حکایت خرگرد و مدرسه: در نسبت مدرسۀ غیاثیه و بستر ظهورش
خلاصه
این کتاب پیرامون معماری و تاریخچه مدرسه مبارکه غیاثیه در شهر خرگرد (خواف) در استان خراسان رضوی است.معرفی کتاب
برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.
این کتاب پیرامون معماری و تاریخچه مدرسه مبارکه غیاثیه در شهر خرگرد (خواف) در استان خراسان رضوی است. این مدرسه تاریخی توسط خواجه غیاث‌الدین پیراحمد مقتدرترین وزیر شاهرخ از فرمانروایان تیموری و به دست یکی از مهم‌ترین معماران زمان استاد قوام‌الدین شیرازی ساخته شده است.
مدرسه غیاثیه یکی از آثار تاریخی استان خراسان رضوی است که در حاشیه جنوبی روستای خَرگِرد در فاصله پنج کیلومتری شهر خواف و در نزدیکی مرز افغانستان قرار دارد. این مدرسه چهارگوش، چهار ایوان دارد که دهانه هر ایوان آن ۴.۵ متر و ارتفاع آنها یازده متر می‌باشد. در گوشه‌های صحن مرکزی، اطاق‌های گنبددار وسیعی است که جهت تدریس مدرسان ساخته شده است. پیرامون صحن ۳۲ حجره غرفه‌دار در دو طبقه ایجاد شده است. ورودی سردرِ آن به محوطه گنبددار باز می‌شود و در طرفین آن دو اتاق گنبددار دیگر است که به دو مناره مدور در دو گوشه بنای مرتفع مدرسه که با سردرِ بلند آن هماهنگی دارد، متصل می‌شود. بر اساس کتیبه موجود در کناره ایوان ورودی مدرسه، این بنا در سال ۸۹۶ هجری قمری به دستور خواجه غیاث‌الدین پیر احمد خوافی وزیر سلطان شاهرخ بهادر تیموری بنا شد و به همین دلیل به «غیاثیه» مشهور گردید. این بنا نماینده کامل معماری دوره تیموریان است که به سبک آذری ساخته شده است. معمار این مدرسه استاد قوام‌الدین شیرازی بود که در حال کار روی بنا فوت کرد و کار نیمه تمام وی را برادرش غیاث‌الدین شیرازی که مجموعه گوهرشاد و هرات را نیز ساخته، کامل کرد. مدرسه غیاثیه در دوران شکوهش از بهترین دانشگاه‌های اسلامی بوده است.
مایۀ اصلی شکل‌گیری این کتاب دو روایت است. بخش اول کتاب داستان مدرسه است از زبان خرگرد و بخش دوم داستان خرگرد از زبان مدرسه. در بخش اول شواهد حضور مدرسه در جهان اطرافش بیان شده است؛ آنچه در خرگرد بود و انسان‌هایی که دانستند خرگرد چنین است. آنچه در خرگرد بود در قالب موقعیت خرگرد در ایران‌زمین و طبیعت خرگرد و اقتصاد و اهل آن دیار گفته شده است. در شرح حال انسان‌هایی که مدرسه را برپا کردند، به اوضاع مملکت در زمان ساخت مدرسه پرداخته شده و سعی شده داستان مدرسه از مدیران جامعۀ ایرانی و ایرانیان قرن نهم شنیده شود. در ادامه به کسانی پرداخته شده که دست به کار مدرسه بردند و روایت آنا شنیده می‌شود. از خواجه غیاث‌الدین پیراحمد خوافی و استاد قوام‌الدین شیرازی نیز سخن گفته شده است: بانی و معمار مدرسه؛ دو نمایندۀ جامعۀ ایرانی در برپایی مدرسۀ غیاثیه. در بخش دوم به بنای مدرسه پرداخته شده و روایت این بنا از خرگرد شنیده می‌شود.
نویسنده کتاب را به حالت روایی درآورده و در بخش اول از زبان خرگرد و در بخش دوم از زبان مدرسه سخن گفته است.
فهرست مطالب کتاب:
تقریظ
درآمد
خرگرد در ایران‌زمین
زمین و آسمان خرگرد
رزق و روزی خرگرد
شهر اولیا
ایران و خراسان در دورۀ شاهرخ
خواجه غیاث‌الدین پیراحمد خوافی
استاد قوام‌الدین شیرازی
داستان خرگرد
خاتمه
پربازدید ها بیشتر ...
پابرهنه در برادوی: زندگی و آثار نیل سایمون
مجید مصطفوینیل سایمون (1927 ـ 2018) یکی از پرکارترین، موفق‌ترین و محبوب‌ترین نمایشنامه‌نویسان جهان و یکی از بهت
زبان ملت، هستی ملت
امامعلی رحمانزبان تاجیکستان با استقلال وطن پیوند ناگسستنی دارد؛ یعنی وقتی که وطن آزاد و مستقل بوده است، زبان هم ش
نظری یافت نشد.