معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

هدف این کتاب آن است که به مخاطب یاد دهد چگونه حرف خود را بزند بی‌آنکه اثرش «گل‌درشت» و «شعاری» از کار دربیاید.

در زندگی روزمره همواره با زیرمتن مواجه‌ایم. مردم عادت دارند گاهی‌ آنچه‌ را منظورشان است نگویند یا گاهی اوقات تشخیص می‌دهند بازگوکردن زیرمتن صورت خوشی ندارد یا مؤدبانه و قابل‌قبول نیست، به همین دلیل آن را با متن می‌پوشانند و می‌گذارند مقصودشان زیر سطح ظاهری به طور پنهانْ جاری شود. گاهی اوقات می‌خواهند که طرف مقابل منظور اصلی‌شان را دریابد و گاهی اوقات هم نمی‌خواهند. زیرمتن معنای حقیقی‌ای است که در پس کلمات و کنش‌ها جریان دارد؛ حقیقت اصلی و دست‌کاری‌نشده. متن، نُک کوه یخ و جزء کوچکی از کل ماجراست و زیرمتن همۀ آن چیزهایی است که از زیر سطح می‌جوشند و بالا می‌آیند و متن را تحت‌الشعاع قرار می‌دهند. زیرمتن معنای ضمنی و تلویحی است، نه معنای صریح و روشن. زیرمتن تمامِ منظورهایی است که بیان نشده‌اند و پنهان هستند. زیرمتن اصل ماجراست، آنچه فیلم در واقع دربارۀ آن است.

این کتاب آخرین اثر نویسندۀ نام‌آشنای حوزۀ فیلم‌نامه‌نویسی خانم لیندا سیگر است که دارای اهمیت ویژه و خاص است.

شاید پیش از این در برخی کتاب‌های مرتبط با فیلم‌نامه‌نویسی اشاراتی به بحث زیرمتن شده باشد، اما لیندا سیگر این اثرش را برای اولین بار به طور کامل به تحلیل و بررسی موضوع زیرمتن اختصاص داده است. از ویژگی‌های این کتاب این است که از زیرمتن تعریف جامع و وسیعی توسط نویسنده ارائه شده است؛ او هرچه را لابلای خطوط یک فیلم‌نامه و در پس جملات آن پنهان است، زیرمتن آن فیلم‌نامه می‌‌داند و به همین دلیل در این اثر نه تنها به دیالوگ‌ها و کنش‌های دارای زیرمتن پرداخته، بلکه حوزه‌های شخصیت‌پردازی و تحلیل شخصیت، مضمون و محتوای یک اثر و نیز ژانر و لحن فیلم‌نامه ورود پیدا کرده و نشان داده چگونه می‌توانیم با استفاده از تمامی این عناصر زیرمتن مورد نظرمان را به مخاطب منتقل کنیم.

نویسنده تا آنجا پیش می‌رود که می‌گوید حتی کلماتی که برای نگارش توضیح صحنۀ یک فیلم‌نامه به کار می‌بریم هم مفاهیمی را به خوانندۀ متن القا می‌کنند و تداعی‌هایی به همراه دارند و در نتیجه نباید به طور تصادفی انتخاب شوند.

این کتاب نشان می‌دهد هر داستان و حتی واژه‌هایی که داستان با آنها به نگارش درآمده، مفاهیمی را به خواننده منتقل می‌کند؛ چه بخواهیم و چه نخواهیم! پس بهتر است از ابتدا در خصوص مضامین و مفاهیمی که می‌خواهیم از طریق داستان یا فیلم‌نامه یا فیلم به مخاطب القا کنیم، بیندیشیم و آگاهانه در این مسیر پیش رویم تا در نهایت همه‌چیز تصادفی و آشفته از کار درنیاید.

فهرست مطالب کتاب:

مقدمۀ مترجم

فصل اول: زیرمتن: تعریف و بررسی

فصل دوم: بیان زیرمتن از طریق کلمات: پیش‌داستان و اطلاعات مربوط به شخصیت

فصل سوم: تکنیک‌هایی برای بیان زیرمتن از طریق کلمات

فصل چهارم: بیان زیرمتن از طریق رفتارها و کنش‌ها

فصل پنجم: خلق زیرمتن از طریق انگاره‌ها و استعاره‌ها

فصل ششم: بیان زیرمتن از طریق ژانر

فصل هفتم: تأملات اَلوین سارجنت دربارۀ زیرمتن

فصل هشتم: مؤخره