آفاق فلسفه در سپهر فرهنگ: گفتگوی حامد زارع با رضا داوری اردکانی
خلاصه
این کتاب گفتگوهای حامد زارع با رضا داوری اردکانی را از سال ۸۸ تا ۹۴ در بر میگیرد.معرفی کتاب
برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.
این کتاب گفتگوهای حامد زارع با رضا داوری اردکانی را از سال ۸۸ تا ۹۴ در بر میگیرد.
تاریخ فلسفه تنها یکی از عرصههای ورود رضا داوری اردکانی به حافظۀ تاریخ معاصر ماست؛ چراکه او از کانون فلسفه به محیط علوم انسانی نیز نظر میکند. داوری مترصد اندیشه به امور مستحدثه در عالم نظر است و به همین مناسبت فیلسوفی به معنای واقعی کلمه در دورانی از تاریخ ماست که آیندهاش گذشتۀ غرب است. او همواره با اصالتدهی به فلسفه، از مقام آن در اندیشۀ انسانی سخن میسراید و البته با رویکردی انضمامی در پی این پرسش است که امروزه فلسفه چه کارکردی میتواند داشته باشد؟ داوری اردکانی به اعتباری دیگر نسبتاندیش «ما و غرب» و «تاریخ و تجدد» نیز هست و در پی تدوین مسئله و مشکلۀ ما از مجرای فلسفۀ ماست. او بر آن است اگر ندانیم چرا فلسفه میخوانیم و چرا باید بخوانیم، چه بسا که سیاست ما را به سمت فلسفه ببرد و از فلسفه برای توجیه ایدئولوژی استفاده شود و البته این ظلم به فلسفه است.
در مطلبی از محمدمنصور هاشمی با عنوان «دربارۀ رضا داوری اردکانی» که در ابتدای کتاب آمده، اینگونه آمده است:
«رضا داوری اردکانی از چهرههای مهم اندیشه در ایران در روزگار ماست. وجهی از این اهمیت را مخالفان هم نمیتوانند تأیید نکنند. او یکی از طرفهای بسیاری از مناقشات و مباحثات فکری و قلمی، به ویژه پس از انقلاب، بوده است و اندیشههایش حتی برای تندروترین مخالفان آن اندازه اهمیت داشته که در نقد و نفی آنها بکوشند. این وجه عینی اهمیت اوست و این وجه ربطی به ذهنیات این و آن ندارد تا با رأی و نظر و تصور این و آن از آن کاسته یا بر آن افزوده شود. اگر کسی همین اندازه اهمیت عینی در تاریخ اندیشه سرزمین و فرهنگی داشته باشد شناخت بهتر و دقیقتر او لازم است. چه رسد به اینکه این همه ماجرا نباشد و نفس اندیشههای آن فرد نیز واجد ظرافتها و ظرفیتهایی باشد که به کار دیگر اندیشمندان بیاید و بتواند برای نسلهای بعد به یادگار بماند و محل رجوع و بررسی و ارزیابی آنها باشد». (ص 19)
رضا داوری اردکانی در بخشی از مقدمه خود بر این کتاب مینویسد: «در این دفتر بعضی مطالب درباره فلسفه، فرهنگ، علوم انسانی و روشنفکری که در پاسخ به پرسشهای دوست گرامی آقای حامد زارع گفتهام گرد آمده است. این مطالب شاید صورت موجز و مختصر مقالات و رسالههایی باشد که در باب روشنفکری و علوم انسانی نوشتهام. قبل از انقلاب و در دهههای پنجاه و شصت صرفاً نظر و رأی انتقادیم درباره روشنفکری و علوم انسانی را اظهار میکردم. اکنون هم از اصول آن نظرها عدول نکردهام اما میبینید که بیش از استادان علوم انسانی و اجتماعی از این علوم دفاع میکنم و این یک امر طبیعی است؛ زیرا بحث در باب علم و مبادی آن و نقادی وضع علوم کار فلسفه است. مع هذا شاید لازم باشد توضیح بدهم که چرا از علوم انسانی و اجتماعی دفاع میکنم». (ص 25)
بخشهایی از این کتاب را گفتگوهایی تشکیل میدهد که در آن رئیس فرهنگستان علوم برای نخستین بار به پرسشهایی فکری درباره شعر، ادبیات، رمان، حکایات و گشتها و سفرهایی که در طول عمر هشتاد ساله خویش به اقصی نقاط عالم داشته است، با موضعی فلسفی پاسخ داده است.
گفتگوهای فصول دوم، سوم، چهارم و پنجم این کتاب پیش از این در شمارههای مختلف مجلۀ «مهرنامه» منتشر شده و در این کتاب با تجدیدنظر ارائه شده است. فصل نخست برای اولین بار و با صورتی تغییریافته و پیوستهشده و تحت نظارت خود دکتر داوری اردکانی منتشر شده است. نقطۀ قوت این کتاب فصل پنجم آن است که نهتنها پیش از این کتاب در مطبوعهای چاپ نشده، بلکه دکتر داوری اردکانی تاکنون دربارۀ این مسائل کمتر در مصاحبههای خویش سخن گفته است. سخن گفتن از حاشیههای زندگی فرهنگی فیلسوفان و اندیشمندان معاصر امری است که اندیشمندان کمتر تمایل سخن گفتن در باب اینگونه مباحث را دارند.
در فصول ششگانۀ این کتاب موضوعاتی چون هویتاندیشی، انقلاب اسلامی، انقلاب فرهنگی، پستمدرنیسم، روشنفکری دینی، گفتمان فکری شریعتی، مطهری و سیدحسین نصر، گفتمان فکری رضا داوری اردکانی، تاریخ تفکر و امکانهای آینده ما، فلسفه اسلامی در ایرانزمین، سرنوشت فلسفه در مغرب جهان اسلام، مدینه فاضله و نسبت آن با اوتوپی، وجوه سیاسی و پژوهشی روشنفکری دینی و ... مورد بررسی قرار گرفته است.
فهرست مطالب کتاب:
مقدمه
دربارۀ رضا داوری اردکانی
پیشگفتار
فصل اول: طرحی از زندگی فکری (از تولد تا کودتا، دانشگاه تهران، هویتاندیشی، انقلاب اسلامی انقلاب فرهنگی، فردید و مکتب فردیدیه، پستمدرنیسم، روشنفکری دینی)
فصل دوم: اندیشه در ایران (گفتمان فکری شریعتی، مطهری و سیدحسین نصر، گفتمان فکری داوری اردکانی)
فصل سوم: علم در ایران (نسبت علوم انسانی با وضعیت معاصر ما، تاریخ تفکر و امکانهای آیندۀ ما)
فصل چهارم: منورالفکری ایرانی (وجوه سیاسی و پژوهشی روشنفکری دینی، وضع فلسفی و جایگاه تاریخی منورالفکری ایران)
فصل پنجم: تفکر فلسفی (تأسیس فلسفۀ اسلامی در ایرانزمین، سرنوشت فلسفه در مغرب جهان اسلام، مدینۀ فاضله و نسبت آن با اوتوپی)
فصل ششم: حاشیههای زیستفرهنگی (گشتها و سفرها، داستانها و رمانها، شعرها و حکایتها)
تصاویر
نمایه
پربازدید ها بیشتر ...
گزارشهایی دربارۀ مختصر عملیاتی در جنوب ایران: رویارویی نظامی بریتانیا و ایل قشقایی در بهار و تابستان 1918 م/ 1336 هـ.ق
سر پرسی سایکس، کلنل ای.اف. اورتون و دیگرانآنچه در این کتاب آمده، مجموعهای از گزارشهای فرماندهان بریتانیایی رشتهعملیاتی است که در بهار و تاب
منابع مشابه بیشتر ...
فرهاد دفتری و مطالعات اسماعیلیه
فریبا عباسپوردر این کتاب کوشیده شده است روششناسی عام و خاص فرهاد دفتری در مطالعات اسماعیلیه بررسی و تحقیق شود. م
سفرنامۀ عتبات عالیات و هند
میرزا محمدحسین شمسالعلماء گرکانیشمسالعلماء در سال 1304 قمری برای تدریس آقاخان سوم، نوۀ آقاخان محلاتی رهبر اسماعیلیه به هند رفت .در
دیگر آثار نویسنده بیشتر ...
آفاق عرفان در سپهر ایران: گفتگوی حامد زارع با نصرالله پورجوادی
به کوشش حامد زارعزادۀ خیابان مولوی در تهران، امروز در الهیه مسکن گزیده و در خلوت خود، سفرهای جذاب و گاه خیرهکنندهای
چشم روز: گفتگو با رسول جعفریان
به کوشش حامد زارعاین کتاب با عنوان «چشم روز» تلاش دارد از طریق سؤال و جواب و مصاحبه، آیینهای در برابر کوششهای رسول
نظری یافت نشد.