معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

زندگی انسان چنان آکنده از قصه است که ما دیگر حساسیت خود را جاذبۀ جادویی و عجیب آنها از دست داده‌ایم. ده‌ها هزار سال قبل هنگامی که ذهن انسان‌ها هنوز جوان بود و شمارمان اندک، برای هم قصه می‌گفتیم. و اکنون ده‌هزار سال بعد که نوع ما گوشه و کنار کرۀ زمین را پر کرده، اغلب ما هنوز محکم به اسطوره‌های مربوط به منشأ چیزها چسبیده‌ایم و هنوز از داستان‌هایی که روی صفحات کاغذ می‌خوانیم یا روی صحنه و بر پرده می‌بینیم، هیجان‌زده می‌شویم.

داستان‌های جنایی، جنسی، جنگی، توطئه، واقعی و دروغ ما ـ یعنی نوع بشر ـ به داستان معتادیم. حتی زمانی که جسم به خواب می‌رود، ذهن تمام شب بیدار می‌ماند و برای خودش قصه می‌گوید. این کتاب دربارۀ نخستی‌هایی به نام انسان قصه‌گو یا نخستی بزرگی با ذهن قصه‌گو است.

نویسنده در یکی از فصل‌های کتاب از منظر علم عصب‌شناسی به این موضوع می‌پردازد که ساختار عصبی مغز انسان در دو نیم‌کره چپ و راست به وسیله یک دسته سیبل به یکدیگر ارتباط دارند و سلسله‌ای از اطلاعات بی‌ربط را  ساختارمند و دسته‌بندی می‌کنند. نویسنده امریکایی کتاب حتی تشریح کرده است که این اطلاعات پراکنده و بی‌ربط در خواب دسته‌بندی می‌شود و ساختاری تقریباً منسجم پیدا می‌کند. در فصل‌های دیگر کتاب به این موضوع می‌رسد که حتی بازی‌های یارانه‌ای به نوعی ادامه همان قصه‌گویی است. اشکال مختلفی که در موسیقی رپ وجود دارد گرچه داستان را از شکل سنتی خود خارج می‌کند اما به ذات داستان لطمه‌ای وارد نمی‌کند و ادامه‌دهنده آن است. گاتشال معتقد است انسان گاهی در رسانه‌های تعاملی و گیم‌ها قرار می‌گیرد و  وارد بازی‌هایی می‌شود و با حضور داشتن در آن بازی‌ها به نوعی نقش نویسنده را بازی می‌کند. او بر این باور است که شاید شکل داستان تغییر کند اما داستان در جهان باقی می‌ماند و در زندگی ماست.

این کتاب درباره اعتیاد انسان به قصه و قصه‌گویی از دیرباز تا امروز است. دربارۀ اینکه چقدر عجیب است یک داستان دزدانه وارد جان ما می‌شود، ما را می‌خنداند یا می‌گریاند، عاشق‌پیشه یا خشمگین‌مان می‌کند، و شیوۀ تفکر ما را دربارۀ خودمان و دنیایمان تغیر می‌دهد. چقدر حیرت‌آور است که وقتی داستانی را تجربه می‌کنیم - خواه در یک کتاب، فیلم، یا آواز - به خود اجازه می‌دهیم به اشتغال گوینده درآئیم. سازندۀ داستان وارد کلۀ ما می‌شود و مهار مغزمان را به دست می‌گیرد. نویسنده می‌کوشد تا با استفاده از یافته‌های زیست‌شناسی، روان‌شناسی و عصب‌شناسی، سازوکار اعتیاد بشر به داستان و تأثیر شگفت آن را بر روح و روان ما بررسی کند. قصه‌پردازی‌های فی‌البداهۀ کودکان در بازی‌های کودکانه، ارتباط خواب با داستان و تأثیر فناوری‌های نوین دیجیتال و دنیای مجازی بر تحول داستان درآیندۀ پیش‌رو، از دیگر مطالب تازه و خواندنی این کتاب است.

فهرست مطالب کتاب:

پیش‌گفتار

جادوی قصه

معمای قصه

جهنم قصه‌پسند است

داستان شب

ذهن ما قصه‌گوست

نتیجۀ اخلاقی داستان

آدم‌های مرکبی جهان را تغییر می‌دهند

قصه‌های زندگی

آیندۀ داستان