معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

اولین شماره از فصلنامۀ تخصصی تئاتر و سینمای «پیام چارسو» با ویژه‌نامه‌ای برای نمایشنامۀ «هملت» منتشر شده است.

در ابتدای این شماره ده بازی برتر هملت از دیدگاه سوزانا کلپ معرفی شده‌اند. سپس پیتر پلن مسی سیزده اقتباس برتر از هملت را معرفی کرده است. وی «کنت برانا: هملت 1996» را اولین فیلم انتخاب می‌کند و در این باره می‌گوید: «بازی برانا دایمن بین دو ویژگی معروف هملت، تردید و بی‌پروایی نوسان می‌کند. این انتخاب، هملت برانا را بسیار رضایت‌بخش ساخته و عادتی که در بازی بر بزرگ‌نمایی دارد را به یک حسن بدل ساخته است. برانا کل متن را به تصویر کشیده است. در نتیجه شخصیت کلیدی فورتینبراو به‌خوبی در قالب او شکل گرفته و باعث شده ببینیم که چگونه افلیا و لرتس هر دو به عنوان بدل هملت ظاهر می‌شوند...».

نمایش هملت اثری است که از قتل گونزالو تا تظاهر هملت به دیوانگی، یکسره با مسئلۀ بازیگری و فریب درگیر است. گیلیان وودز در نوشتار خود به این موضوع می‌پردازد که چگونه در این نمایش، تشخیص میان بازی و واقعیت مغشوش می‌شود و در نتیجه طرز کار مکانیزم تئاتر بر ما آشکار می‌گردد.

در چکیدۀ نوشتار رامتین شهبازی نیز آمده است: «هاینر مولر در نمایش‌نامۀ هملت ماشین، برداشتی واسازانه از نمایش‌نامۀ هملت ویلیام شکسپیر انجام داده است. برداشتی که مقولۀ اقتباس در تئاتر را وارد تجربه‌هایی تازه می‌نماید. این شیوۀ اقتباس به انگاره‌های فیلسوف پساساختگرا، ژاک دریدا نزدیک می‌شود. انگاره‌های پساساختگرایی اقتباس را از حوزۀ تعاریف نخستین خود خارج کرده و آن را به حوزۀ بینامتنیت گسترش می‌دهد. بینامتنیت نگاهی فراتر از اقتباس داشته و شیوۀ مختلف گفتگوی متون با یکدیگر را به بحث می‌نشیند. در این پژوهش علاوه بر ارائۀ تعاریف نظریه‌های فوق و خاستگاه آنها، به چگونگی ارتباط آنها با هنر تئاتر در وضعیت پست‌مدرنیسم پرداخته‌ایم. در همین روند است که درمی‌یابیم مولر چگونه توانسته است از هملت شکسپیر به تعریفی تازه دست یابد».

نوشتار بعدی این شماره نقدی است بر کتاب «راز سکوت یا هملت به روایت خواهر شکسپیر» از مهیدی صداقت‌پیام. این رمان به روایت «جودیت» خواهر خیالی شکسپیر و زاییدۀ ذهن ویرجینیا وولف روایتی است زن‌مدار از نگاه «جودیت» که چرخشی کامل را در پیرنگ داستان و موقعیت شخصیت‌ها و واکنش مخاطی به شخصیت‌های آن در اثر جاودانۀ هملت شکسپیر ایجاد کرده است.

از دیگر نوشتارهای جالب توجه این شماره می‌توان اشاره کرد به «پروسۀ تبدیل شعر به درام». در چکیدۀ این مقاله می‌خوانیم: «اهمیت ادبیات در زندگی ایرانیان هرگز بر جهانیان پوشیده نیست؛ زیرا ادبیات آیینۀ انسان و دست‌یافتن به دریچه‌های خرد و اندیشۀ آنان فقط با مطالعۀ آثار ادبی امکان‌پذیر است و هنرهای دراماتیک برای آنکه بتواند در این سرزمین ریشه بدوانند، باید از سرچشمه‌های ادبی بارور گردند. در این پژوهش ما بر آنیم تا راهکاری را که پیشینیان ما برای یافتن هنر نمایش ملی پیموده‌اند، شناسایی کنیم تا بتوانیم بر پایۀ آن شناخت فرهنگی به خلق آثار هنری بپردازیم».

در پایان این شماره نیز نمایش‌نامه‌ای از محمد چرم‌شیر با عنوان «بداهه‌گویی دربارۀ کانگوروهای صحرای کالاهاری» آورده شده است.

فهرست مطالب این شماره:

سرمقاله/ افروز فروزند

ده هملت برتر/ سوزانا کلپ؛ ترجمۀ سمیه براتی‌پور

13 اقتباس سینمایی برتر از هملت/ پیترگلن مسی؛ ترجمۀ ایمان حسینی

هملت: نمایش در نمایش/ گیلیان وودز؛ ترجمۀ سیما سلطانی

فرآیند تبدیل هملت به ماشین/ رامتین شهبازی

نقدی بر کتای راز سکوت یا هملت به روایت خواهرشکسپیر/ هلن اولیایی‌نیا

زنان در نقش هملت/ تونی هوارد؛ ترجمۀ حسن جنت‌مکان

هملت: یک داستان عاشقانه/ جاشوآ راثمن؛ ترجمۀ حسن جنت‌مکان

نقدی بر هملت کامبربچ/ مایکل بیلینگتون؛ ترجمۀ شادی شاه‌علی، باران عابدنیا

خدا بیامرزد پدر هملت را/ رضا آشفته

تئاتر به گواه عکس/ شهروز خطیبی

سفرای مدینۀ فاضله/ لیدیا زیمک؛ ترجمۀ فرناز حائری

اهمیت تماشاگران تئاتر/ لین گاردنر

نسبت تئاتر، سیاست با فلسفه از نظر گاه آلن بدیو/ رسول نورمحمدزاده

پروسۀ تبدیل شعر به درام/ هومن نجفیان

گزارش سی‌وپنجمین جشنوارۀ بین‌المللی تئاتر فجر/ روزبه حسینی

نمایشنامه/ محمد چرم‌شیر