کتابخانه تخصصی ادبیات

۸۸۷

۳۰۹

فصلنامۀ فرهنگ، ادب و تاریخ زنده‌رود، پاییز 1395، شمارۀ 63

پدیدآور: جمعی از نویسندگان به صاحب‌امتیازی و مدیرمسئولی حسام‌الدین نبوی‌نژاد تاریخ چاپ: ۱۳۹۵مکان چاپ: اصفهانتعداد صفحات: ۱۸۴

خلاصه

شصت‌وسومین شماره از فصلنامۀ فرهنگ، ادب و تاریخ زنده‌رود با پروندۀ ویژۀ «گمشدگی و فراموشی» منتشر شد.

معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

شصت‌وسومین شماره از فصلنامۀ فرهنگ، ادب و تاریخ زنده‌رود با پروندۀ ویژۀ «گمشدگی و فراموشی» منتشر شد.

قرن‌ها از آغاز تمدن می‌گذرد. در طی این گذر بشر به مدد عقلانیت دستاوردهای عظیمی را برای خود فراهم کرده است که حاصل تلاش و تفکر انسان‌های زیسته در گذشته است. این عرصه آن‌چنان گسترده است که با ذکر چند عنوان نیز نمی‌توان آنها را برشمرد. شاید بتوان آن را در یک مفهوم وسیع، فرهنگ خواند. اما آیا امروزه بشر تمامی این دستاوردها و پدیدآورندگان آنها را به یاد دارد؛ انسان‌هایی که فقط نامی از آنها باقی مانده و چه‌بسا وجود خارجی هم نداشته‌اند، اما افسانه‌ها و حماسه‌هایی به آنها هویت بخشیده است، بناها و شهرهایی که حوادث طبیعی و تاخت‌وتازهای سلطه‌جویان تاریخ از صفحه گیتی محوشان کرده است. همچنین است آثار اندیشمندان و هنرمندان و ادیبانی که آثارشان در زمرۀ ناپدیدشدگان تاریخ است.

فراموشی را از موهبت‌های ذاتی بشر می‌دانند. بدیهی است وقتی اندیشه‌ای یا اثری از ذهن ما دور یا از پیش چشم ناپدید شود، به مرور نیز مشمول فراموشی می‌شود. بحث بر سر این نیست که بخواهیم همۀ آنچه را از دست داده‌ایم یا فراموش کرده‌ایم، دوباره احیا کنیم؛ اما شناخت آنها هر جمعیت، ملیت یا گروهی را به شناسایی فرهنگ و تمدن و به تبع آن هویت خود نزدیک‌تر می‌کند. مقاله‌هایی که در این شماره زیر عنوان «گمشدگی» در بخش ویژه آمده است، هر یک نمونه‌ای است در این زمینه.

این شماره از فصلنامۀ زنده‌رود افزون بر بخش ویژه، سه بخش دیگر با عناوین شعر (از چهار شاعر)، مقاله (دو مقاله) و داستان (سه داستان) را نیز دربرگرفته است.

در بخش مقاله دو نوشتار آمده است. اولین نوشتار به قلم زهرا معینی‌فرد به برداشت‌های «تن» در هزارویک‌شب اختصاص یافته است. در دنیای هزارویک‌شب همه چیز از تن آغاز می‌شود؛ تن مسئله‌ای کلیدی است که یکی از پایه‌های انکارناپذیر ساختمان این داستان‌های تودرتو است. نویسنده در این مقاله باور دارد با توجه به داستان‌هایی هزارویک‌شب هفت برداشت می‌توان از آن ارائه داد که به ترتیب عبارتند از: تن فرادست، تن فرودست؛ تن مسخ‌شده؛ تن ناسالم؛ تن آسیب‌دیده؛ پوشش تن (تن‌پوش شاه)؛ شکستن تابوی تن؛ تجارت تن (خشونت خاموش).

در دومین نوشتار به نقد اسطوره‌ای که برگرفته از دورۀ ساختارگرایی است پرداخته شده و در داستان‌ها و زندگی شخصی غلامحسین ساعدی ـ بیشتر داستان‌های کوتاه ـ بررسی شده است که طی سه مرحلۀ نمادسنجی، روان‌سنجی و اسطوره‌سنجی این آثار به چالش کشیده شده است.

فهرست مطالب کتاب:

از باب اشاره/ حسام‌الدین نبوی‌نژاد

بخش ویژه:

پدیدارشناسی خاطره و فراموشی/ الکساندرا دسینگو؛ ترجمۀ محمدمحسن شیرازی

بورخس حافظه‌مند/ احمد اخوت

ناپایداری کتاب/ پرسی لاباک؛ ترجمۀ شاپور بهیان

کتاب و فراموشی/ محمدحسین خسروپناه

شاهنامه‌های گم‌گشته/ حسام‌الدین نبوی‌نژاد

از آپلنیوس منجی تا بلیناس جادو/ اصغر رستگار

کم‌رنگ در غبار/ عباس عبدی

شعر:

جنون دارد این دوچرخه/ ایرج ضیائی