۱۵۹۷
۳۵۰
زبان فارسی در گذر زمان (مجموعه مقالات)

زبان فارسی در گذر زمان (مجموعه مقالات)

پدیدآور: شادی داوری، مهرداد نغزگوی کهن ناشر: کتاب بهارتاریخ چاپ: ۱۳۹۵مکان چاپ: تهرانتیراژ: ۳۰۰شابک: 0ـ9ـ95409ـ600ـ978 تعداد صفحات: ۱۰+۱۹۱

خلاصه

این کتاب دربردارندۀ نه مقاله در مورد مسائل آوایی ـ واجی و صرفی ـ نحوی زبان فارسی ـ از دورۀ باستان تا دورۀ نو ـ است.

معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

 

این کتاب دربردارندۀ نه مقاله در مورد مسائل آوایی ـ واجی و صرفی ـ نحوی زبان فارسی ـ از دورۀ باستان تا دورۀ نو ـ است.

این کتاب، جلد دوم از مجموعه مباحثی است که به جهت واکاوی تحولات دستوری صورت گرفته در فارسی نو و با نگاهی همه زمانی به رشته تحریر درآمده است. بدین منظور، نگارندگان کوشیده‌اند تا روندهای تکوین، تغییر، تثبیت و حتی زوال برخی از صورت‌های دستوری و یا ویژگی‌هایی چون ترتیب واژه در فارسی را از دوره باستان تا دوره ن به دقت توصیف نموده و در قالب نمودارها و محورهای تحول سازه‌های دستوری به تصویر کشند. انگاره‌‌ای که تمام تحولات مورد بحث در پژوهش‌های این ختصربراساس آن به انجام رسیده‌اند، انگاره «دستوری‌شدگی» است. براساس این انگاره، کلیه صورت‌های دستوری از منابع واژگانی و یا منابع کمتر دستوری زبان پا به عرصه وجود گذاشته‌اند. دستوری‌شدگی، در عین حال، به مجموعه فرایندهایی اطلاق می‌شود که در طول زمان، دست‌اندرکار تحولات زبانی در راستای تکوین عناصر دستوری هستند. یکی از دغدغه‌های متخصصان دستوری‌شدگی در مطالعات اخیر این حوزه، تبیین انگیزه‌های شناختی است که به پیدایش مؤلفه‌های نقشی و دستوری یک زبان می‌انجامد. بنابراین، دستوری‌شدگی را می‌توان انگاره‌ای نظری قلمداد نمود که میان مطالعات تاریخی و مطالعات شناختی زبان، ارتباطی منطقی برقرار می‌کند، به عبارتی دیگر، بسیاری از روند‌های تغییرات جهانی زبان را می‌توان از منظر عواملی شناختی از قبل الگو‌های مقوله‌سازی، سرنمون‌سازی، فرایند‌های استعاره و مجاز شناختی و جز آن تبیین نمود که در حوزه شناخت انسان‌ها مشترک‌اند. محققان دستوری‌شدگی امروز دیگر تنها به دنبال کشف زنجیره‌های دستوری‌شدگی و مراحل پیوسته تحولات ساخت‌های زبنی نیستند بلکه بیشتر می‌کوشند تا انگیزه‌های دخیل در پیدایش این تغییرات را شناسایی و طبقه‌بندی نمایند. این بدین معنی است که در اندیشه زبان‌شناسان امروز، به تصویر کشیدن صورت ظاهری تغییرات زبان، همچون زبان‌شناشان دهه‌های پیش، غایب پژوهش‌های زبانی نیست، بلکه ارائه استدلال برای چرایی حدوث تحولات و معرفی انگیزه‌های زیربنایی تغییرات که ریشه در معماری‌شناختی نوع بشر دارند، گاهی مهم در جهت شناخت هر چه بیشتر فرایند‌های شناختی انسان به حساب می‌آیند. با این اندیشه، مجموعه مختصر حاضر بر آن بوده است تا در کنار معرفی روند پیدایش را به دقت مورد واکاوی قرار دهد و فرایند تکوین مؤلفه‌های دستور فارسی را از رهگذر انگاره شناختی دستوری‌شدگی تبیین نماید. بدین منظور نه مقاله به رشته تحریر درآمده است.

مقالات این کتاب که همگی پیش از این در مجلات علمی ـ پژوهشی و نیز مجموعه مقالات همایش‌های گوناگون به چاپ رسیده‌اند، در این مجموعه مورد بازبینی قرار گرفته‌اند.

فهرست مطالب کتاب:

مقدمه

همکردشدگی

شبه وندشدگی

از اراده تا آینده: دستوری‌شدگی «زمان آینده» در فارسی

دستوری‌شدگی افعال ارتقایی در زبان فارسی

«ساخت غیابی» در زبان فارسی

نمود دستوری و تصویرگونگی در زبان فارسی

تثبیت ترتیب کلمه در زبان فارسی: معیار دستوری‌شدگی

از «اجبار» تا «یفین»: تکوین و تحول معانی وجهی «باید» براساس فرایند معین‌شدگی

منابع

نظر شما ۰ نظر

نظری یافت نشد.

منابع مشابه بیشتر ...

نام ها و یادها: تحشیه‌ای بر آدم‌ها و کتاب‌ها

نام ها و یادها: تحشیه‌ای بر آدم‌ها و کتاب‌ها

ناصر علیخواه به کوشش مونا علیخواه

علیخواه در این كتاب، تحشیه‌هایی بر مهم‌ترین آدم‌ها و كتاب‌های زندگی‌اش زده و با هر حاشیه‌نویسی، خوان

دیگر آثار نویسنده

افعال معین در زبان فارسی؛ رویکرد دستوری‌شدگی

افعال معین در زبان فارسی؛ رویکرد دستوری‌شدگی

شادی داوری، مهرداد نغزگوی کهن

پژوهشی که در این کتاب به آن پرداخته شده پژوهشی همه‌زمانی در مورد روال تکوین افعال معین در زبان فارسی