معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

واژه فلسفه به معنی «عشق به خرد» است. در واقع عشق به خرد بود که فلاسفه را واداشت تا پرسش‌های بنیادی در این‌باره که ما کیستیم و چرا در اینجا حضور داریم را مطرح کنند. با نگاهی سطحی فلسفه را می‌توان بخشی از علوم اجتماعی (انسانی) در نظر گرفت. اما با خواندن این کتاب معلوم می‌شود فلسفه چیزی فراتر از این است. فلسفه به هر موضوعی که به فکر ما برسد مربوط می‌شود. فلسفه فقط سرگرمی جمعی از یونانی‌ها که زمانی دور هم جمع می‌شدند و همدیگر را سؤال‌پیچ می‌کردند نیست (اگرچه این هم نوعی فلسفه است)، بلکه کاربردهای واقعی نیز دارد: از طرح سؤال‌های اخلاقی دربارۀ سیاست حکومت گرفته تا وضع الگوریتم‌های منطقی برای برنامه‌ریزی رایانه‌ها همه ریشه در فلسفه دارند.

از راه فلسفه است که می‌توان به بررسی معنی زندگی، شناخت، اخلاق، واقعیت، وجود، خدا، خودآگاهی، سیاست، مذهب، اقتصاد، هنر و زبان پرداخت و در واقع فلسفه حد و مرز ندارد.

در دیدگاهی گسترده‌تر فلسفه با شش درون‌مایۀ اصلی سروکار دارد:

1. مابعدالطبیعه: مطالعۀ عالم و واقعیت؛ 2. منطق: اینکه چگونه می‌توان بحث و گفتگوی معتبر و درستی ارائه داد؛ 3. معرفت‌شناسی: مطالعۀ دانش و چگونگی راه‌های کسب آن؛ 4. زیبایی‌شناسی: مطالعۀ هنر و زیبایی؛ 5. سیاست: مطالعه حقوق سیاسی، حکومت و نقش شهروندان؛ 6. فلسفه اخلاق: مطالعۀ اخلاق و اینکه انسان چگونه باید زندگی کند.

اگرچه عده‌ای می‌گویند خواندن فلسفه نوعی اتلاف وقت است، اما در بدترین حالت می‌توان آن را نوعی ورزش فکری دانست که مایه افزایش توان نقد و تحلیل انسان می‌شود. فلسفه مانند هنر محصول فراغت آدمی است. خاستگاه آن حیرت بشر از بودن در این جهان است. اگر هستی را حجمی سیال رهسپار نامتناهی بدانیم، فلسفه تلاش برای حلاجی و کندوکاو در آن است یا به گفته ارسطو علم به موجودات از آن نظر که وجود دارند.

مؤلف این کتاب می‌کوشد با زبانی ساده مسائل بنیادی فلسفه و دیدگاه‌های بزرگ‌ترین اندیشمندان جهان را به ما معرفی کند و در این راه با کاربرد تصاویر و نمودارهای گویا خواننده را به درک و تعمق بیشتر علاقمند می‌سازد.

نویسنده در این کتاب از فلسفه پیشاسقراطی آغاز کرده و با اندیشه‌های باروخ اسپینوزا کتاب خود را به پایان برده است. در ضمیمه کتاب نیز ابتدا فلسفۀ دین تبیین شده و در ادامه چند واژۀ فلسفی از قبیل ابژه و سوژه، اصل دلیل کافی، ذات، تغییر و ... توضیح داده شده‌اند.

فهرست مطالب کتاب:

پیش‌گفتار

فلاسفه پیشاسقراطی

سقراط (399 ـ 469)

افلاطون (347 ـ 429)

اگزیستانسیالیسم (اصالت وجود)

ارسطو (322 ـ 384)

کشتی تسئوس

فرانسیس بیکن (1561 ـ 1626)

گاوی در علفزار

دیوید هیوم (1711 ـ 1776)

لذت‌گرایی

معمای زندانی

سن توماس آکوئیناس (1225 ـ 1274)

جبرگرایی سخت

ژان ژاک روسو (1712 ـ 1778)

مشکل تراموآ

واقع‌گرایی (رئالیسم)

ایمانوئل کانت (1724 ـ 1804)

دوگرایی

فایده‌گرایی

جرمی بنتام (1748 ـ 1832)

جان استوارت میل (1806 ـ 1873)

جان لاک (1632 ـ 1704)

تجربه‌گرایی در برابر عقل‌گرایی

گئورک ولهلم فریدریش هگل (1770 ـ 1831)

رنه دکارت (1596 ـ 1650)

درون‌‌مایه‌های فلسفی آثار دکارت

نظریه A

پارادوکس دروغگو

توماس هابز (1588 ـ 1679)

فلسفه زبان

متافیزیک (مابعد الطبیعه)

ژان پل سارتر (1905 ـ 1980)

ارادۀ آزاد

فلسفۀ طنز و شوخی

روشنگری

فریدریش نیچه (1844 ـ 1900)

پارادوکس سوریتس

ویتگنشتاین (1889 ـ 1951)

زیبایی‌شناسی

فلسفه فرهنگ

معرفت‌شناسی

همتای زمین

آرتور شوپنهاور (1788 ـ 1860)

کارل مارکس (1818 ـ 1883)

مارتین هایدگر (1889 ـ 1976)

ولتر (1694 ـ 1778)

نسبی‌گرایی

فلسفه شرقی

ابن سینا (980 ـ 1037)

برتراند راسل (1872 ـ 1970)

پدیدارشناسی

نومینالیسم (نام‌گرایی)

گوتفریت ویلهلم لایب‌نیتس (1646 ـ 1716)

فلسفه اخلاق

فلسفه علم

باروخ اسپینوزا (1632 ـ 1677)

فلسفۀ دین

ضمیمه