نقاشی دیواری در دورۀ قاجار: نقاشیهای دیواری و گونههای دیگر دیوارنگاری در ایران قاجار
خلاصه
نویسنده در این نوشته بر آن است تا ایجاد انگیزهای کند در راستای مطالعۀ نقش، مفهوم و تاریخ و توسعۀ بیان و نمود هنری در ایران به طور اعم و عصر قاجار به طور اخص.معرفی کتاب
برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.
این کتاب ترجمۀ کتاب wall paintings in qajar iran نوشتۀ ویلم فلور ایرانشناس هلندیالاصل آمریکایی است که حول محور فرهنگ، تاریخ و هنر ایران عصر قاجار رقم خورده است. این مجلد به دلیل برخورداری از بُعد توصیفی وقایع و آثار، استفاده از گزارشهای تاریخی موثق و نیز تعمیق و تسلط پژوهشگر بر متون کهن و بهکارگیری منابع طراز اول، تألیفی قابل استناد و مهم تلقی میشود. در این کتاب نویسنده با اشرافی که بر منابع و پایگاههای اطلاعاتی مختلف داشته، اثری جامع را نگاشته که در حوزۀ تاریخ و هنر، نمونۀ موضوعی و ساختاری مشابهاش کمتر مشاهده میشود.
آنچه بیشتر در این کتاب مدنظر واقع شده، تأکید بر وجه توصیفی و کمی و آماری آثار بوده تا ابعاد زیباییشناختی و کیفی آنها؛ مسئلهای که در بیشتر آثار این پژوهنده مشهود است و در حقیقت سبک نگارش او محسوب میشود؛ چنانکه در جایی از کتاب تصریح میکند: «در اینجا به بررسی ارزش و تکوین هنری این نقاشیها نمیپردازم و آن را به اصلح در آن حوزه میسپارم. توجهم بیشتر معطوف به صورتبرداری از این آثار و تصاویر و همچنین زمینۀ اجتماعیای است که نقاشیها در آن بستر مورد استفاده واقع شدهاند».
در بخش اول آثار شهرها و روستاها بررسی شده تا مشخص شود که در ایران، ضرورت تزئین محیط پیرامون خویش، واقعهای فراگیر بوده و صرفاً به شمار اندکی از اغنیا در پایتخت محدود نمیشده است. در خصوص برخی اماکن که اطلاعات موجود، بازهای حدوداً شصت ساله را پوشش میدهد، شرحی مبسوط از انواع تصاویری که به نمایش درآمده عرضه میشود و هر کجا که ممکن باشد، تکامل و توسعۀ آنها در بستر زمان بررسی میشود. در مورد بخش دوم آثار بر اساس نوع بنا ـ بازار، گرمابه و ... ـ تنظیم شده است. آثار موجود در بخش سوم هم پس از دربارۀ ماهیت تصویرسازیهای مذهبی، بر اساس شهر یا منطقه ترتیببندی شدهاند. مبحث مربوط به نقشبرجستههای صخرهای نیز پس از نقاشیهای دیواری آمده است.
نقاشیهای قاجاری یا هر نوع سبک نقاشی دیگری که روی چوب انجام شدهاند، در زبان فارسی با عنوان «جُوَککاری» شناخته میشود. در فصل پایانی و ضمیمه برخی نمونههای مربوط به این نقاشیها معرفی شده است؛ نمونههایی که بر صندوقچههای چوبی و سایر اشیاء و وسایل چوبی خانه و همچنین در و میز و سقف خانههای سلطنتی و اغنیا و از طرفی نیز ابنیۀ عمومی مثل مساجد یافت شدهاند. در این بخش دو نمود عمده از این گونۀ هنری به خواننده معرفی شده است: نخست: نقاشیهای جعبههای چوبی که توسط مجموعهای پیشناشناخته از این اقلام مربوط به دورۀ قاجار نشان داده شده است؛ دوم نقاشی بر روی سقفهای چوبی که بر سه عمارت قاجاری در شیراز به تصویر درآمدهاند.
فهرست مطالب کتاب:
یادداشت مترجم
آغاز سخن
مقدمه
فصل اول: حامیان، نقاشان، نقاشیها و چاپنقشهای سلطنتی
فصل دوم: ابنیۀ سلطنتی و خانههای شخصی
فصل سوم: بناهای عمومی: بازار، گرمابه، کاروانسرا و چاپارخانه
فصل چهارم: بناهای مذهبی: مسجد و زیارتگاه
فصل پنجم: نقش برجستههای دیواری و صخرهای
سخن پایانی
فصل ششم: جُوَککاری یا نقاشی روی چوب در دورۀ قاجار
پربازدید ها بیشتر ...
ایل بختیاری در دورۀ قاجار
آرش خازنیموضوع این کتاب تأثیر متقابل حکومت و ایل در حاشیۀ ایران در دورۀ قاجار است. بررسی تاریخ اتحادیۀ ایلی ب
قفلهای دستساز آذربایجان
رحمان احمدی ملکیاز بین آثار فلزی، قفل به دلیل دارابودن نوعی رمز عملکرد و درونمایۀ رازگون، از اهمیت زیادی در حیطۀ تل
دیگر آثار نویسنده بیشتر ...
طبقۀ کارگران و صنعت در ایران (1229 ـ 1320)
ویلم فلورنویسنده در این کتاب شرحی جالب و خواندنی ارائه میدهد از اینکه چگونه طی سالهای 1229 تا 1330 شمسی بسی
کشاورزی ایران در دورۀ قاجار
ویلم فلورویلم فلور در این کتاب با گردآوری انبوهی از اطلاعات بسیار ارزشمند و دقیق و با بررسی سازوکارهای درونی
نظری یافت نشد.