باغ همیشه سبز: بررسی خاستگاه و مراحل اولیۀ شکلگیری تصوف
خلاصه
مطالب این کتاب درسگفتارهایی است که در بهار 1945 در بنیاد اولاس پتری اوپسالا ایراد شده است.معرفی کتاب
برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.
مطالب این کتاب درسگفتارهایی است که در بهار 1945 در بنیاد اولاس پتری اوپسالا ایراد شده است.
مطالعات و تحقیقات اروپاییان درباره تصوف در یک و نیم قرن گذشته با کوششهایی پیگیرانه و با تکیه بر مدارک و اطلاعات جمعآوری شده در دورههای تاریخی مختلف و البته مشروط به مقتضیات زمان، و گاه تعصبات و انواع فرضیات پیشبینی بوده است. از اینرو در مواجهۀ آنان با تصوف، با تئوریها و الگوهای ناهمگون روبرو میشویم. کاملا آشکار است که طرح تئوریها در دورههای تاریخی مختلف منوط به مقتضیات زمان و انواع فرضیات غالب است. اولین تصویری که از تصوف در اروپا شکل گرفت حاصل یادداشتهای شخصی مسافران، بازرگانان و ماموران دولتی بود که بیشتر محدود به جنبههای عجیب و غریب زندگی صوفیان و مباحث سطحی درباره آنان میشد. اما مطالعات جدی در زمینه شناسایی ماهیت و خواستگاه تصوف به قرن نوزدهم میلادی برمیگردد. گام بزرگ در این زمینه را دانشمند مجارستانی گلد زیهر برداشت. او تصوف را تعالیم زاهدانه و فطری اسلام تعریف کرد که در ضمیر نوافلاطونی شکل گرفته بود. همکار هلندی او کریستین اسناک به پیروی از او تصوف را محصول مواجهه اسلام با ادیان قبل از خود و نیز بودایی ـ هندویی دانست. او نظریات ماسینیون را که تلاش داشت تا تصوف را در دل قرآن و سنت پیامبر تعریف کند رد میکرد. او اسلام را حد وسط بین مسیحیت و یهودیت میدانست و تصوف را به عنوان زادۀ عناصر عرفانی آنها معرفی کرد. کارل بیکر دانشمند آلمانی با تاکید بر عناصر خشک، بیروح و زاهدانۀ تصوف که راه زندگی ابدی را هموار میکنند، تصوف را در اعلی درجۀ تکامل خود ـ وحدت وجود ـ نمادی از پوچگرایی دینی تعریف کرد. به اعتقاد داگلاس مکدونالد، مبلغ آمریکایی ـ اسکاتلندی، که تصوف را در دورههای مختلف طبقهبندی کرده، تصوف ابتدا با اعمال زاهدانۀ مسلمانان سنتی شروع شده و در طی قرون در مصالحۀ اسلام با حکومت اسلامی به صورت عرفان اسلامی در غزالی تجلی یافته است.
یکی از قابل توجهترین مطالعات در این زمینه همین کتاب است که آن را اسقف سوئدی، تور آندره با نام باغ همیشه سبز به زبان سوئدی به رشته تحریر درآورده است. آندره از تاریخدانانی است که بخش اعظم پژوهشهای خود را به ویژه دردهه 1920 به اسلامشناسی اختصاص داده است. او به عنوان یکی از بزرگترین بنیانگذاران مطالعات اسلامی جدید در غرب شناخته شده است و این کتاب او نمونهای است برجسته از آن پژوهشها. یکی از تلاشهای برجستۀ آثار آندره، نشان دادن ارتباط بین دورههای کلاسیک و جدید در مطالعات دینی است. او با استفاده از روشهای روانشناسی به عنوان ابزاری ارزشمند برای توضیح احتمالات تاریخی و پدیدارشناسی ماهیت درونی تجربۀ دینی، به بررسی تأثیرات متقابل یهودیت، مسیحیت و اسلام به دور از تعصبات عقیدتی میپردازد. آندره در این کتاب با پرهیز از اشارات و کنایات اختلافبرانگیز دینی، عرفان اولیۀ اسلام را با رهبانیت مسیحی مقایسه میکند. هرچند امروزه دیگر فرضیاتی که خواستگاه عرفان اسلامی را در ادیان باستانی ایران، مسیحیت و بودایی جستجو میکنند، منسوخ شدهاند، اما هنوز هم حلقههای گمشدهای در این حوزه وجود دارد که باید در جستجوی آنها کوشید.
آنچه بر اهمیت این کتاب میافزاید اهتمام نویسندۀ آن به یکی از اصلیترین مباحث تاریخ اسلامی، یعنی ریشهها و دادوستدهای آن با عرفان دیگر ملل و ادیان (مسیحی، یهودی، هندی، نوافلاطونی و ....) است.
فهرست مطالب کتاب:
به جای تقریظ
سخن مترجم
مقدمه آنهماری میشل
مقدمه مترجم متن سوئدی
پیشگفتار
فصل اول: اسلام و مسیحیت
فصل دوم: زهد
فصل سوم: عزلت و معاشرت، عارف و دنیا
فصل چهارم: زندگی درونی
فصل پنجم: خدای یگانه
فصل ششم: توکل و عشق
پربازدید ها بیشتر ...
پابرهنه در برادوی: زندگی و آثار نیل سایمون
مجید مصطفوینیل سایمون (1927 ـ 2018) یکی از پرکارترین، موفقترین و محبوبترین نمایشنامهنویسان جهان و یکی از بهت
زبان ملت، هستی ملت
امامعلی رحمانزبان تاجیکستان با استقلال وطن پیوند ناگسستنی دارد؛ یعنی وقتی که وطن آزاد و مستقل بوده است، زبان هم ش
منابع مشابه بیشتر ...
آینۀ جانان: شرح احوال و آثار و اندیشههای شمسالدین دیلمی
سعید کریمیاین کتاب مقدمهای کوتاه بر زندگی و تصنیفات و آرای شمسالدین دیلمی و نیز بر تاریخ تصوف همدان است. آگا
ترجمه و شرح العبادلة (دو جلد)
محییالدین ابنعربیکتاب «العبادلة» یا «کلام العبادلة فی الحقائق بألسنة الاسماء» از آثار مهم و بسیار گرانقدر ابنعربی ا
نظری یافت نشد.