معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

این کتاب که به بررسی و تحلیل ادبیات پلیسی و جنایی اختصاص دارد، از دوازده فصل تشکیل شده که هر یک از فصل‌ها در واقع مقاله‌ای کوتاه است که پیرامون موضوع ادبیات پلیسی - جنایی نوشته شده است.

یاسمن مَنو، مترجم این کتاب با نوشتن فصولی همانند رمان سیاه که بیشتر به تعریف‌ها و خصوصیات این نوع رمان می‌پردازد و همچنین فصل پلیسی‎نویسان مشهور، کوشیده است انسجامی به کلیت کتاب بدهد.

در تعاریف ابتدایی رمان پلیسی و جنایی به آن دسته از رمان‌ها گفته می‌شد که در آن جرمی، معمولا آدم‌کشی روی داده بود و کارآگاه با فرض‌های منطقی و تفسیرها و تعبیرهای معقول، گناهکار را پیدا می‌کرد. به‌زعم بسیاری ادگار آلن‌پو نویسنده‌ی آمریکایی را خالق داستان‌های پلیسی و جنایی می‌دانند. شکل قراردادی رمان پلیسی با داستان کوتاه «جنایت کوچۀ مرگ» پا به عرصه وجود گذاشت. این داستان کوتاه تقریبا دستورالعمل کامل نظری و عملی کارآگاهی را ارائه می‌داد. دو داستان دیگر آلن‌پو یعنی «ماجراهای اسرارآمیز ماری روژه» و «نامۀ ربوده شده» نیز همین کیفیت را داشت. بعد از آلن‌پو داستان‌های کوتاه و رمان‌های پلیسی ـ جنایی در انواع مختلف نوشته شد و داستان‌نویس‌های بسیاری در این حوزه آثاری به‌وجود آوردند که در انگلستان و آمریکا و بعد در فرانسه بسیار مورد استقبال قرار گرفت و مردم این نوع داستان‌ها را به عنوان سرگرمی بی‌ضرری پذیرفتند و به خواندن آنها علاقه نشان دادند. به‌طوری که داستان‌های پلیسی و جنایی و انواع متنوع آن در امریکا جنبۀ احساسی‌تر و پرتحرک‌تر داشت.

براساس گزارش شبکه خبری فرهنگ و هنر، معروف‌ترین نویسندگان رمان‌های پلیسی ـ جنایی عبارتند از: آرتور کانن دویل خالق «ماجراهای شرلوک هولمز»، موریس لبلان نویسندۀ فرانسوی آفرینندۀ «آرسن لوپن»، آگاتا کریستی نویسندۀ انگلیسی خالق «کارآگاه هرکول پوآرو» و «خانم مارپل»، ژرژ سیمنون نویسندۀ بلژیکی خالق «کاراگاه مگره»، ادگار والیس خالق «کارآگاه ریدر»، همچنین داشیل هَمت نویسندۀ امریکایی و گراهام گرین نویسندۀ انگلیسی. اغلب این رمان‌ها توجهی به واقعیت زندگی ندارند و از نظر هنری قابل توجه نیستند و ارزش آنها به زعم بسیاری کمتر از رمان‌های دیگر است زیرا هدفی جز سرگرم کردن خواننده‌شان ندارند. رمان پلیسی ـ جنایی را زاییدۀ تمدن صنعتی، شهرهای بزرگ و مسائل مربوط به آنها می‌دانند.

در این کتاب درباره آگاتا کریستی، آرتورکنان دویل، ادگار آلن‌پو و از این قسم نویسندگان پیشگام و برجسته بسیار نوشته شده، همچنین دربارۀ ادبیات پلیسی در کشورهای مختلف، پلیسی‌نویسان زن و همچنین ادبیات پلیسی و جنایی چند دهه اخیر که به ندرت می‌توان مطلبی به فارسی پیدا کرد، مقالات سودمندی می‌توان یافت.

در بخشی از کتاب می‌خوانیم: «امروز «رمان سیاه» از برزخ کتاب‌هایی که به‌سرعت نوشته و چاپ می‌شوند، خوانندگان بدون تأمل آنها را می‌خرند، با سرعت می‌خوانند و به فراموشی می‌سپرند خارج شده است. دیگر موفقیت این نوع رمان‌ها انکار نمی‌شود. ژرژ سیمنون وارد مجموعة «پلیاد» شده است. آثار دشیل هَمِت، چس‌تر هیمِس و ژان پاتریک مانشِت در انتشارات گالیمار در کنار مارسل پروست، هانا آرنت یا امیل سیوران چاپ می‌شوند. امروز «رمان سیاه» را با سبک‌های متفاوت می‌شناسند. پایه‌گذاران و سرآمدان این سبک در امریکا، انگلستان و فرانسه به کنار، نویسندگان برجسته‌ای از کشورهای اسکاندیناوی (سوئد، نروژ، دانمارک و ایسلند) را سراغ داریم که آثارشان در سطح جهانی ترجمه و منتشر می‌شود؛ نویسندگان ایتالیایی سبک خاص خود را دارند و «رمان سیاه» حتی در جوامع عرب‌زبان نیز جایگاهی مهم یافته است و نویسندگان مطرحی به این سبک می‌نویسند. بر پایة تحقیق وزارت فرهنگ فرانسه در مورد «تولیدات فرهنگی فرانسوی‌ها» که هر ده سال انجام می‌شود، رمان پلیسی «ژانری است که بیش از همه خواننده دارد». «رمان سیاه» بر «رمان سفید» سایه انداخته و اولین بار است که این موضوع به صورت رسمی عنوان می‌شود. اما کتابفروشی‌ها خیلی پیش‌تر به این واقعیت پی‌برده بودند. از هر چهار کتاب فروخته شده در اروپا، یکی رمان پلیسی است. این امر محصول شیفتگیِ گذرا نیست. فروش این کتاب‌ها به طور منظم افزایش داشته و خریداران آنها از تمامی اقشار جامعه هستند. چرا این همه عشق؟ دلایل، متعدد و‌گاه متضادند». (ص 31 ـ 32)

فهرست مطالب کتاب:

یادداشت

رمان سیاه

انتقام رمان پلیسی ـ جنایی/ یان پلوگستل

رویکردی جدید به رمان پلیسی/ کریستین فرنیو

هفت شیوۀ غالب در سبک پلیسی/ کریستین فرنیو

پلیسی‌نویسان مشهور معاصر

زنان پلیسی‌نویس/ الزابت لوگرو شاپوی

داستان‌های پلیسی از سرزمین وایکینگ‌ها

دویست‌سالگی ادگار آلن‌پو/ فیلیپ سولرز

تقدیر نویسندگان از ژرژ سیمنون/ ژروم دوپویی

گفت‌وگو با جیمز الروی

شخصیت‌های زن در رمان‌های پلیسی ـ جنایی

شخصیت‌های رمان‌های سیاه