معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

در این کتاب به موضوع تاریخ تحول شعر نو کوردی پرداخته شده و تلاش شده تا با استناد به کتب و مجلات منتشرشده، تصویری مرتب از تاریخ تحول شعر کوردی را ارائه نماید.

مهد شعر آزاد یا شعر نو جهان، کشور فرانسه است و بخشی از زمینه‌های ادبی تحول در شعر فارسی توسط نیمایوشیج نیز به تحصیل او در مدرسۀ سن‌لویی تهران و آشنایی وی با زبان فرانسه و مطالعه آثار ادبی و انتقادی شاعران نوگرای فرانسه در اواخر قرن نوزده و نیز ترجمۀ آثار و انتشار آثار ادبی فرانسه توسط یوسف اعتصام‌الملک و ... برمی‌گردد. آن‌سوتر نیز نسل نخست شاعران نوگرای کورد، به‌ویژه گوران بدون تأثیرپذیری از زبان و ادبیات فرانسه نبوده‌اند که با واسطۀ شاعران نوپرداز ترکیه و از راه ترجمۀ ادبیات فرانسه به زبان ترکی به دست آنها رسید.

روند نوشدن شعر کوردی با پیشگامی شیخ نوری شیخ صالح (1896 ـ 1958) در دهۀ سی آغاز شد و در دهۀ چهل قرن بیست توسط عبدالله سلیمان معروف به گوران (1904 ـ 1962) به درختی بارآور تبدیل شد. این پژوهش در چهار بخش به بررسی شکل‌گیری فرایند نوگرایی در ادبیات کوردی پرداخته و این فرایند را در گسترۀ وسیع کوردستان پیگیری نموده است و همۀ حلقه‌های شعری و تا سرحد ممکن بیشتر مجموعه‌های چاپ‌شده ـ به‌ویژه در کوردستان ایران ـ را مورد بررسی قرار داده و تأثیر تحولات اجتماعی، فرهنگی و گفتمانی را نیز بر روند تحول ادبیات و به ویژه شعر معاصر کوردی پیگیری نموده است.

فصل اول کتاب زمینه‌های عینی پیدایش و تحولات شعر نو کوردی را از آغاز تاکنون بررسی کرده است. نویسنده تاریخ شعر نو کوردی را به سه دوره تقسیم می‌کند که به ترتیب عبارتند از: گوران پیشاهنگ شعر نو موزون هجایی، پساگوران (گروه روانگه، گروه کفری) و تحول فرم و مضمون.

در فصل دوم ابتدا چهار نسل شعر نو کوردی در کوردستان ایران تبیین شده و سپس دربارۀ گفتمان، گسست و تاریخ ادبیات کوردی بحث‌هایی ارائه شده است. در پایان این فصل نیز کتاب‌شناسی آثار شاعران نوگرا آورده شده است.

فصل سوم دگرگونی‌های فرم در اشعار نو کوردی تبیین شده است. مباحث این فصل در قالب فرم‌های شعر نو کوردی، چهارپاره کوردی، قالب‌های شعر کوردی و ..... آمده است.

فصل چهارم و پایانی کتاب نیز به زبان کوردی دربارۀ شعر نو کوردی مطالبی بیان شده است.

این پژوهش تعریف جامع و مانعی را از شعر نو که پیش‌تر در اثر وزین شمس لنگرودی با عنوان «تاریخ تحلیلی شعر نو» ملاک قرار گرفته بود، معیار قرار داده و آن شعر نو را اصطلاحاً اشعاری دانسته که از تعهدات سنتی نسبت به اوزان قراردادی و قافیه‌ها و ایماژها و تلمیحات و کنایات و ..... آزاد است. اهمیت این سنخ از پژوهش‌های ادبی سوای از ارائۀ تصویری تاریخی از روند تحول شعر، در عمق‌بخشیدن به تجربه‌ها و بازآفرینی و نوآوری خلاقانه بسیار مفید خواهد بود.

فهرست مطالب کتاب:

پیش‌گفتار

درآمد

فصل اول: زمینه‌های عینی پیدایش و تحولات شعر «نو» کوردی

فصل دوم: شعر نو کوردی در کوردستان ایران

فصل سوم: دگرگونی‌های فرم در اشعار نو کوردی

به‌شی چواره‌م: فورمه‌کانی کور ته شنعری نویی کوردی