معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

شماره نخست فصلنامه فرهنگی هنری رازان با گسترۀ توزیع استان مرکزی و با مدیرمسئولی یوسف ­نیک‌فام و سردبیری لیلا خوانساری در شهریور منتشر شد. این شماره به یاد و خاطرۀ زنده‌یاد دکتر سعید قاضی‌سعیدی روانپزشک و ادیب اراک تقدیم شده است.

سردبیر فصلنامه در بخشی از یادداشتش در شمارۀ نخست می­نویسد: «رازان به آگاهی می­اندیشد و به توانایی و به تقسیم آن بین مردم استانی که به گواهی تاریخ بسیار اندیشیده­اند و بسیار توانمند بوده­اند و بسیار بر این مرزوبوم اهورایی خدمات ارزشمندی هدیه کرده­اند. قائم­مقام­ها، امیرکبیرها، فراهانی­ها، قریب­ها، حسابی­ها و... که حتی جان بر سر ایمان خویش بخشیده­اند. رازان همان «اسرار» است و نام یکی از کتاب‌هایی است که مانی پیامبر برای پیروانش نگاشت. نام روستایی است در نزدیکی مشرق شهرستان خمین. کوتاه­شدۀ راهزان است، روستایی در بخش مرکزی شهرستان اراک که در دهستان مشهد میقان واقع شده است. راهزان یکی از دروازه­های چهارگانۀ قلعۀ سلطان­آباد (اراک کنونی) نیز بوده که چون به سمت روستای راهزان گشوده می­شده به همین نام خوانده می­شده است. این دروازه در گذرگاه شمالی قلعه ساخته شده بوده و در نزدیکی ارک حکومتی قرار داشته است و هم اکنون نیز نام محله­ای در اراک است. رازان در هر فصل با زمینۀ فرهنگی هنری و با گسترۀ توزیعی استان مرکزی منتشر می­شود و دست‌های خود را بر روی قلم‌های اندیشمندان، نویسندگان و فرهیختگان استانی گشوده است و بر خود می­بالد که سفیدی کاغذش با هدیۀ ارزشمندی از همین مردمان مزیّن خواهد شد. تا باد چنین بادا!»

ابتدای این شماره دو مقاله آمده است که اولی نوشتاری از زنده‌یاد سعید قاضی‌سعیدی دربارۀ سیف فرغانی است. به باور نویسنده: «سیف فرغانی شاعری غریب است. روزگار در غربت به سر می‌آورد و در همان غربت نیز می‌میرد. غریب است؛ چون گذشت هفتصدسال از زندگی و مرگ وی در آسیای صغیر تا ربع قرن پیش، چهره‌اش را در پس غباری از گمنامی و فراموشی پنهان کرده بود؛ ولی از آنجا که آفتاب همیشه پشت ابر نمی‌ماند، پس از هفت قرن در آسمان ادب فارسی چهره می‌نمایاند».

دومین نوشتار این بخش از زنده‌یاد مرتضی ذبیحی پژوهشگر و نویسندۀ اراکی دربارۀ نگاهی تحلیلی به یکی از آثار مهدی اخوان ثالث است. در این نوشتار می‌خوانیم: «مهدی اخوان ثالث با توغل وسیعی که در ادب عرب و عجم داشت، از اساطیر رایج در فرهنگ ایران‌زمین و مردم به دو گونه بهره برده است: یکی اشاره به شخص یا رخداد و اسطوره‌ای که در کتب بلاغت از آن به صنعت تلمیح یاد شده و دیگر دستمایه قراردادن یک یا چند رویداد اسطوره‌ای و ساختن منظومۀ مفصلی از آن».

نقد کتاب، خندیدن، طعم خاطرات، مباحث نظری فرهنگ و هنر، تاریخ گفتاری استان مرکزی، برخی رویدادهای فرهنگی استان مرکزی در تابستان، تابیدن و یاد بعضی نفرات دیگر سرفصل‌های این شماره را به خود اختصاص داده‌اند.

فهرست مطالب این شماره:

یادداشت سردبیر

از میان مقالات:

شاعر ناشناخته‌ها/ سعید قاضی‌سعیدی

منظومه‌های اسطوره‌ای/ مرتضی ذبیحی

چهار مضراب:

پنج دوره ضبط قاجاریه و نقش هنرمندان استان مرکزی/ بهروز مبصری

نقد کتاب:

حکایت همچنان باقی است (نقدی بر کتاب «تاریخچۀ سینما در اراک»)/ یوسف نیک‌فام

نگاهی اجمالی به زن و زنانگی در کتاب «زنی دیگر» مریم صابری‌نسب/ حمیدرضا سلیمانی

خندیدن:

پول کباب، کاندیداتوریحبیب آقا، خدا رحم کند/ مصطفی مشایخی

بی‌پولی و شاعر بی‌خیال/ هادی فاضلی

طعم خاطرات:

یک خاطرۀ درس آموز از استاد ایرج افشار/ سعید شیری

مانده است در ته جبیهایم اراک و کمی خاک؛ کمی هم کبک خرامان/ رضا مهدوی هزاوه

مباحث نظری فرهنگ و هنر:

نقد بوم‌گرا؛ گیوند طبیعت و ادبیات/ مانی زیاری

تاریخ گفتاری استان مرکزی:

چهره‌نمای اراک (خاطرات شفاهی هوشنگ نورعلی شاهی پیشکسوت عکاسی در اراک)/ یوسف نیک‌فام

برخی رویدادهای فرهنگی هنری استان مرکزی در تابستان

تابیدن/ عکسی از گنجینۀ محمدعلی داوری

یاد بعضی نفرات/ شرح حال استاد محمود پورهادی