتار بود؛ قصاید، مثنویات، غزلیات و رباعیات پراکنده‌اش در طوفان البکاء نشان از طبع روان و آشنایی او با لطایف شعری دارد.

فهرست مطالب کتاب:

اخلاق مرتضوی/ حکیم محیی‌الدین الهی قمشه‌ای

غزلی از یغمای جندقی

شرح رباعیات (2)/ سیداحمد بهشتی شیرازی

فلسفۀ ملاصدرا/ احمد عزیزی

مثنوی طول عمر/ ارفع الدوله

کیمیا و کیمیاگران

غزلی از صائب تبریزی

ندای عشق/ علامه محمد سنگلجی

معراج پیامبر اسلام/ علامه محمد سنگلجی

منظومه گل و بلبل/ شرف‌الدین بوعلی قلندر/ تصحیح دکتر ساجدالله تفهیمی

افسانه جغد و بلبل/ لامع قزوینی

رستم در اشعار مولانا

نصایح القلوب امجدی/ حسین امجدی پازوکی

پرواز را دوست داردم/ ا. بهار

بنگرید به یاران من و باران من/ ا. بهار

ذیل رباعی‌نامه(6)

غزلی از فصیح‌الزمان شیرازی (رضوانی)

پندنامه/ ابومنصور ماتریدی

فالنامه (تفأل با قرآن) از نویسند‌ه‌ای ناشناس

معمّا و لُغَز (همراه یکصد چیستان)

تصوف چیست و صوفس کیست

مطلع قصیدۀ میرفندرسکی

تکه جواهرهایی از کتاب والدن/ هنری دیویدثورو/ ترجمه سیدعلیرضا بهشتی شیرازی

یک ترکیب‌بند، سه ترجیع‌بند

سعدی و قاآنی و وصال شیرازی/ علی نقی بهروزی

ظفرنامه/ منسوب به ابوعلی سینا/ به اهتمام دکتر غلامحسین صدیقی

گرنه او بودی کجا دُر تافتی/ عطار نیشابوری

ذیل هزار قطعه(2)/ سیداحمد بهشتی شیرازی

ذیل شرح جنون

چهار قصیده (نجم‌الدین کبری، باباافضل، ناصرخسرو)

ترجیع‌بند میرحاج جُنابّدی

مقدمه و هشت تصویر از کتاب طوفان البکاء جوهری

امیرالمؤمنین (ع) و عارفان و عاشقان(1)

کلمات:

کلمات عبدالرحمن اسفراینی

کلمات علاءالدوله سمنانی

کلمات شهاب‌الدین ابو حفض عمربن محمد سهروردی

کلمات نظام‌لدین اولیاء

کلمات صفی‌الدین اردبیلی

کلمات محمد غزالی

رباعیات خواجه نصیرالدین طوسی/ به اهتمام حمید خواجه نصیری

حسین منی و انا من حسین/ خط استاد مرتضی عبدالرسولی