معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

در این کتاب مجموعه نامه‌هایی از جلال‌ آل‌احمد (یک نامه)، سیمین دانشور (45 نامه) و سیمین بهبهانی (حدود 65 نامه) به منصور اوجی آورده شده است.

اوجي درباره اين نامه‌ها مي‌گويد: «سال‌هاي سال نامه‌هاي کل بزرگاني را که با آنها مکاتبه داشته‌ام حفظ کرده‌ام به‌خصوص نامه‌هاي اين دو عزيز را و هنوز فکر مي‌کنم بايد نامه‌هايي از اين دو را داخل کارتن‌هاي کتاب هايم داشته باشم. نامه‌هايي از محمدعلي جمالزاده، ايرج افشار، جلال آل احمد، منوجر آتشي، هوشنگ گلشيري، حقوقي، رؤيايي و بسيار از شاعران و نويسندگان ديگر را هم دارم که اگر عمري بود آنها را هم کتاب خواهم کرد». محتواي اين نامه‌ها عموماً در زمينه هنر و ادبيات است و شعرهاي تازه‌اي که سروده مي‌شد.

آغاز آشنایی اوجی با سیمین دانشور به آغاز دهۀ چهل برمی‌گردد در سفری که به اتفاق جلال به شیراز داشته‌اند. ولی شروع نامه‌‌نگاری‌های اوجی با سیمین دانشور از زمان تشکیل کانون نویسندگان بود تا مدتی پیش از درگذشتش در شهریورماه 1348. آغاز نامه‌نگاری بین این دو از سال 1358 شروع می‌شود و تا نوروز 1381 ادامه می‌یابد و بیشتر نامه‌های ایشان مربوط به سال‌های 1360 و 1361 (8 نامه و 12 نامه) است، سال‌های اوج جنگ.

درباره آغاز آشنایی بین سیمین بهبهانی و اوجی نیز در کتاب آمده که مربوط می‌شود به سال 1337 که هر دو دانشجوی رشته حقوق دانشگاه تهران بودند و آشنایی از آنجا شروع می‌شود. نامه‌های خانم بهبهانی از سال 1359 آغاز می‌شود و تا سال 1387 ادامه می‌یابد. بیشترین نامه‌های ایشان هم مربوط به سال‌های اوج جنگ است، سال‌های 1360 و 1361 (8 نامه و 12 نامه)

از نامه‌های جلال تنها یک نامه و آن هم به دلیل ارزش تاریخی‌اش بر صدر این کتاب آورده شده است. جلال در آذرماه 1347 بعد از درگذشت «صمد بهرنگی» مقالۀ معروف «صمد و افسانۀ عوام» اش را در ماهنامۀ «آرش» به چاپ رساند و در آن وانمود کرد که صمد را کشته‌اند و اوجی در نامه‌ای با ذکر نکاتی برایش می‌نویسد و او در این نامه جواب اوجی را داده است.

منصور اوجی در بخشی از مقدمه آورده است: «خوانندگان عزیز شما در این نامه‌ها آنچه را که گفته‌ام و آورده‌ام خواهید دید و خواهید خواند. هر دوی اینها در شادی‌ها و در گرفتاری‌ها و سختی‌ها، یار و یاورم بودند و در کنارم. در دو بزرگداشتی که در شیراز برایم برگزار شد، بار اول هر دو پیام فرستادند و بار دوم خانم دانشور پیام فرستاد و خانم بهبهانی شعر».

ابتدای یکی از نامه‌های سیمین دانشور آمده است: «چقدر شما هنرمندان شیرازی را دوست دارم. به هرچه دست می‌زنید، طلا می‌شود. اگر رمان می‌نویسید، بهترین‌ها را عرضه می‌دارید (شهریار مندنی‌پور و امین فقیری). اگر به سراغ فرهنگ عامه می‌روید، کارتان جامع و مانع است (صادق همایونی و ابوالقاسم فقیری). اگر نقد می‌نویسید، دل‌آگاه و آموزنده‌اید (مسعود طوفان). اگر نقاشی و عکاسی می‌کنید، اثرتان حرف ندارد (حسن مشکین‌فام) و اگر به شعر رو می‌آورید، در اوجید (منصور اوجی) که پیش‌کسوت است و چقدر مهد حافظ و سعدی، شهر شعرخیزی است و چه بسیار شاعرانی دارد که می‌ستایمشان: (پرویز خائفی در مرحلۀ نخست و اورنگ خضرایی که خاطره و یادش همواره با من است) و دیگرها و دیگرها ...». (ص 117)

در ابتدای یکی از نامه‌های سیمین بهبهانی نیز می‌خوانیم: «مدتی است که برایت چیزی ننوشته‌ام امیدوارم مرا ببخشی امروز به خانۀ سیمین دانشور می‌روم و از حالا خوشحالم و کتاب «بنال وطن» او را به تازگی تمام کردم و شعری هم تحت تأثیر آن کتاب گفتم که برایت خواهم فرستاد چقدر زن کاملی است کامل که می‌گویم واقعا معنای کمال را به حد اکمل آن در خود دارد و این همه قدرت و آن وقت روحی به آن سادگی و به آن پاکی و به آن آرامی مثل خلیج، بی‌گزند تندابی بی‌تلاش گردابی بی‌هجوم موجی با عظمتی بی‌انتها .....». (ص 162)

منصور اوجی دربارۀ ویژگی‌های ظاهری نامه‌های دو سیمین می‌گوید: «خانم دانشور معمولاً بر کاغذهای معمولی به قطع a4 می‌نوشت آن هم در سطوری مرتب و منظم با خطوطی ریزریز و بدون هیچ خط‌خوردگی و تاریخ را هم همیشه در بالای نامه می‌گذاشت و نامه‌ها را به محض نوشتن پست می‌کرد. اما خانم بهبهانی برعکس ایشان بر روی انواع و اقسام کاغذها نامه نوشته است؛ کاغذهایی به قطع a4 و معمولی، کاغذهای شیک و الوان، کاغذهای گل و بوته‌دار، کاغذهایی به قطع یک کف دست و کاغذهایی به طول نیم‌متر، آن هم با خطی درشت و نامنظم و گاهی با خط‌خوردگی. و گاهی تاریخ را بالای نامه‌ها می‌گذاشت و گاهی در پایین نامه‌ها و گاهی هم اصلا تاریخی برای نامه‌ها نمی‌گذاشت..... گاهی نامه‌ای را نوشته بود و فراموش کرده بود پست کند و بعد نامه دیگری نوشته و هر دو نامه را با توضیح در یک پاکت گذاشته بود و فرستاده بود».