۱۱۵۶
۵۵۱
خوانش بیماری در بستر اسطوره؛ مقدمه‌ای بر اسطوره‌درمانی

خوانش بیماری در بستر اسطوره؛ مقدمه‌ای بر اسطوره‌درمانی

پدیدآور: عبدالرضا ناصر مقدسی ناشر: فرهامهتاریخ چاپ: ۱۳۹۴مکان چاپ: تهرانتیراژ: ۱۰۰۰شابک: 4ـ2ـ94843ـ600ـ978 تعداد صفحات: ۱۹۰

خلاصه

این کتاب موضوع جدیدی را مورد بحث قرار می‌دهد که شاید برای بسیاری مفهومی ناآشنا است و آن اینکه چگونه از راه اسطوره می‌توان به خوانشی جدید از اسطوره دست یافت؟

معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

 

این کتاب موضوع جدیدی را مورد بحث قرار می‌دهد که شاید برای بسیاری مفهومی ناآشنا است و آن اینکه چگونه از راه اسطوره می‌توان به خوانشی جدید از اسطوره دست یافت؟ همچنین به رستاخیز اسطوره و به‌کارگیری آن در جهان مدرن اندیشیده شده و اسطوره یکی از پل‌هایی دانسته شده که می‌تواند میان ما با گذشته و فردا رابطه برقرار کند و عناصر انسانی علوم مختلف چه در حوزه‌های علوم پزشکی و علوم انسانی را بیشتر به هم نزدیک کند.

کتاب در شش فصل و بدین ترتیب تنظیم شده است. فصل اول با عنوان «بیماری و فرهنگ» به کلیت مفهوم بیماری در پزشکی نوین و چگونگی رابطه فرهنگ با این مفهوم می‌پردازد. نویسنده در تنظیم مطالب این فصل بیشتر متأثر از کتاب فرهنگ، تئاتر و طاعون آنتون آرتو است و در این کتاب ورای درک مرسوم از بیماری به عنوان یک موضوع پزشکی، سعی در فهم آن به عنوان یک امر فلسفی دارد. این رویکرد آرتو مقدمه‌ای می‌شود برای بررسی عمیق‌تر بیماری از منظر پزشکی جدید و واکاوی مهم‌ترین مؤلفه‌های آن. این واکاوی به ما کمک می‌کند که نقاط ضعف رویکرد رایج در پزشکی را هم بهتر بشناسیم. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این نوع رویکرد سعی آن در تقلیل بیماری به مجموعه‌ای از علائم و نشانه‌ها و در نهایت گذاردن یک نام برآن است. این کار به پزشکی نوین این امکان را می‌دهد که بیماری‌ها دسته‌بندی شوند و بدین‌سان فرآیند تشخیص و درمان آسان‌تر گردد. این فصل که به صورت مفصل بیان شده، پایه اصلی کتاب است. نویسنده در این فصل به دنبال روشن‌کردن اهمیت درک متفاوت از مقوله بیماری به عنوان یک عامل زنده و پویا است. عاملی که می‌تواند به اشکال مختلف با بیمار در تعامل قرار گیرد. بی‌تردید، یکی از این اشکال به واسطه اسطوره مهیا خواهد شد.

فصل دوم در ادامه مطالب فصل پیشین است و «انسان در ساحت اسطوره» نام دارد. بنابراین این پرسش مطرح می‌شود که آیا اسطوره این توان را دارد که در جهان کنونی تعبیری متفاوت از رابطه بیمار و بیماری ارائه دهد و این تعبیر چگونه می‌تواند در ذهنیت امروزی انسان جاری شود و تداوم یابد؟ آیا در مغز ما این امکان نهفته است که به صورت‌های مختلف استدلال نماید؟ لوی برول و به دنبال او ویگوتسکی و لوریا از وجود نظام‌های فکری متفاوت در فرهنگ‌های متفاوت سخن گفته‌اند. در این فصل تبیین پرسش‌های فوق آرای این دانشمندان را مورد توجه قرار داده‌ است.

در فصل سوم با عنوان «انسان به مثابه رمز» مشخص می‌شود که چه ضرورتی برای استفاده از اسطوره در مقوله درمان وجود دارد و رابطه اسطوره و درمان چگونه رابطه‌ای می‌باشد؟ برای شروع تعریف نوینی از عبارت مشهور الیاده یعنی انسان به مثابه رمز ارائه داده است. رمز در اینجا دیگر آن راز و رمز سنتی اسطوره‌شناسی نیست، بلکه رمز همان چارچوبی است که به کلیت انسان اشاره دارد و انسان از طریق آن خود را شناخته و جایگاه خود را در هستی درمی‌یابد. با چنین رویکردی به انسان است که «اسطوره‌درمانی» معنا پیدا می‌کند. زیرا انسانی که خود را یک رمز، یعنی موجودی دارای کلیت روانی، زیستی و اجتماعی می‌داند، می‌تواند برای درمان خود نه فقط از رویکرد‌های طب مدرن که انسان را فقط موجودی زیستی می‌پندارد، بلکه از روش‌های غیرمتعارف بهره برد.

فصل بعدی این کتاب به ارائه نمونه‌هایی ملموس از اسطوره‌درمانی  می‌پردازد. چنانکه خواهیم دید روش این کتاب بر اساس دیالوگ و گفتگو شکل گرفته است. فصل پنجم با عنوان «گفتگو‌های سه‌گانه، خوانش بیماری در روایت‌های اسطوره‌ای»، نخستین  تلاش‌ها برای تحقیق گفتمان اسطوره‌درمانی می‌باشد. گرچه در فصل پیشین دریافتیم که اسطوره‌ای باید جستجو گردد که مبتنی بر صلح و تعامل باشد، اما این‌گونه نیست که همه بیماران بر این روش عمل کنند. این کتاب روش دیالوگ را برای اسطوره‌درمانی انتخاب کرده است. زیرا این روش بسیار فردگرایانه است و می‌تواند بسته به نوع اعتقادات بیمار راهی مجزا را دنبال کند. از سویی دیگر، نویسنده به یک اسطوره بسنده نکرده و سه اسطوره را که می‌تواند مبتنی بر عقاید بیماران باشد، در این تحقیق بکار گرفته است. اسطوره اول «همزاد» است که براساس غزلی معروف از حافظ مطرح می‌شود. اسطوره بعدی «عصیان مده‌آ» است؛ پیام این اسطوره شورش و عصیان انتقام‌گونه است. این اسطوره  را با پرسشی عمیق از فروید پی گرفته است که می‌پرسد آیا کنش انسان در اساطیر به‌نوعی بازتاب رفتار او در شرایط ویژه همچون قرارگرفتن در موقعیت یک بیماری نیست؟ سرانجام اسطوره سوم که نقطه عطف این کتاب به شمار می‌رود، «اسطوره سیاوش» است. این اسطوره نه فقط راه را برای یک درک صلح‌آمیز و مبتنی بر تعامل با بیماری باز می‌کند، بلکه چنان‌که در جستار نهایی طرح می‌شود، می‌تواند پایه‌گذار پارادایمی نوین تلقی گردد. پارادایمی که به جای تقابل با بیماری، راه‌حلی درمانی مبتنی بر دیالوگ را پیشنهاد می‌دهد.

فصل ششم «جستار نهایی» کتاب است و به نوعی دستاورد و نتیجه روش اسطوره‌درمانی می‌باشد که در این کتاب بیان شده است. این جستار نشان می‌دهد که اسطوره‌درمانی ظرفیت‌های پرشماری دارد و بایستی به تدریج و هنگام درمان سایر بیماران کشف و دسته‌بندی شود و به‌کار رود.

فهرست مطالب کتاب:

مقدمه

فصل اول: فرهنگ و بیماری

فصل دوم: انسان در ساحت اسطوره

فصل سوم: انسان به مثابه رمز

فصل چهارم: انسان و فرایند بیماری

فصل پنجم: گفتگوهای سه‌گانه، خوانش بیماری در روایت‌های اسطوره‌ای

فصل ششم: جستار نهایی

نظر شما ۰ نظر

نظری یافت نشد.

پربازدید ها بیشتر ...

ایل بختیاری در دورۀ قاجار

ایل بختیاری در دورۀ قاجار

آرش خازنی

موضوع این کتاب تأثیر متقابل حکومت و ایل در حاشیۀ ایران در دورۀ قاجار است. بررسی تاریخ اتحادیۀ ایلی ب

قصۀ ما به خر رسید: خر و خرپژوهی در شعر فارسی

قصۀ ما به خر رسید: خر و خرپژوهی در شعر فارسی

غلامعلی گرایی، زهراسادات حسینی

خرپژوهی در شعر طنز فارسی یکی از زمینه‌های طنز بوده که باید به‌جد مورد تحقیق و پژوهش قرار می‌گرفت. نو