معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

یکصدوهشتادونهمین شماره از نشریۀ «رودکی» به سردبیری و مدیرمسئولی محمد عزیزی، ویژۀ مردادماه 1396 منتشر شده است.

این شماره پس از دو یادداشت تقریباً انتقادی، با نامۀ محمود سریع‌القلم آغاز شده که در یادداشت خود به تحلیل قراردادهای اقتصادی اخیر عربستان و آمریکا پرداخته است.

در بخش نگاه این شماره یادداشتی از محمدحسن شهسواری می‌خوانیم با این عنوان که «نویسندگان بزرگ چگونه عرق می‌ریزند؟». نویسنده در این یادداشت خود عادات و نظرات نویسندگان بزرگ دربارۀ نوشتن را بررسی کرده است. در این یادداشت می‌خوانیم: «73 تن از 162 انسان مشهوری که فرهنگ معاصر غرب را شکل داده‌اند، رمان‌نویس هستند، یعنی حدود 45 درصد. میان این 73 نفر، همه جور آدمی با همه جور عاداتی هست؛ اما تقریباً اکثر قریب به اتفاق آنها واجد یک صفت هستند، نظم روزانۀ کاری». (ص 23)

در مقالۀ این شماره شهرام اقبال‌زاده اشاره‌ای داشته است به پیدایش و تحول ادبیات کودک. در بخشی از این نوشتار می‌خوانیم: «نه‌تنها پیش از پیدایش مدرنیته و جامعۀ صنعتی، بلکه پس از آن هم ادبیات شفاهی و سنتی و فرهنگ فولکوریک به دلیل سادگی و صمیمیت آن نوعی پیوند طبیعی و تاریخی با ذهن و زبان کودک و ادبیات کودک دارد. به طوری که می‌توان ادبیات شفاهی را مادر ادبیات کودک به شمار آورد. تنوع گونه‌ها و تخیل سرشار این نوع ادبیات تا حدی است که ادبیات کودک جهان هم‌چنان از آن تعذیه می‌کند و به گفتۀ برونو بتلهایم: غنی‌تر از ادبیات سنتی وجود ندارد». (ص 27)

در بخش «ایستگاه» چند نوشتار کوتاه وجود دارد که در یکی از آنها نه رمان مهم ادبیات آفریقا معرفی شده‌اند؛ این رمان‌ها به ترتیب معرفی عبارتند از: رسوایی نوشتهجی. ام. کوئتزی، فصل شکوفه‌های قرمز نوشته ابوبکر ابراهیم، به دنیا آمدن اثر مارجوری مک‌گوی، خوشه‌های گندم تألیف نوگاگی تیانگو، خرمن جمجمه نوشته عبدالرحمن وابری، جاز و خرما اثر امانوئل دانگالا، همه چیز فرو می‌پاشد تألیف چینوا آچه‌به، جاده گرسنگی نوشته بن اوکری و کمی بی‌تفاوتی اثر صفی عطا.

نوشتاری دربارۀ محمدعلی بهمنی و هنجارگریزی‌های شعری او در بخش «دریچه» آمده است. در این نوشتار دربارۀ شعر بهمنی آمده است: «شاید نخستین موضوعی که در مطالعۀ غزلیات بهمنی توجه را جلب می‌کند، ساختار نثرگونۀ زبان اوست. در شعر او اغلب اجزای کلام سر جای خود نشسته‌اند و در ساختار جملات تقدیم و تأخیر زیادی روی نداده است؛ به اصطلاح اغلب جملات دستورمند و ترتیب ارکان کاملاً مشهود است انگار الگوی جمله‌بندی در شعر او برگرفته از زبان امروز مردم است، به عبارت بهتر بهمنی آن‌گونه که حرف می‌زند، شعر می‌گوید». (ص 53)

بخش «خشت تا خشت» این شماره نیز یادهایی است از هوشنگ گلشیری، بانو مهدیه الهی قمشه‌ای، کورش اسدی و بیژن نجدی.

گفتگو، سیروسفر، شعر، نقد و نظر، داستان ایرانی و داستان جهان دیگر بخش‌های این شماره را تشکیل می‌دهند.

فهرست مطالب این شماره:

یادداشت: حمله به کارگران داستان‌نویس/ علی‌اصغر سیدآبادی

یادداشت: برای حال رنجور طبیعت؛ تقریری به پیشنهاد دوست دغدغه‌مندم صالح کاهانی عزیز/ محمدحسین صفری

هشدار محمود سریع‌القلم به فقیر شدن جامعه ایرانی

نامه محمود دولت‌آبادی به دکتر حسن روحانی

یادداشت: جوانی متغیری از سن مسئولان اول انقلاب شده است/ محمدعلی ابطحی

* نگاه:

زندگی عاریتی و غیراصیل از منظر مولانا؛ خر برفت و خر برفت و خر برفت/ مصطفی ملکیان

نویسندگان بزرگ چگونه عرق می‌ریزند/ محمدحسن شهسواری

گابریل گارسیا مارکز: وقتی خوب می‌نویسم که ...

* مقاله:

پیدایش ادبیات کودک/ شهرام اقبال زاده

* ایستگاه:

سرگذشت ما و عکس‌هایمان سرگذشت جالبی دارد/ فردین علیخواه

چرا تراژدی زیباست؟/ عباس پژمان

انتقاد نویسنده رگتایم از وحشی‌گری در روزگار ما/ سعید کمالی دهقان

نهنگی در سینه‌ای می‌تپد/ عرفان نظرآهاری

اعترافات/ حامد ابراهیم‌پور

نویسندگان از آثاری می‌گویند که آنها را به نویسندگی ترغیب کرد

معرفی نه رمان مهم ادبیات آفریقا

فوق‌العاده باهوش اما اهل دود و دم؛ به مناسبت صدوپنجاه‌وهشتمین زادروز خالق شرلوک هلمز/ نوید فرخی

صندلی دائم مقام/ اسماعیل امینی

* دریچه: دریچه‌ای به آثار محمدعلی بهمنی

زبان و هنجارگریزی/ فائزه جنیدی، سارا کاشانیان

* از خشت تا خشت:یادی از هوشنگ گلشیری، مهدیه الهی قمشه‌ای، کورش اسدی و بیژن نجدی

مرگ هوشنگ گلشیری مرگ هر کسی نیست/ رضا براهنی

کاش بهاری بود بی‌کشتار؛ نگاهی به دردسروده‌هایی از جنس مقاومت بیژن نجدی/ میرشمس‌الدین فلاح هاشمی

یادی از کورش اسدی

دریغا کورش اسدی .... / فرهاد گوران

خوشا آنان که دادم در نمازند؛ به مناسبت یکمین سالگرد درگذشت بانو مهدیه الهی قمشه‌ای/ افشین علاء

خاطرات الهی/ افشین علاء

صادق چوبک؛ آزاداندیش‌ترین نویسندۀ ایرانی/ آصف بارزی

* گفتگو:

دچار بحران فرهنگی هستیم؛ گفتگو با محمود معتقدی/ امیرحسین بریمانی

داریم بر لبۀ تیغ راه می‌رویم؛ گفتگو با محمد عزیزی از نویسندگی تا شاعری/ مجتبی هوشیار محبوب

* سیر و سفر:

بامیان/ علی عبدی

سوزن و رشته

* شعر

* نقد و نظر

دیکانستراکشن بحران و نقد ادبی پل دودمان/ مهستی محبی، هاشم مجدی

کیچ و معناباختگی در «کرگدن» اوژن یونسکو/ جان م. ولنتاین؛ ترجمۀ محمد حیاتی، علی شفیع‌آبادی

* داستان ایرانی

* داستان جهان