معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

این کتاب دفتر نخست خاطراتی است که نویسنده با دوازده تن از بزرگان ادب و فرهنگ و هنر آذربایجان داشته است. مطالب به تفاریق از دی ماه سال 1372 با مدخل «رودخانه‌ای که جاری نمی‌شود» در ترجمه احوال غلامحسین فرنود در سایت رضا همراز کلید خورده است. دومین مدخل مربوط است به خاطرات نگارنده از زنده‌یاد سیدرضا انزابی نژاد که به یک ماه منتشر شد. وجه مشترک عاطفی و اخلاقی این دوازده تن در این مجموعه، علت اساسی تقدیم مبالغی از ترجمه احوال و شرح زندگانی و روزگار آنان از سوی نگارنده است.

در خاطراتی که از اسد صادقی در این کتاب آورده شده، آمده است: «اسد می‌گفت صادق هدایت نسل جوان ما را به ملت خود آشناتر ساخت. تودۀ مردم، بی‌بی‌خانم‌ها، داش‌آکل‌ها، مشهدی شهبازها، گل‌ببوها، میرزایدالله‌ها، آبجی‌خانم‌ها، حاجی‌آقا، علویه خانم‌ها و ..... را از میان ملت درآورد و به ملت نشان داد. می‌گفت آثار هدایت در آشناکردن توده‌ها با خودشان همان کاری را کرده است که با فردوسی با شاهنامه‌اش در مورد داستان‌های ملی و زبان فارسی و حماسه‌های ملت ایران صورت داد. در واقع آثار هدایت به نویسندگان و خوانندگان کتاب‌هایش آموخت که چگونه باید منظومۀ حیات را با هم خواند». (ص 108)

دربارۀ استاد قاضی هم می‌نویسد: «هر گاه در دل به مرور داستان زندگی پربرکت استاد قاضی ـ که هم به دانش آراسته بود و هم به صفات والای انسانی ـ می‌پردازم و به حرکات و سکنات او می‌اندیشم، آیۀ «راسخون فی العلم» در نظرم جلوه‌گر می‌شود. استاد قاضی با علم پیوند جاودانه داشت و خود را میزان تشخیص می‌دانست و ایمان‌اش به آفریدگار هستی نیز از بطن دانش آراسته به یقین او برمی‌خاست. او در شمار آن گروه از دانشمندان و ادیبان روزگار ما جای داشت که «تا بزاد و بشد، جام می ز کف نگذاشت» یک لحظه او را فارغ از کتاب و قلم دست در آغوش بود و زبان و قلم‌اش را هرگز بر زیان هیچ یک از خلق خدا به کار نبرد، بلکه در حل مشکلات علمی و فرهنگی آنان کوشید». (ص 198)

فهرست مطالب کتاب:

روزگار خوش آقای گؤورمه‌میش/ سیدرضا انزابی‌نژاد

در ستایش فراموشی/ در سوگ سیدرضا انزابی‌نژاد

ساکن خانۀ شماره 65 کوچه کرباسی/ بیت‌الله جمالی

دانایی سرشار از سکوت و معنا/ دمی با دکتر یوسف رحیملو

چه سوزهاست نهانی درون پیرهن‌ام/ یاد اسد صادقی بعد شش سال

نواندیش بافراست/ مقصود فراستخواه

رودخانه‌ای که جاری نمی‌شود/ غلامحسین فرنود که من دیده‌ام

هم‌کلام خاقانی، همراه ابن خلکان/ یادی از استاد سیدحسن قاظی طباطبایی

شمشک با طعم نشاط/ احوال و مناقب دکتر سیدمحمدحسین مبین

غریب در غربت خویش/ دیدار با استاد منوچهر مرتضوی

حکیم را نتواند مگر حکیم ستود/ احوال و افکار دکتر محمود نوالی

نه گمان دار که رفتی و فراموش شدی/ خلوتی با عبدالله واعظ