معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

منشأ این کتاب علاقه به سمبل‌هاست. اما سمبل یا نماد چیست؟ هر چه به وجود آید، آنچه هست یا بوده. از آن زمان که «در آغاز کلمه بود» و شاید پیش از آنکه کلمه در این عبارت خاص ظاهر شود، انسان تلاش کرده کلمه را درک کند. انسان اولیه به این نتیجه رسید که منشأ کلمه خورشید یا آب یا آب ـ خورشید است و کلمه حرمت قهرمانی فرهنگی یا الهۀ حکمت را می‌یابد و اصوات در مقام نام‌هایی برای خداوند و به عبارت دقیق‌تر در مقام ریشه‌های کلمه و برای نشان دادن نیروی زندگی به ما می‌رسند.

نمادپردازی صرفاً میراثی جهان و همگانی نیست، بلکه زبانی جهانی و همگانی و وسیله‌ای برای ارتباط وسیع‌تر است. این فرهنگ‌نامه فقط نتایج تبیین‌هایی را عرضه می‌دارد که اهالی دانش و پژوهش تاکنون عرضه کرده‌اند و افزون بر چند تفسیر تازه نیز به منزلۀ شاه‌کلید در این فرهنگ‌نامه یافت می‌شود تا برای خواننده راهگشا باشند. در بحث دربارۀ خدایان هرجا که ممکن بوده اطلاعاتی بدین قرار ارائه شده: نسب‌شناسی، کارکرد، توضیح کارها و رفتار، ویژگی‌ها یا نشانه‌ها، مَرکب‌ها، نحوۀ نمایش در قالب هنر و بالأخره خدایان مشابه. در مورد فقره‌های کلی‌تر مانند حیوانات و جواهرات و نباتات و ... در حد امکان از این الگو پیروی شده: نمادپردازی جهان‌شمول و عامیانه، اهمیت و مفهوم خواب و رؤیا، اهمیت و مفهوم فراماسونری، اهمیت و مفهوم نشان‌های خانوادگی، اهمیت و مفهوم علوم خفیه، توضیح لغوی، خویشاوندی‌ها و شباهت‌ها، اهمیت و مفهوم اسطوره‌ای یا دینی به ترتیب الفبایی ذیل نام فرهنگ.

اصل کتاب به ترتیب الفبا تنظیم شده است که با تنظیم جدیدی که مترجم به مدخل‌های کتاب داده است، آنها به نه فصل و هر فصل به چند بخش تقسیم شده‌اند. مترجم کوشیده مدخل‌های مرتبط به هم را در یک بخش و بخش‌های نزدیک به هم را در یک فصل گردآوری کند تا خواننده دسترسی بهتری به مدخل‌های مشابه داشته باشد.

اصل کتاب فاقد عناوینی نظیر «معانی سمبلیک» و «باورهای قومی و اساطیری» است. این تفکیک فقط برای خوانندۀ فارسی‌زبان و به منظور درک بهتر مطالب صورت گرفته است. نام‌ها و توصیف‌ها تا جای ممکن بر حسب نظام الفبایی تنظیم شده‌اند و تقدم و تأخر آنها ناشی از همین ترتیب است؛ برای مثال در مبحث مربوط به «بز» چنین آمده است:

معانی سمبلیک: انس‌گیری، بوی تعفن، چالاکی، حماقت، زمستان، شهوت‌رانی و ... .

به منظور تلفظ صحیح نام‌ها، معادل انگلیسی هر یک در مقابل آن قرار داده شده است؛ ولی در جایی که تلفظ واژه مورد تردید بوده، معادل فارسی آن نوشته نشده و تنها واژۀ خارجی آن آمده است.

از آنجا که ممکن بود برخی از خدایان، شخصیت‌ها و قهرمانان اساطیری برای خوانندۀ فارسی‌زبان ناشناخته باشند، فهرست کاملی از آنها در فصل نهم کتاب آورده شده و دربارۀ هر یک شرح مختصری اصل کتاب یا سایر منابع آورده شده است.

نام مدخل پاره‌ای از بخش‌ها به ترتیب الفبای فارسی تنظیم شده است؛ مانند جانوران، گیاهان، اشیاء، مکان‌ها و .... و پاره‌ای دیگر از بخش‌ها به ترتیب الفبای لاتین تنظیم شده مانند جانوران اساطیری، گیاهان اساطیری، اشیای مقدس، مکان‌های تاریخی، آیین‌ها، اقوام، خدایان و .... . دلیل این روش آن است که برخی واژه‌ها در فارسی ممکن است در منابع دیگر با تلفظ‌های متفاوت آورده شده باشند و خوانندۀ ایرانی در یافتن آنها دچار مشکل می‌شود؛ بنابراین این گروه از واژه‌ها بر اساس تلفظ لاتین تنظیم شده تا جستجوی آنها آسان‌تر شود.

برای آنکه خواننده شناخت بهتری از مفهوم پاره‌ای مدخل‌ها در زمینۀ اشیای مقدس، جانوران اساطیری، گیاهان اساطیری، خدایان، شخصیت‌ها و ... به دست آورد، تصاویر مربوط به آنها در انتهای کتاب در بخشی با عنوان تصاویر آمده است.

فهرست مطالب کتاب:

فصل یکم:

جانوران

جانوران اساطیری

فصل دوم:

گیاهان

گیاهان ماه‌های تولد

گیاهان اساطیری

سایر گیاهان

فصل سوم:

بدن

اشارات و حرکات

فصل چهارم:

اشیا

اشیای مقدس و طلسم‌ها

سنگ‌ها و جواهرات

فصل پنجم:

مکان‌ها

مکان‌های تاریخی و اساطیری

بناها و سازه‌های معماری

فصل ششم:

طبیعت و پدیده‌های طبیعی

سیارات و ستاره‌ها

جهت‌های اصلی

نجوم

فصل هفتم:

آیین‌ها و مراسم

قوم‌ها و فرقه‌ها

فصل هشتم:

برخی واژه‌های دیگر

رنگ‌ها

اعداد

روزهای هفته (میلادی)

ماه‌ها (میلادی

فصل نهم:

خدایان، قهرمانان و شخصیت‌ها

* تصاویر