معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

شماره 327 و 328 مجله «جهان کتاب» (مرداد و شهریور 1395) با صاحب‌امتیازی و مدیرمسئولی طلیعه خادمیان و زیرنظر مجید رهبانی و فرخ امیرفریار در 78 صفحه منتشر شده است.

در آغاز این شماره، مقالۀ «گِرنیکا چگونه آفریده شد؟» (نوشتۀ جان ریچاردسون، ترجمۀ گلی امامی) را می‌خوانیم. این مقاله بررسی کتابی است به نام گِرنیکا 1937: کشتاربازار روز  نوشتۀ خاویر ایرویو. چگونگی شکل‌گیری ایدۀ این شاهکار هنر مدرن و مسائل گوناگون پیرامون آن، موضوع بحث کتاب است. در این مقاله دربارۀ این اثر پیکاسو از زمان سفارش داده شدن تا نخستین نمایش رسمی آن (پاویون اسپانیا در نمایشگاه بین‌المللی پاریس) می‌خوانیم. از رسالت سیاسی و تاریخی‌ِ هنرمندی سخن در میان است که خود را ملزم به ثبت یک جنایت جنگی معاصر (بمباران و انهدام کامل شهر گِرنیکا و کشتار مردمش توسط آلمان نازی) می‌دید و همچنین بحث‌های بی‌پایان موافقان و مخالفان اثر در میان طیف‌های مختلف سیاسی.

در ادامه مقالۀ «قاسم هاشمی‌نژاد: از مدرنیسم ادبی به عرفان ایرانی» از کامیار عابدی آمده است که به زندگی و آثار این نویسنده، مترجم و پژوهشگر درگذشتۀ عرفان ایرانی و ارزیابی کارنامۀ او اختصاص دارد.

در این شماره دربارۀ کتاب «سر کلاس با کیارستمی»دو نوشته آمده است. این کتاب که مدت کوتاهی پس از درگذشت کیارستمی منتشر شد، حاصل یادداشت‌های پال کرونین، فیلم‌ساز و مدرس دانشگاه هنرهای تجسمی نیویورک، از کلاس‌های فیلمسازی عباس کیارستمی است. هنرمند فقید در واپسین روزهای زندگیش ترجمۀ فارسی کتاب را دیده و تأیید کرده بود.

کاوه بیات در مقالۀ «خاطرات صالحی نجف‌آبادی» کتاب شوکران اندیشه: خاطرات و اندیشه‌هایی از آیت‌الله صالحی نجف‌آبادی را بررسی کرده است. «آیت‌الله صالحی نجف‌آبادی از جمله علمایی بود که بر تحلیل و تفسیر عقلانی تاریخ صدر اسلام و به‌ویژه مراحل نخست شکل‌گیری امامت شیعی تأکید داشت و مخالف هرگونه غلوّ و گزافه در این عرصه بود؛ تأکیدی که با توجه به جوانب عاطفی حاکم بر اینگونه مباحث، چه در سال‌های پیش از انقلاب و چه در مراحل بعد، او را با دشواری‌های بسیاری روبه‌رو کرد. تدوین کتاب شهید جاوید یکی از مهم‌ترین و جنجال‌برانگیزترین آثار او، به خاطر چون و چرای وی در مورد روایت‌های مختلفی آغاز شد که از سرانجام نهضت امام حسین (ع) بر جای مانده است».

مجید رهبانی در «یادمانده‌های زندان و مبارزه» به کتاب خاطرات سیامک لطف‌اللهی: از سازمان انقلابی تا انقلاب پرداخته است. «این خاطرات گوشه‌هایی از تاریخ جنبش چپ ایران (از نیمه دوم دهه 1340 تا آستانه پیروزی انقلاب در 1357) را دربر می‌گیرد. یک ویژگی باارزش خاطرات لطف‌اللهی، «اطلاعات رجالی» گسترده آن است ... ارزش خاطرات لطف‌اللهی تنها در اشاره‌هایی نیست که به بحث‌های نظری در میان نیروهای چپ‌گرای دهه 40 و 50 می‌کند، بلکه در مشاهداتی است که با دقت فراوان و ذکر نام‌های بسیار، از محیط زندان، رسوم و عادات زندانیان، سرگرمی‌های‌شان و دیگر جزئیات جریان زندگی آنان به دست داده است. شرح لطف‌اللهی از کمون‌ها و تغییراتی که طیّ سال‌ها در آنها پدید آمد یکی از کامل‌ترین و دقیق‌ترین شرح‌هایی است که تاکنون منتشر شده است».

معصومه علی‌اکبری در نوشتار خود به معرفی کتاب «جنون هشیاری، بحثی دربارۀ اندیشه و هنر شارل بودلر» نوشتۀ داریوش شایگان پرداخته است. «رویکردی مدرن در رفتار با زمان روایت» عنوان نقدی است به قلم بهناز علی‌پور گسکری بر مجموعه داستان عادت‌های صبحگاهی نوشتۀ آسیه نظام‌شهیدی. عمادالدین شیخ‌الحکمایی در «سرنوشت یک مقاله در دانشنامۀ خلیج فارس» شرحی دارد از سرنوشت مقالۀ «ابواسحاق کازرونی» در آن دانشنامه.

در ادامه نیز محسن مسرّت آخرین کتاب‌های دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن را معرفی کرده است: برگریزان، سرو سخنگو، یادیاران (نامه‌ها). دکتر اسلامی در دیباچۀ کتاب برگریزان با خوانندگان آثارش خداحافظی کرده است.

مقاله «در باب انتشار آثار بزرگان» نقدی بر فهرست‌نامۀ کتابشناسی‌های ایران (ایرج افشار، به‌کوشش ایران‌ناز کاشیان) است. در «طیَ طریق ناصر خسرو» کتاب سفر دیدار نوشتۀ محمدرضا توکلی صابری بررسی شده است. دکتر صابری در این اثر، شرح سفر خود به کوهستان‌های بدخشان و دیدار از مزار ناصر خسرو قبادیانی را نگاشته است.

هومن عباس‌پور در این شماره از «نگاه ویراستار»، به نقد ویرایشی کتاب چرا جنگ؟ پرداخته است. سپس مقالۀ «اهمیت ویرایش متن‌های تخصصی» از آرزو رسولی (طالقانی) را می‌خوانیم که بر ویرایش متن‌های باستان‌شناسی و به‌ویژه تاریخ و فرهنگ ایران باستان متمرکز است. «هنر از دست دادن» از سهیلا صارمی، شامل شرحی کوتاه بر زندگی و آثار الیزابت بیشاپ و ترجمۀ دو شعر از اوست. سایه اقتصادی‌نیا در «وقت شعر» این شماره به دو دفتر شعر پرداخته است: از خنده مردن/ علیرضا پورمسلمی؛ با پریان گریخته از شیشه‌های عطر/ بهمن ساکی. در ادامه، معرفی کوتاه چند کتاب آمده است و پایان‌بخش این شماره، «تازه‌های بازار کتاب» از فرّخ امیرفریار و  نوشته‌ای در گرامیداشت دکتر سیّد ابوطالب میرعابدینی به قلم مهران افشاری است.

فهرست مطالب این شماره:

گِرنیکا چگونه آفریده شد؟/ جان ریچاردسون؛ ترجمه گلی امامی

قاسم هاشمی‌نژاد: از مدرنیسم ادبی به عرفان ایرانی/ کامیار عابدی

عباس کیارستمی، جهان ایرانی او و شعر فارسی/ سایه اقتصادی‌نیا

با کیارستمی/ توفان گرکانی

خاطرات صالحی نجف‌آبادی/ کاوه بیات

یادمانده‌های مبارزه و زندان/ مجید رهبانی

رسیدن به عمق رنج و ملال/ معصومه علی‌اکبری

رویکردی مدرن در رفتار با زمان روایت/ بهناز علی‌پور گسکری

سرنوشت یک مقاله در دانشنامه خلیج فارس/ عمادالدین شیخ‌الاسلامی

سه کتاب از اسلامی ندوشن/ حسین مسرت

در باب انتشار آثار بزرگان/ محمد فرح‌زاد

طی طریق ناصرخسرو/ محمد زین‌الدینی

میراث شرق‌‌شناسان شوروی(۲)/ نادر انتخابی

نگاه ویراستار/ هومن عباس‌پور

اهمیت ویرایش متن‌های تخصصی/ آرزو رسولی (طالقانی)

هنر از دست دادن: دو شعر از الیزابت بیشاپ/ سهیلا صارمی

نام‌های آثار ادبی از کجا آمده‌اند؟/ گری دکستر؛ ترجمه پرتو شریعتمداری

هزار و یک داستان/ زری نعیمی

وقت شعر/ سایه اقتصادی‌نیا

معرفی کوتاه

تازه‌های بازار کتاب/ فرخ امیرفریار

درگذشت استادم، دکتر میرعابدینی/ مهران افشاری

نامه‌ها

درگذشتگان