معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

شمارۀ یکصدوسوم از ماهنامۀ تالش ویژۀ خرداد 1396 منتشر شده است.

در این شماره پس از یادداشت سردبیر، نوشتاری دربارۀ پیشینۀ دیلمیان آمده است. دیلمیان پس از سالیانی درخشش در آسمان تاریخ ایران، دوباره رو به افول نهادند و کوچک و کوچک‌تر شدند و به همان حدود اولیه خود خلاصه شدند. در راستای نقش‌آفرینی دیلمیان در عرصۀ سرزمینی ایران، کتب و مقالات زیادی به رشتۀ تحریر درآمده است؛ اما هنوز زوایای تاریکی در این‌باره وجود دارد که مبهم بوده و روشن نشده است. یکی از این ابهامات آن است که هیچ‌گاه مورخان به طور جامع به قومیت و زبان تاریخ‌سازان مورد بحث در این نوشتار اشاره‌ای نداشته یا اگر داشته‌اند، اندک بوده که این مسئله موجب کشمکش‌هایی بین افراد، گروه‌ها و اقوام بر سر تصاحب زیبایی‌ها و افتخارات خلق‌شده توسط این قوم به وجود آید. این مقاله در پی آن است تا با توجه به دلایل، اسناد و مدارک و همچنین تحقیقات میدانی حقیقتی پنهان در تاریک‌خانه‌ها را بررسی نماید تا شاید بتواند چراغی روشن پیش پی علاقمندان این مهم تاریخی برافروزد.

نوشتار بعدی این شماره قسمت سوم از مقالۀ «نقش تالشان در تشکیل و تحکیم دولت صفوی» است. در  بخشی از این نوشتار می‌خوانیم: «نبرد با ازبکان شاید یکی از حماسی‌ترین نبردهای تاریخ تالشان باشد و در آن روز تالشان به شیوۀ نیاکان باستانی خود یعنی کادوسیان به نبرد پرداختند که در منابع صفوی کاملاً بدان پرداخته شده است. در این نبرد سپاهیان تالش در جبهۀ اصلی مصاف با دشمن قرار داشتند. شاه اسماعیل در بیستم شعبان سال 916 هـ.ق به مرو رسید و در حالی که دده بیگ تالش و میرزا محمد تالش آستارایی در چپ و راست او قرار گرفته بودند، به آرایش سپاه پرداخت».

لوندویل شهری است در شهرستان آستارا که در فاصلۀ ده کیلومتری از مرکز شهر آستارا قرار گرفته است. ریشۀ اصلی و تاریخی مردمان این شهر تالشی است. از لحاظ قومیتی نیز تالشان در اکثریت قرار دارند ولی از لحاظ زبانی تعادل برقرار است. وجه تسمیۀ نام‌واژۀ «لوندویل» یکی از نوشتارهای این شماره را به خود اختصاص داده است.

از جمله نوشتارهای قابل توجه دیگر این شماره می‌توان اشاره کرد به: نوشتاری دربارۀ آیین و آداب و روش‌های قدیمی ازدواج در تالشان، زبان آذری باستان (تاتی امروز)، باورداشت‌های مردم تولارود، تعدادی از واژه‌های تالشی، بررسی معادل‌هایی برای «طبیعت و اندازه‌گیری» به زبان تالشی و ... . همچنین اشعاری به زبان تالشی و فارسی نیز در این شماره آورده شده است.

فهرست مطالب این شماره:

یادداشت‌های سردبیر/ شهرام آزموده

دیلمستانی در دل تالشستان/ رسول علیزاده ماکلوانی

نقش تالشان در تشکیل دولت صفوی (3)/ جانبرا علی‌پور گشت رودخانی

محیط زیست تالش و تأثیر گردشگری در آن/ سیدمؤمن منفرد

وجه تسمیه نامواژه لوندویل/ ابراهیم سیف درخشانی

ویرجاونسته یکی از روش‌های قدیمی ازدواج در تالش/ شهرام آزموده

زبان آذری باستا(تاتی امروز)/ علی ماسالی

بازتاب

باورداشت‌های مردم تولارود/ فاطمه رحیمی طولارود

مسیر گردشگری چلون/ شاهرخ شهبانی

خانه عکس و اسناد تالش

تعدادی از واژه‌های تالشی/ ضیا طرقدار

تطبیق واژه‌هایی از زبان‌های تالشی و لری/ ضیا طرقدار

بررسی معادل‌هایی برای طبیعت و اندازه‌گیری به زبان تالشی/ اسماعیل آقاجانی

تالش، آن دیار من/ مجید عبادی‌فر

سروده‌های عسکر اجاقی

جانه‌رو ـ اردشیر عابدی

نخستین نشست هم‌اندیشی دربارۀ الفبای تالشی و تاتی/ شهرام آزموده

کتابخانۀ تالش

پیامک‌های شما