معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

ویراستاران همواره با مسئلۀ درست و غلط در زبان سروکار دارند و از همین روز نیازمند مرجعی راهنما در این زمینه‌اند. «دست‌نامۀ ویرایش» مرجعی کاربردی برای پاسخگویی به پرسش‌ها و نیازهای ویراستاران و علاقمندان زبان فارسی است؛ پرسش‌هایی چون «پرهیزکار» درست است یا «پرهیزگار»؟ «چرخِ فلک» درست است یا «چرخ و فلک» و مسائلی از این قبیل.

در سال‌های اخیر آسان‌گیری و رواداری در مورد غلط‌های زبانی بیشتر شده و بسیاری از نادرست‌های دیروز اکنون درست به شمار می‌روند. نگارنده نیز در این فرهنگ رویکردی آسان‌گیرانه و روادارانه در پیش گرفته و تا جای ممکن از تجویزهای آمرانه پرهیز کرده است.

نگارنده در تألیف این کتاب بنا را بر ایجاز گذاشته تا خواننده در کوتاه‌ترین زمان پاسخ پریش خود را بیابد. از همین‌رو توضیحات هیچ مدخلی از چند سطر تجاوز نمی‌کند. مدخل‌های این فرهنگ چند دسته‌اند: غلط‌های املایی، غلط‌های دستوری، تحریف‌های واژگانی، حشو، املاهای گوناگون، واژه‌های هم‌آوا، واژه‌های هم‌نگاشت.

بعضی وام‌واژه‌های عربی در فارسی دچار تحول آوایی، املایی یا معنایی شده‌اند؛ در این فرهنگ بیشتر به تحول املایی و گاه آوایی اینگونه واژه‌های پرداخته شده و به‌ندرت دربارۀ تحول معنایی آنها بحث شده است؛ مثلا اینکه «ملافه» درست است یا «ملحفه»، «مسئله باید نوشت یا مسأله».

گفتاری‌نویسی به‌سرعت رو به گسترش است و آمیختگی فارسی رسمی و فارسی گفتاری هم یکی از پدیده‌های روزگار ماست. این مسئله به‌ویژه در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی مشهود است. با توجه به اهمیت روزافزون این موضوع، «تحولات آوایی فارسی گفتاری در مقایسه با فارسی رسمی» در پیوست این کتاب آمده است.

نگارنده در رسم الخط، جدانویسی را اصل قرار می‌دهد و واژه‌های مرکب را به تکواژهای تشکیل‌دهنده‌شان تجزیه می‌کند و اعتقادی به این ندارد که جدانویسی یا پیوسته‌نویسی بتواند تمایز معنایی ایجاد کند. نشانۀ * (ستاره) در متن فرهنگ برای واژه‌های کهن یا نامتداول در فارسی امروز به کار رفته است و در پیوست فرهنگ نشان‌دهندۀ املای فرضی واژه‌ها است.

فهرست مطالب کتاب:

پیش‌گفتار

جدول آوانگاری

دست‌نامۀ ویرایش

پیوست: تحولات آوایی فارسی گفتاری در مقایسه با فارسی رسمی