معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

زبان‌شناسی پیکره‌ای حوزۀ نوپایی است که با ورود رایانه و اینترنت با شتاب مسیر پیشرفت را طی می‌کند. سازوکارهای مطمئن و کارا سبب شده است تا این حوزه به سرعت جای خود را در میان حوزه‌های دیگر زبان‌شناسی باز کند. امروزه استفاده از پیکره‌های زبانی نقش مهمی در تحقیقات زبان‌شناسی و دیگر حوزه‌های پژوهشی دارد که با زبان سروکار دارند. همین سبب شده است تا از یک سو تهیۀ انواع پیکره‌ها از اقبال زیادی برخوردار باشند و از سوی دیگر استخراج اطلاعات از آنها با دو منظور پژوهش‌های زبان‌شناختی و پردازش زبان طبیعی توسط ماشین، علاقمندان زیادی را به خود جلب کند.

زبان‌شناسی پیکره‌ای از نظر کاربرد در دو دسته طبقه‌بندی می‌شود؛ اولین طبقه‌بندی آن کاربرد مستقیم زبان‌شناسی پیکره‌ای توسط معلمان و دانش‌آموزان است که می‌توانند از آن در کلاس به منظور یادگیری بهتر زبان استفاده کنند. دومین طبقه‌بندی آن کاربرد غیرمستقیم زبان‌شناسی پیکره‌ای توسط محققان و نویسندگان است که می‌توانند آثار یا تحقیقاتی مبتنی بر پیکره‌ها خلق کنند.

دومین همایش ملی زبان‌شناسی پیکره‌ای در 20 آبان 1395 در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و به همت انجمن زبان‌شناسی ایران و با همکاری نشر نویسه پارسی و پایگاه استنادی علوم جهان اسلام برگزار شد. این کتاب شامل 15 مقاله مربوط به این همایش ملی زبان‌شناسی پیکره‌ای است.

مقالات این دوره از همایش پوشش مناسبی است از محورهای همایش که موضوعات زیر را دربر می‌گیرد: مطالعات زبان‌شناختی پیکره ـ بنیاد، استفاده از پیکره‌ها در تحلیل گفتمان، کاربرد پیکره‌ها در آموزش زبان، پردازش زبان طبیعی بر اساس هوشمندسازی ماشین، ساخت پیکره‌های برچسب‌خوردۀ در سطح گفتمان، تولید دادگان گفتاری، پیکرۀ گفتار محاوره‌ای و پیکره‌های زبان‌آموز.

دکتر محمود بی‌جن‌خان در چکیدۀ مقالۀ «پیکرۀ گفتار محاوره‌ای زبان فارسی امروز» آورده است: «هدف از این مقاله معرفی ویژگی‌های اصلی یک طرح پژوهشی برای تولید پیکرۀ گفتار محاوره‌ای زبان فارسی امروز است. این پیکره مجموعه‌ای از داده‌های گفتاری است که به صورت سیگنال اکوستیکی از گفتار اهل زبان در موقعیت‌های مختلف ارتباطی ضبط و با استفاده از برچسب‌های زبانی و غیرزبانی در سطح نوبت و پاره‌گفتار نشانه‌گذاری شده‌اند. تعدادی از ویژگی‌های ساختاری گفتار محاوره‌ای که وابستگی زیادی به سیاق محاوره و سبک شرکت‌کنندگان دارند، معرفی شده‌اند. شیوۀ جمعع‌آوری داده‌های پیکره برای سیاق‌های مکالمۀ رودررو، مکالمۀ تلفنی، خاطره‌گویی، برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی، مصاحبه و مناظره توضیح داده شده‌اند......».

فهرست مطالب کتاب:

پیش‌گفتار

بررسی لیست کلمات عمومی جدید (ان‌جی‌اس‌ال) در پیکرۀ طراحی‌شده برای کتاب‌های پراسکپت: (کتاب‌های آموزش زبان انگلیسی پایۀ متوسطه اول در ایران)/ مجید الهی شیروان، پیمان نصرآبادی، رضا پرهیزگار

پیکره موجودیت‌های نامدار کارانس، تلاشی برای توسعۀ نیمه خودکار پیکره زبان/ محمدحسن بشری موحد، سیدمرتضی خالقی، بهروز مینایی بیدگلی

پیکرۀ گفتار محاوره‌ای زبان فارسی امروز/ محمود بی‌جن‌خان

آماده‌سازی دادگان گفتار محاوره‌ای فارسی جهت مدل‌سازی ناشیوایی‌ها در بازشناسی گفتار محاوره‌ای/ محمد حسن‌آبادی، محمد بحرانی، حسین صامتی

تحلیل مدارهای هویت در سند استراتژی امنیت ملی 2015 بریتانیا/ امیر رضایی‌پناه، سمیه شوکتی مقرب

پیکرۀ زبان‌آموز: مبانی، روش‌شناسی، الگوی طراحی و تولید/ سعید صفری

بررسی اصطلاحات مرکب در پیکرۀ وابستگی زبان فارسی/ مریم فعال همدانچی، سعیده قدردوست نخچی

بررسی ساخت‌واژی قید: پژوهشی پیکره‌بنیاد/ سعیده قدردوست نخچی، ندا پورمرتضی خامنه، پریناز دادرس، سلیمه زمانی

تهیه خودکار زیرپیکره از پیکرۀ زبانی/ مسعود قیومی

جایگاه بندهای قیدی تصدیقی در زبان فارسی/ پریسا کیانی

پیکرۀ تیتر خبرگزاری‌های فارسی‌زبان/ آزاده میرزایی، پگاه صفری

مفهوم‌سازی استعاری «نفرت» در زبان فارسی: رویکردی پیکره‌ای ـ شناختی/ امیرسعید مولودی، غلامحسین کریمی دوستان، محمود بی‌جن‌خان

نخستین پیکره جامع زبان فارسی: از آغاز تا امروز/ مصطفی عاصی

گامی به سوی پیکره‌های در سطح گفتمان زبان فارسی/ آزاده میرزایی

The roadmap of Iranian corpus of academic written English (icawe)/ ali beikian. Akbar hessabi. Mehran borzoufard

چکیده انگلیسی مقالات