معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

بزرگداشت عالمان و انسان‌های وارسته، نشان پویایی و کمال‌طلبی جامعه است؛ چنان‌که از حق‌شناسی و درک سرمایه‌های انسانی خبر می‌دهد. استاد سیدعلی خراسانی از شمار انسان‌های پاک‌نهاد و نیک‌سرشت است که متانت، وقار، ادب، نیک‌اندیشی و اخلاق کریمانۀ او زبانزد است و بسیاری را وامدار مهر و وفای خویش کرده است. پنجاه سال کوشش در راه تبلیغ و ترویج معارف دینی و احیای میراث شیعی در کارنامۀ علمی و اخلاقی او می‌درخشد.

زندگی هفتادسالۀ او را می‌توان در چهار دوره خلاصه کرد: کودکی، تحصیل، مدیریت آموزش و پژوهش.

وی که تبار در درّود نیشابور دارد و اجداد و دودمان او از سادات آن منطقه بوده‌اند، به سال 1367 ق/ 1326 ش، در نجف اشرف به دنیا آمد و در همان‌جا تحصیلات ابتدایی و متوسطه را به پایان رسانید. پس از آن به دروس دینی روی آورد و در کاظمین کسوت روحانی بر تن کرد. در سال 1384 ق/ 1343 ش، به نجف اشرف رفت و تحصیل علوم مقدماتی را در مقطع مقدماتی و سطح و سپس خارج پی گرفت. همچنین توفیق یافت به مدت ده سال در دروس عالمان بزرگ نجف همچون آیات عظام خویی و سیدمحمدباقر صدر حضور یابد و مدتی کوتاه نیز درس آیت‌الله العظمی سیستانی را درک کرد.

هم‌زمان با تحصیل دروس عالیه در نجف، بخشی از مدیریت «جامعه النجف» را نیز بر عهده داشت. روزگار جوانی را در تحصیل و مدیریت می‌گذراند که ناگاه شیعیان ایران، برای ادامۀ حضور و تحصیل در عراق با سخت‌گیری‌های حزب بعث روبرو شدند. ناگزیر رحل اقامت به ایران افکند و مقطع چهارم زندگی خود که دورۀ تحقیق و تصحیح است را آغاز کرد. همکاری با حجت‌الاسلام سیدجواد شهرستانی در تأسیس مؤسسۀ آل البیت لإحیاء التراث و ورود به عرصۀ پژوهش و احیای آثار پیشینیان در همین دوره روی داد که تاکنون نیز ادامه دارد.

استاد سیدعلی خراسانی در بیشتر منشورات موسسه آل البیت لاحیاء التراث از قبیل مستدرک الوسائل، جامع المقاصد کرکی، وسائل الشیعه شیخ حرّ عاملی، تذکره الفقها علامه حلّی و… همکاری داشته است. همچنین صاحب آثاری چون شرح دعاء الهلال، کشف الربیه شهیدثانی، تعلیقات علی الصحیفه سجادیه و قاعده لاضرر شیخ الشریعه اصفهانی می‌باشد و نیز مبسوط فی الامه شیخ جزایری و شرح خطبه حضرت زهرا(س) رضوی از جمله کارهای در دست تحقیق ایشان است.

این جشن‌نامه که به همت نویسندگان و پژوهشگران و علاقمندان به آن جناب در فرصتی کوتاه فراهم آمده است، دربردارندۀ 62 مقاله و سیزده قصیده به دو زبان فارسی و عربی است. مجلد فارسی با 35 مقاله و رساله در شش بخش به این ترتیب سامان‌دهی شده است: زندگی‌نامه: پنج مقاله؛ استخاره‌نامه: پنج مقاله؛ عقاید و کلام: هفت مقاله؛ فقه و اخلاق: هفت مقاله؛ تاریخ و تراجم: پنج مقاله و فهرست‌نگاری، کتاب‌شناسی و نقد کتاب: شش مقاله. بخش نخست عهده‌دار معرفی آقای خراسانی و غرض نخست در این کتاب است؛ اما استخاره از آن رو در این کتاب آورده شده که استاد خراسانی سالیانی است مرجع استخاره برای خواص و عوام است.

جلد دوم جشن‌نامه که به زبان عربی است، 27 رساله و سیزده قصیده را میزبانی می‌کند و در پنج بخش به این ترتیب تدوین شده است: زندگی‌نامه: شش مقاله و سیزده قصیده؛ حدیث و دعا: چهار رساله؛ عقاید و کلام: شش رساله؛ فقه و اصول: سه رساله؛ تاریخ، رجال و تراجم: پنج رساله؛ گوناگون: سه رساله.

فهرست مقالات (جلد اول ـ فارسی):

بخش اول: زندگی‌نامه

خاندان خراسانی؛ زندگی‌نامه خودنوشت/ سیدعلی خراسانی

از چشم دوست؛ گفتگو با حجت‌الاسلام والمسلمین سیدجواد شهرستانی

مائده طور سینا؛ گزارش سفر به عتبات عالیات در عراق/ هادی نجفی

نگاهی به الحدیقة الهلالیه و تصحیح آن/ احمد عابدی

معرفی آثار/ عباسعلی مردی

بخش دوم: استخاره‌نامه

رساله‌ای در استخاره/ ملااحمد نراقی/ تحقیق علی رفیعی علامرودشتی

درنگی در استخاره/ احمد عابدی

پژوهشی نظری و میدانی درباره استخاره/ مهدی مهریزی

شبهه‌شناسی سنت استخاره و آسیب‌شناسی آن/ حمید احمدی جلفایی

کتاب‌شناسی استخاره/ هادی ربانی

بخش سوم: عقاید و کلام

تحفۀ یک عالم بحرینی برای شاه سلیمان صفوی/ رسول جعفریان

شیعت اصولی و اعتذال مذهبی به روایت النقض/ رضا بابایی

رساله در بیان بطلان و ردّ سهو النبی/ مصطفی شیخ الاسلام دزفولی (م 1380 ش)/ تحقیق حسین نصیرباغبان

گوهر گرانبها در ردّ اتباع عبدالبهاء/ محمدرضا نجفی اصفهانی/ تحقیق مهدی باقری سیانی

تخلف معلول از علت تامه/ علی بن فضل الله گیلانی فومنی زاهدی/ تحقیق محمد برکت

رساله عقلیه امیریه/ میرسیدعلی همدانی/ تحقیق حمید احمدی جلفایی

رساله حقّ الیقین/ میرسید علی همدانی/ تحقیق محمد قنبری

بخش چهارم: فقه و اخلاق

عوامل بازدارنده از حیف و میل بیت المال/ سید اصغر ناظم‌زاده

دو نوشتار از محمدامین استرآبادی در طهارت خمر

رساله عرض تسعین/ سید محمدهادی نقوی لکهنوی هندی/ تحقیق مهدی سهرابی، علی فاضلی

فضیلت نوشتن/ سیدحسن اسلامی

مقام الدعوات؛ رساله‌ای در استجابت دعا/ نظام الدین احمد گیلانی/ تحقیق محمدمهدی معراجی

اهداف و مبانی تربیت اخلاقی/ عبدالهادی مسعودی

سعدیا! حبّ وطن گرچه حدیثیست صحیح .../ جویا جهانبخش

بخش پنجم: تاریخ و تراجم

وزیر مغربی؛ زندگی و استادان/ مرتضی کریمی‌نیا

کُدَیر ضبّی؛ در کتب حدیثی و رجالی/ محمدجعفر اسلامی

اجازه میرزا محمدهاشم چهارسوقی به میرزا محمدحسین همدانی/ میرمحمود موسوی

مزارات مشهد/ ملا نوروزعلی فاضل بسطامی (1309 ق)/ تحقیق علی صدرایی خویی

دست‌نوشتۀ محقق دوانی درباره نظام آموزشی ایران پیش از صفویه/ محقق دوانی/ تحقیق رسول جعفریان

بخش ششم: فهرست‌نگاری، کتاب‌شناسی و نقد کتاب

نگاهی به دریا از دور؛ پژوهشی درباره ابعاد تفسیر «التبیان الجامع لعلوم القرآن»/ محمدعلی مهدوی راد

درنگی در چند ترجمه نهج البلاغه/ مهدی کرباسی

ابن ندیم و کتاب الفهرست/ محمدکاظم رحمتی

صدرالدین قونوی و فهرست کتاب‌های کتابخانه او/ هادی مکارم تربتی

صحاح الأخبار یا الدرّ و المرجان فی الأحادیث الصحاح و الحسان/ علی‌رضا حسینی

الرجال شیخ مرتضی بن محمدامین انصاری/ محمدرضا جدیدی نژاد

فهرست تفصیلی مطالب

تصاویر

فهرست جلد دوم کتاب (عربی):

المدخل

القسم الأول: السیرة الذاتیة

سیرة آیة الله السید ابراهیم الخراسانی/ بقلم نجلة السیدعلی الخراسانی

السید الخراسانی/ فی حوار مع حجة الاسلام والمسلمین السید جواد الشهرستانی

محطات فی سیرة العلامة المحقق السید علی الخراسانی الکاظمی/ بقلم عماد الکاظمی

السید الخراسانی معلم الولاء و التفانی/ الشیخ کاظم الجواهری

السید الخراسانی .... فارس التراث/ حامد الخفاف

اجازات

قصائد

القسم الثانی: الحدیث و الدعاء

التعلیقة علی الصحیفة السجادیة/ مهذب الدین احمد بن عبدالرضا البصری (کان حیاً سنة 1090)/ بتحقیق محمدحسین الدرایتی

النصوحیة الموجزة فی حقیقة التوبة/ مهذب الدین احمد بن عبدالرضا البصری (کان حیاً سنة 1090)/ بتحقیق عبدالحلیم عوض الحلی

شرح دعاء السمات/ اظاهر أنه تألیف: المولی الشاه طاهر بن رضی‌الدین الدکنی الهمدانی (880 ـ 952 ق)/ بتحقیق محمدحسین واعظ النجفی

مفتاح المتعبد/ قطب‌الدین الراوندی (م 573 ق)/ تصحیح مهدی سلیمانی الآشتیانی

القسم الثالث: العقائد والکلام

خمس فوائد کلامیة/ محمد أمین الاسترآبادی (م 1036 ق)/ تحقیق علی الفاضلی

ثلاث مباحث کلامیة/ محمد أمین الاسترآبادی (م 1036 ق)/ تحقیق علی الفاضلی

الرسالة المهدیة فی وجوب اتباع مذهب الإمامیة/ جمال‌الدین أحمد بن علی الکفعمی (کان حیاً سنة 885 ق)/ تحقیق السیدحسین الموسوی البروجردی

الرسالة التوحیدیة فی دفع شبهات ثلاث عن کلمة «لا اله الا الله»/ السید فضل‌الله الحسینی الاسترآبادی/ تحقیق السیدحسین الموسوی البروجردی

بیان الخیانة لمن اختلس عنوان الأمانة/ آیةالله العظمی السید علی الحسینی العلامة الفانی الإصفهانی (م 1409 ق)/ تحقیق السیدمحمدحسن الشریعة الموسوی

آراء حول مبحث الارادة/ آیةالله العظمی السید علی الحسینی العلامة الفانی الإصفهانی (م 1409 ق)/ تحقیق السیدمحمدحسن الشریعة الموسوی

القسم الرابع: الفقه و الاصول

فاروق الحق/ السید محمد بن السید فرج الله الدزفولی (م 1316 ق)/ تحقیق محمدمهدی الرضائی الموسوی

رسالة فی تعارض الاستصحابین/ السید حسن الصدر الکاظمی العاملی (م 1354 ق)/ تحقیق مسلم الرضائی

رسالة فی معرفة واجب الصلاة و صفتها/ العلامة الحلی (648 ـ 726)/ تحقیق محسن الصادقی

القسم الخامس

الوجیزة فی عثمان بن عیسی الرواسی/ محمدباقر بن محمدجعفر الهمدانی (م 1333)/ تحقیق محمد قنبری

رسالة فی تزکیة الراوی/ الشیخ محمد بن حسن بن زین‌الدین (980 ـ 1030 ق)/ تحقیق محمدحسین الدرایتی

رسالة فی أحوال زید بن علی (ع)/ المیرزا محمد بن علی الاسترآبادی (م 1028 ق)/ تحقیق احمد عباس طاهر الانصاری

المحقق الهمدانی و حاشیته علی المکاسب/ السید محمدحسن الموسوی

معطیات التراث فی المدرسة الامامیه/ نصیرالدین کاشف الغطاء

القسم السادس: متنوعات

درر الکلام و یواقیت النظام/ السید حسین بن کمال الدین ابن الأبرز الحسینی الحلی/ تحقیق السید جعفر الحسینی الاشکوری

تحفة الدهر فی المناظرة بین الغنی والفقر/ محمد بن حسن بن زین‌الدین العاملی (980 ـ 1030 ق)/ تحقیق محمدحسین الواعظ النجفی

تحقیق النصوص غایة أم وسیلة/ کریم الأنصاری