معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

اولین شماره از ماهنامۀ فرهنگی و اجتماعی «اوحدی» ویژۀ مهرماه سال 1395 به مدیرمسئولی طغرل طهماسبی و سردبیری داریوش احمدی منتشر شد.

در سخن مدیرمسئول این نشریه می‌خوانیم: «نشر مجلۀ فرهنگی و اجتماعی «اوحدی» گامی است نو که با معیارها و محک‌های علوم فرهنگی، هنری و اجتماعی با افقی وسیع و موضوعات و محورهایی در زمینه‌های مذکور با تکیه بر میراث ارزشمند فرهنگی اخلاف و پویایی اسلاف فعالیت خود را آغاز می‌نماید».

شمارۀ نخست این نشریه در شش بخش یادنامه، جامعه و فرهنگ، تاریخ و میراث فرهنگی، ادبیات، گفت‌وگو و رویدادهای فرهنگی و هنری سامان یافته است.

یادنامۀ این شماره اختصاص دارد به اوحدی مراغه‌ای شاعر و عارف پارسی‌گوی ایران در قرن هشتم هجری. در این بخش هفت نوشتار آمده که شعر اوحدی در این نوشتارها و مضمون اشعار او بررسی‌ شده است.

بخش دوم با عنوان جامعه و فرهنگ با یک نوشتار اختصاص دارد به بازشناخت آیین نمایشی چُمچَه‌گَلین و بررسی عناصر همگون و هارمونی اجرای آن. این آیین یکی از آیین‌های باران‌خواهی یا تمنای باران است که در بیشتر نقاط ایران‌زمین اجرا می‌شود و به شکلی خاص در مراغه و دیگر نقاط آذربایجان نیز تا چندی پیش اجرای این نمایش کودکانه در بسیاری از نقاط روستایی به هنگام خشکسالی قابل مشاهده بود.

در بخش سوم با عنوان تاریخ و میراث فرهنگی چهار نوشتار آمده است. اولین نوشتار دربارۀ مادها و مادستان است. مادها مردمانی ایرانی‌زبان بودند و با پارس‌ها پیوندی نزدیک داشتند. آنان از اواخر هزارۀ دوم پیش از میلاد یا اوایل هزارۀ نخست پس از میلاد شروع به حضور و نفوذی فزاینده در شمال غرب ایران کردند.  یکی دیگر از نوشتارهای این بخش دربارۀ گاه‌شماری احمدیلیان مراغه است. این خاندان فرمانروایان مراغه و گاه پیرامون آن در سدۀ ششم و اوایل سدۀ هفتم هجری قمری محسوب می‌شوند که طی چند نسل در آن مناطق به حکومت پرداختند. در این نوشتار گاه‌شماری این خاندان بر اساس مدارک موجود و نقش آنان در وقایع آخر دورۀ سلجوقیان مشخص شده است. در مقالۀ پایانی این بخش چند تن از رجال گمنام علی نجوم در دورۀ قاجار از مراغه بازشناسی شده و به اختصار معرفی شده‌اند که به ترتیب عبارتند از عبدالعلی مراغی و مجیر السلطان (منجم‌باشی)

در بخش ادبیات بعد از آوردن داستانی کوتاه از الهام نظام‌جو، اشعاری از شاعران معاصری چون نادرپور، رحمانی، شمس لنگرودی، اوکتاویو پاز، پابلو نرودا و ... آورده شده است. در ادامۀ این بخش حکایتی از قصه‌های بومی عامیانۀ ایران با عنوان «محمدحسین و سه دیو» آمده است.

بخش گفت‌وگوی این شماره نیز اختصاص یافته است به گفت‌وگویی با دست‌اندرکاران آموزشگاه موسیقی چنگ و در بخش رویدادهای فرهنگی و هنری به شب یدالله صمدی کارگردان نام‌آشنای ایران پرداخته شده است.

فهرست مطالب این شماره:

سخن مدیرمسئول: لوح نخست

سخن سردبیر: ایرانیان، ملتی یگانه و یکپارچه

یادنامۀ اوحدی مراغه‌ای:

سیمای اوحدی در شعر او/ ابراهیم رنجبر

سیمای اجتماعی مراغه و آذربایجان در دور دوم از جام جم اوحدی/ بهروز ثروتیان

سیر غزل از مراغه تا شیراز/ احمد گلی

اوحدی و موسیقی/ طغرل طهماسبی

ای نامحدود، ای انسان!/ مهدی اخوان ثالث

وزن در اشعار اوحدی مراغه‌ای/ ندا مطعم‌اصل

نظری اوحدی مراغه‌ای دربارۀ آفرینش/ احمد محمودی ملایری

جامعه و فرهنگ:

بازشناخت آیین نمایشی چُمچَه‌گَلین و بررسی عناصر همگون و هارمونی اجرای آن/ فریدون ولایی

تاریخ و میراث فرهنگی:

مادها و مادستان/ سابرینا ماراش؛ ترجمۀ داریوش احمدی

بنای صخره‌ای روستای ورجوی مراغه/ داریوش احمدی

گاه‌شماری احمدیلیان مراغه/ محمدرضا پردلی

منجمان مراغه در دورۀ قاجار/ اصغر محمدزاده

ادبیات:

سیسوگ (داستان کوتاه)/ الهام نظام‌جو

شعر ایران و جهان (نادرپور، رحمانی، لنگرودی، دوستی، عباسی، پورجوادی، فرجی، پاز، نرودا)

قصه‌های بومی عامیانۀ ایران: محمد حسین و سه دیو/ سلیمه موسوی

دمی با حافظ (1)

تازه‌های نشر کتاب

گفت‌وگو: رود زندگی: گفت‌وگویی با دست‌اندرکاران آموزشگاه موسیقی چنگ

رویدادهای فرهنگی و هنری: شب یدالله صمدی

شعله‌های مانا: غلامرضا آزادی (داش غلام)