فیلسوف دانشجو است (مجموعه مقالات)
خلاصه
«فیلسوف دانشجو است» مشتمل است بر مجموعهای از نوشتهها و گفتههای استاد اندیشمند و دردمند فلسفه کریم مجتهدی.معرفی کتاب
برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.
«فیلسوف دانشجو است» مشتمل است بر مجموعهای از نوشتهها و گفتههای استاد اندیشمند و دردمند فلسفه کریم مجتهدی. ایشان با دهها کتاب و صدها مقاله و چنددهه تدریس فلسفه به نسلهایی از دانشجویان برای همه ایرانیانی که علاقهای به فلسفه داشته باشند آشناتر از آناند که نیاز به معرفیشان باشد و به ویژه سهمی که استاد در شناساندن جریانهای فلسفی غرب در ایران داشتهاند غیرقابل انکار است.
این کتاب دربردارندۀ طیف نسبتاً وسیعی از موضوعات مختلف است، اما همۀ مطالب کتاب در حقیقت حول دغدغههای همیشگی استاد مجتهدی وحدت یافته است، دغدغههایی مانند شأن و اهمیت فلسفه و نسبت آن با دیگر شئون زندگی انسانی از قبیل علم و الهیات و هنر و تاریخ. آسیبشناسی وضع فلسفه در ایران، وضع بشر معاصر در قبال جهان و طبیعت و جنگ و صلح، نسبت نظر و عمل، مسئلۀ فلسفههای مقایسهای و تعاملات فکری فیلسوفان و هنرمندان در دورههایی خاص و مطالبی دربارۀ سابقۀ فلسفه در سنت و فرهنگ ما از موضوعات این کتاب است و روش پرداختن به جملگی آنها روش معمول پدیدآورندهشان، یعنی نگرش فلسفی با رویکرد تاریخ، بوده است. تأکیدات همیشگی دکتر مجتهدی در مقام استاد با سابقۀ فلسفه با حساسیتهایی خاص کموبیش در همۀ مطالب فیلسوف دانشجو است هویدا است. از حیث صوری بخشهای مختلف کتاب مجموعۀ متنوعی است از سخنرانیها، گفتهها، یادداشتها و مقالات پژوهشی، به علاوۀ یک مصاحبه خواندنی دربارۀ سقراط که در انتهای کتاب آمده است. کوشش شده اجمالاً ترتیب مطالب براساس سیر از طرح انتقادی مسائل روزمرهتر فرهنگی به جانب امور پژوهشیتر و تخصصیتر باشد، اگر چه هر یک از مطالب کاملاً مستقل است و ترتیب خواندن آنها بیش از همه منوط به سلائق و علایق خوانندگان خواهد بود.
کریم مجتهدی در سال 1309 در تبریز به دنیا آمد. وی تا کلاس دوم ابتدایی در زادگاه خود تحصیل کرده و سپس در تهران بقیه دروس ابتدایی را در دبستان فردوسی و تحصیلات دبیرستانی را در «فیروز بهرام» و در کالج «البرز» به پایان رسانده است. او در 18 سالگی برای ادامۀ تحصیل به فرانسه رفت و در دانشگاه «سوربن» پاریس که مهمترین دانشگاه فرانسه است، به تحصیل فلسفه پرداخته است. در آن زمان تنها ایرانی بوده که از عهده امتحان عمومی ورودی «پروپتودیک» برآمده و در سالهای بعد به جای چهار «سرتیفیکا» لازم برای اخذ درجه کارشناسی، هفت «سرتیفیکا» گرفته است. دوره کارشناسی ارشد را نیز در همان دانشگاه به پایان رسانده است. عنوان رساله ایشان «بررسی تحلیل استعلایی کانت» تحت راهنمایی استاد معروف پاریس «ژان وال» بوده است.
بعد به مدت کوتاهی به ایران بازگشته و در دانشسرای عالی آن موقع به تدریس پرداخته است و دوباره برای اخذ درجۀ دکترا به پاریس بازگشته است. استاد راهنمای دکترای او پروفسور «گوندیاک» بوده است. رسالۀ او جنبه فلسفه تطبیقی داشته و با فلسفههای شرق مربوط بوده است. از این لحاظ بعد از مشورت با پروفسور «هانری کربن» فیلسوف و شرقشناس فقید، دو رساله از «افضلالدین کاشانی» را به زبان فرانسه ترجمه کرده و در یک شرح تفصیلی در ضمن به مقایسه افکار نوافلاطونیان متاخر با سنتهای اسلامی پرداخته است. برخی از متفکران افلاطونی دوره متاخر از لحاظ فرهنگی واقعاً مرز مشترک میان فلسفههای شرق و غرب محسوب میشوند.
وی در سال 1343 موفق به اخذ درجه دکترای خود شده و همان سال به ایران بازگشته است. در تهران به پیشنهاد و راهنمایی مرحوم «یحیی مهدوی» در گروه فلسفه دانشگاه تهران مشغول تدریس شده است و جمعاً بیش از 35 سال تا بازنشستگی (بهار 1382) به همین کار ادامه داده و هنوز هفتهای چند ساعت تدریس میکند. او چند دوره نیز زبان و ادبیات فرانسه را در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه تهران تدریس کرده است.
برخی از آثار دکتر کریم مجتهدی: فلسفه نقادی کانت، فلسفه در قرون وسطی، فلسفه و تاریخ، دکارت و فلسفه او، پدیدارشناسی روح بر حسب نظر هگل، دونس اسکوتوس و کانت به روایت هیدگر، سیدجمالالدین اسدآبادی و تفکر جدید، فلسفه و تجدد، نگاهی به فلسفههای جدید و معاصر در جهان غرب (مجموعه مقالات)، فلسفه و فرهنگ، داستایفسکی آثار و افکار، افکار کانت، آشنایی ایرانیان با فلسفههای جدید غرب.
فهرست مطالب کتاب:
پیشگفتار ناشر
فیلسوف دانشجو است
یادداشتی در آسیبشناسی فلسفه: تظاهر جاهلانه به فرهنگ بدتر از بیفرهنگی
فلسفه و پژوهش: فرزانگی و جستوجوگری
اندکی درباره سرنوشت فلسفه در ایران
تربیت فلسفی جوان امروز
پژوهش دانشمحور و تاریخ فلسفۀ غرب
استقلال ذهنی دانشگاهیان
گفتوگوی دو نسل: سخنی با نخبگان
آسیبشناسی وضعیت تفکر فلسفی در ایران معاصر
سنت کاذب، تجدد کاذب
فلاسفۀ بزرگ آینده بشرند نه گذشته او
انسان و جهان
شناخت طبیعت و هماهنگی روحی انسان
نظر و عمل
صلح، افق امید
روشنگری بر لبۀ روشنایی و تاریکی: بحثی در باب جنبش روشنگری و نسبت کانت با آن
ملاحظاتی در فلسفۀ هنر کانت
هگل و فلسفۀ تاریخ او
تأثیر افکار افلاطون در زیباشناسی هنری در دورۀ تجدید حیات فرهنگی غرب
فلسفه در ایران به روایت ژان شاردن
هویت از نظر فرهنگی و فلسفی
مختصری درباره فلسفههای مقایسهای
شرح حی بن یقظان بوعلی سینا
بررسی مؤلفههای حکمی ـ فلسفی کتاب کشفالمحجوب ابویعقوب سجستانی
سخنی دربارۀ قلب
سقراط، اسیر وجدان
تصاویر
پربازدید ها بیشتر ...
گزارشهایی دربارۀ مختصر عملیاتی در جنوب ایران: رویارویی نظامی بریتانیا و ایل قشقایی در بهار و تابستان 1918 م/ 1336 هـ.ق
سر پرسی سایکس، کلنل ای.اف. اورتون و دیگرانآنچه در این کتاب آمده، مجموعهای از گزارشهای فرماندهان بریتانیایی رشتهعملیاتی است که در بهار و تاب
دیگر آثار نویسنده
جستارهایی دربارۀ فلسفه و ادبیات
کریم مجتهدیکتاب، در واقع مجموعهای از جستارهای آزاد در زمینههای بسیار مختلف و متنوع در موضوعهای فلسفه و ادبیا
مغولان و سرنوشت فرهنگی ایران؛ مجموعه تحقیقات تاریخی ـ فلسفی
کریم مجتهدیاین تحقیق جنبۀ میانرشتهای دارد که به نحوی در درجۀ اول به تاریخ ایران توجه شده ولی از آنجا که رشتۀ
نظری یافت نشد.