معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

در ملت و کشوری با هر فرهنگی که داشته باشند، با توجه به دگرگونی و تغییر حکومت‌ها و تشکیل حکومت جدید، شاهان و حکّام، نشان‌ها و علامات سلطنتی و تشریفاتی و کشوری خود را نسبت به زمان و موقعیت و سلیقۀ خود تغییر می‌دهند تا وجهۀ برتری حکومت‌شان را با حکومت قبلی مشخص کنند و بتوانند برنامه و کارآمدی خود را برای مردم مسجل سازند؛ یکی از نخستین چیزهایی که تغییر می‌یابد، علایم و نشانه‌های آن حکومت است؛ زیرا در دنیای نشانه‌ها، معنایی عمیق و اثرگذار وجود دارد و در واقع سعی بر این است که خود را بالاتر و قانونمندتر از حکومت قبلی نشان دهند و این تغییرات از مرسومات دیرینه و قدیم‌الایام است که حکّام و شاهان گذشتۀ ایران‌زمین نیز از آن تبعیت می‌کردند. از طرفی موضوع تشویق و تقدیر از خدمتگزاران در سطوح و طبقات مختلف نیز همواره مورد توجه اینان بوده و سراسر تاریخ ایران مشحون از اینگونه ابراز لطف و عنایت از خادمان بوده است.

نشان یا مدال معمولا شیئی گرد و پهن و نازک، کمی بزرگ‌تر از سکه‌های متداول است که اکثراً جنسی فلزی دارد و دارای نقش‌های چاپی یا حکاکی شده یا قلم‌زنی‌شده است. نشان‌ها معمولاً به عنوان جایزه و تشویق یا قدردانی به اشخاص حقیقی یا حقوقی برای فعالتی ورزشی، علمی، فرهنگی یا نظامی اهدا می‌گردد. نشان‌ها ممکن است در یادبود واقعه‌ای یا شخصی طراحی و تهیه گردد. هنرمندان سازندۀ این نشان‌ها، مدالیست نامیده می‌شوند. همچنین نشان‌ها گاهی برای نشان‌دادن حالتی و تعلق خاصی در مراسم رسمی و مذهبی مختلف به کار می‌روند. تصویر یا موضوع نشان که معمولاً عبارت از چهره یا علامت و نوشتۀ اصلی است، روی آن و پشت آن معمولاً خالی است یا موضوع و هدف ساختش بیان شده است. در نشان‌هایی که از گردن آویزان می‌شوند، حلقه‌ای در قسمت تاج آن ساخته شده تا نوار مخصوص آویز به آن وصل شود.

اهدای نشان نخستین بار به اسکندر منسوب شده است. او نشان طلایی را برای قدردانی از شخصی که او را در جنگ کمک کرده بود داد. اعطای نشان‌های طلایی میان امپراتوران روم نیز متداول بود. در ایران نیز اعطای نشان از روزگار باستان رایج بود. پادشاهان ایرانی از زمان هخامنشی به بعد سعی می‌کردند به گونه‌ای از افرادی که مصدر خدماتی بودند، قدردانی کنند. این قدردانی به صور گوناگونی جلوه‌گر بود؛ مثلا گاه سلاح و جنگ‌افزاری همچون شمشیر، نیزه و خنجر و گاه خاتم و انگشتری و موارد دیگر هدیه می‌دادند. در دورۀ رضاشاه پهلوی در پانزدهم اردیبهشت 1304 قانون نسخ القاب و درجات نظامی سابق از مجلس گذشت و مسئلۀ اعطای نشان‌ها نیز تا حدود زیادی محدود شد؛ اما در دورۀ پهلوی دوم بار دیگر انواع نشان‌ها رایج شد که در این کتاب به تفصیل به این دوره پرداخته شده است.

این کتاب به نشان‌ها، مدال‌ها و سکه‌های یادبودی ایران در دورۀ پهلوی می‌پردازد که در سه فصل ارائه شده است. این فصول با خلاصه‌ای از رویدادهای سیاسی و شرایط عمومی اواخر حکومت قاجاریه و سلطنت احمدشاه قاجار و سپس پایه‌گذاری سلطنت پهلوی در ایران توسط رضاخان شروع و با محمدرضا شاه پهلوی و انقراض این سلسله ادامه می‌یابد و سپس وارد بخش معرفی شده است.

فهرست مطالب کتاب:

مقدمه

پیش‌گفتار

فصل اول: رضاشاه پهلوی (1323 - 1256ش)

فصل دوم: محمدرضا شاه پهلوی (1359 - 1298ش)

فصل سوم: معرفی نشان‌ها، مدال‌ها و سکه‌های یادبودی پهلوی

آلبوم تصویری

فهرست منابع و مآخذ

چکیده انگلیسی