ایرانشناسی در فرانسه؛ تجریه دیروز و چشمانداز فردا
خلاصه
این کتاب در سه بخش دربردارندۀ 77 مقاله در باب ایرانشناسی در فرانسه، مطالعات تطبیقی و بین فرهنگی و مطالعات ایرانی ـ اسلامی است.معرفی کتاب
برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.
این کتاب در سه بخش دربردارندۀ 77 مقاله در باب ایرانشناسی در فرانسه، مطالعات تطبیقی و بین فرهنگی و مطالعات ایرانی ـ اسلامی است.
سال 2015 میلادی آغاز سیصدمین سال روابط تاریخی میان دو کشور و ملت ایران و فرانسه است؛ رابطهای که سه قرن گذشته با فراز و فرود فراوانی همراه بوده، اما مشخصه دائمی و همیشگی آن، حفظ ارتباط فرهنگی بوده است. طی این مدت ایران به مثابۀ سرزمینی کهن رازآمیز توجه پژوهشگران فرانسوی را به خود جلب کرده و موجب شکلگیری کرسیها و مطالعات فراوانی شده است. ایرانشناسی در فرانسه، همراه با سایر گرایشهای شرقشناسی، قدمتی دیرینه دارد. توجه به میراث غنی و دیرپای فرهنگی ـ تمدنی ایران در قالب فعالیتهای باستانشناسی، شناخت ریشههای زبانهای باستانی و خطهای کهن ایرانی و نیز مطالعه زبان فارسی، تصحیح و انتشار متون کهن، از مهمترین عرصههای مورد علاقۀ ایرانشناسان فرانسوی به ویژه در قرن نوزدهم بود. این مسیر با انعقاد قراردادهای رسمی میان نهادها و مؤسسات علمی فرانسوی با دولت ایران طی سدههای نوزدهم و بیستم به صورت گستردهتری ادامه یافت.
شاید بتوان گفت اطلاع ایرانشناسان فرانسوی از تلاشهای علمی پژوهشگران ایرانی در عرصههایی نظیر تاریخ، باستانشناسی، فلسفه و الهیات، زبانشناسی، هنر، مردمشناسی، زبان و ادبیات فارسی و نظایر آن به همان میزان اندک است که اطلاع ایرانیان از برخی کارهای تازهنشر یافته با پژوهشهای منتشر نشده توسط ایرانشناسان فرانسوی که در این سالها به زبان فرانسه انجام شده است.
دبیرخانه کنفرانس «ایرانشناسی در فرانسه؛ تجربه دیروز و چشمانداز فردا» با هدف پرکدن بخشی از خلأهای مورد اشاره از طریق افزایش مجموعه تعاملات علمی و ارتباطات فرهنگی فیمابین نهادها و سازمانهای علمی، پژوهشی و دانشگاهی ایران و فرانسه، پیشگام این مسیر شد تا آغازگر رخدادی نو در روابط فرهنگی دوسویه باشد. استقبال گسترده استادان و دانشجویان ایرانی از این برنامه موجب شد در مدت کوتاهی مقالات زیادی به این دبیرخانه ارسال شود. منتخبی از این مقالات در سه محور به این شرح تنظیم شده است:
1. کارنامه ایرانشناسی در فرانسه: حاصل سیصد سال مطالعات ایرانی در فرانسه، نگارش صدها کتاب و مقاله و خطابه بود که بخشی از آنها از طریق ترجمه به فضای فرهنگی و پرورشی ایران راه یافته و زمینۀ خلق آثار جدیدی را پدید آورده است. مقالات این بخش حاصل تلاش نویسندگان در آثار ایرانشناسان و ایرانپژوهان فرانسوی است که تنوع موضوعی آنها نشانگر گسترۀ مطالعات و تحقیقات فرانسویها دربارۀ ایران است.
2. مطالعات تطبیقی و بینفرهنگی: میان همۀ فرهنگهای کهن و دیرپا، وجوه مشترک و فراوانی وجود دارد که دستمایۀ تحقیق و پژوهش قرار گرفته است. دو فرهنگ ایران و فرانسه نیز از این امر مستثنا نیستند. این بخش دربردارندۀ مقالاتی در موضوع مطالعات تطبیقی و بینفرهنگی است.
3. مطالعات ایرانی ـ اسلامی: عبارت «ایرانشناسی» در عنوان کنفرانس و وجود محورهای مرتبط با آن در فراخوان بسیاری از پژوهشگران را بر آن داشت که مطالعات خود در عرصههای مختلف ایرانشناسی و اسلامشناسی را به دبیرخانه ارسال کنند. منتخب این مقالات در این بخش ارائه شده است.
فهرست مطالب کتاب:
سپاسگزاری
مقدمه ناشر
بخش اول: کارنامه ایرانشناسی در فرانسه:
تحقیقات باستانشناس فرانسوی ژان پرو در شوش/ عباسعلی آذرنیوشه، عباس اویسی، فاطمه قلاوند
هانری کربن: چهرۀ شاخص شرقشناسی علمی با دید غیرمغرضانه/ معصومه احمدی، صدیقه شرکتمقدم، مرضیه یعقوبی
عطار نیشابوری در فرانسه/ فاطمه امامی
ایرانی و ایرانی از نگاه تاورنیه/ محمدابراهیم ایرجپور
مستشرقین فرانسوی و مسئله خوارج در ایران/ انسیه باقری
بررسی نقش و تأثیر فرانسویان بر پژوهشهای فرهنگ مردم در ایران/ طیبه پرتوی راد
نگاهی تحلیلی به روایت تصنیف اولین سرود ملی ایران توسط یک موسیقیدان فرانسوی/ مهران پورمندان
روابط سیاسی ایران و فرانسه از ابتدای حکومت قاجار تا پایان حکومت فتحعلیشاه بر پایه گزارشهای مأموران سیاسی و نظامی فرانسه در ایران/ محمد پیری
تأملی بر ریشه و خاستگاه نقاشی قهوهخانه و موضوعات ملی و مذهبی آن با نگاهی بر کتاب نقاشیهای معروف و افسانههای ایرانی اثر کلود موراند/ شهرام تقیپور، صبا آل ابراهیم دهکردی
جایگاه زنان در جامعه معاصر گیلان بر اساس آثار کریستیان برومبرژه/ حلیمه جعفرپور نصیرمحله، مریم خردمند
نگاه فرانسویان به راههای مازندران در عصر قاجار/ مهدی خلیلی، آمنه بیشهکلایی
فرانسه و سهم آن در هجرت اندیشههای ایرانیان/ آذر دانشگر
ایرانشناسی بینافرهنگی و نقش آن در شناخت فرهنگ ایران/ رضا دبیری نژاد، بهرنگ ذوالفقاری
گزارشهای فرانسویان عصر صفوی از بازارهای اصفهان و کاربرد آن در بهسازی و نوسازی بافت تاریخی/ دیبا زیرکباش
بررسی اجمالی مطالعات فرانسه از ایران باستان تا ایران معاصر/ فرناز ساسانی
تأثیر فرانسویها بر آموزش معماری مدرن در دانشگاه تهران/ مهدی شادکار
بازخوانی جایگاه خرد و اخلاق در کلیله و دمنه بر اساس کتاب اخلاقیات شارل ـ هانری دو فوشه کور/ مریم عاملی رضایی
ایرانشناسی فرانسویان در قرن نوزدهم میلادی؛ مطالعه موردی بازتاب وضعیت طبقات اجتماعی ایران در آثار نویسندگان فرانسوی عصر قاجار/ محمدرضا عسکرانی
نقش هانری ماسه در شناساندن حماسه فردوسی در فرانسه/ فریده علوی، ناهید شاهوردیانی
نقش و اهمیت کریستف بالایی در معرفی و بررسی داستاننویسی معاصر ایران/ بهناز علیپور گسکری
بررسی معماری بازار بزرگ اصفهان، عناصر و تأثیرات آن در آثار سیاحان فرانسوی عصر صفوی/ بدرالسادات علیزاده مقدم، نرگس اشتری
ایرانشناسی بصری: عکاسی در ایران/ مرجان فرجاه
آیین جوانمردی، آشنای شرقشناسان فرانسوی/ افسون قنبری، غلامحسین غلامحسینزاده
مقصور از ایرانشناسی چیست؟ (پرسمان)/ مرتضی کتبی
مهمانسرای عباسی اصفهان، یادگار ماکسیم سیرو/ لیلا کریمی، ژیلا صفارزاده
تبیین نظریۀ «ولایت» حلاج به روایت ماسینیون/ آگیتا محمدزاده، لیلا پیغمبرزاده
پیامدهای روشنیبخش تاریخ لیان و ایلام در مطالعات و کاوشهای باستانشناسی موریس پزار در بندر بوشهر (1913)/ غلامحسین نظامی
بخش دوم: مطالعات تطبیقی و بین فرهنگی
بررسی و تحلیل روایتشناختی رمان «نگران نباش» با توجه به نظریه ژرار ژنت/ سهیلا اکبرپور مهرآبادی، مجتبی پاکزاد
میشل فوکو و انقلاب اسلامی: بررسی امکانپذیری یک رویکرد پستمدرنیستی به یک انقلاب مدرن/ منصور انصاری
تأثیر سمبولیسم فرانسه بر شعر نیما یوشیج/ احمد بیرانوند
بررسی میزان تحمیل گفتمان فرهنگ بر طبیعت در انواع ادبی/ زهرا پارساپور
نقد و بررسی چند داستان ساعدی با تکیه بر نقدهای زیستمحیطی و پسااستعماری/ منصوره تدینی
کودک ایرانی از نگاه انیرانی (مطالعه منابع مکتوب و مصور برجایمانده از مسافران اروپایی در دوره سلطنت ناصرالدین شاه قاجار)/ زهرا حاتمی
یادش بهخیر آن روزان؛ بررسی رجعت نوستالژیک به عناصر فرهنگ عامه در دو منظومۀ آدورون و مارووزو/ احمد حاحبی
بررسی لاکانی برخی باورهای مولوی درباره زنان/ فاطمه حیدری
جایگاه فرهنگ، زبان و ادبیات فرانسه در دوره قاجاریه (از ابتدا تا انقلاب مشروطه)/ هوشنگ خسروبیگی
بررسی تطبیقی پوشش اندرونی زنان درباری دوره قاجار، پیش از سفر ناصرالدین شاه و پس از بازگشت وی از اروپا (با نگاهی اجمالی به پوشش بالرینهای اروپا)/ فائزه رهگذر
بررسی رویکردهای مثبت و شرقشناسانه به هویت ایرانی در دوران قاجار در سفرنامههای جهانگردان فرانسوی/ زاگرس زند
باورهای عامیانه مردم ایران عصر صفوی از دیدگاه سفرنامهنویسان اروپایی/ ناهید زندی صادق، زهرا رضایی، محسن جعفری
تحلیل محتوای سفرنامه دمورگان با تأکید بر تصویر فرهنگ عامه مردم ایران/ زبیده سورتیچی، علی رستمنژاد نشلی، رمضان سورتیچی
از «شناخت شرق» به «شرقشناسی»: تحول سفرنامهنویسان فرانسوی از ایران از سده 17 به 19/ وحید شالچی، زکیه شرعینژاد، روحالله قاسمی
جمالزاده و گوبینو؛ مسخ فرهنگی در «فارسی شکر است» و «رقاصۀ شماخی»/ طاهره شمسی
اهمیت رودخانه زایندهرود و معضل کمآبی آن از خلال سفرنامههای فرانسویان دوره صفوی/ بدرالسادات علیزاده مقدم
فراتحلیل آثار ترجمهشده متفکران به زبان فارسی در مورد انقلاب اسلامی ایران/ یحیی فوزی
میدان نقش جهان از منظر سیاحان فرانسوی/ عاطفه کرباسی
ضرورت طراحی چارچوبی مرجع برای آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان/ مهینناز میردهقان، امیررضا وکیلیفرد، فرشته باقری، زینب منتظری
تفاسیری بر نگارههای صفوی انسان پیکرده در پیکرده (محفوظ در موزه لوور و گالری فریر)/ صدیقه نایفی
نقش جهان مدرنیته در اشعار بودلر و نیمایوشیج/ ماه نظری
بررسی تطبیقی ضربالمثلهای فارسی و فرانسوی/ لیلا هاشمیان، مریم رحمانی
بخش سوم: مطالعات ایرانی ـ اسلامی
استعاره در سرودهای ایرانی مانوی/ عباس آذرانداز، معصومه باقری
بازنمایی زن؛ جلوههای جسمانی و نگاه مردانه در منظومه خسرو و شیرین/ فرزانه آقاپور
بررسی و مطالعه تغییرات فرهنگی، سیاسی و اقتصادی شوش در دوره هلنسیتی/ حسن اسماعیلی
کنکاشی در مسئله تغییر نظام خطی زبان فارسی
نوید اعطار شرقی
مطالعه جایگاه ابوالحسن غفاری در دوره پایانی قاجار/ الهه پنجهباشی
نفثة المصدور؛ کاربستی تاریخی از بازنمایی «خود»/ لیلا پیغمبرزاده
بازتاب فرهنگ عامه در آثار محمدعلی جمالزاده/ آذر حمیدی تهرانی، طیبه صابری، الهه رضایی
بررسی حیاطهای بومی ایران در اقلیم گرم و خشک و نقش آن در تحقق پایداری در معماری/ مهسا حاجیفتحعلی، مهرنوش قدسی، میترا بیکمحمدی
مطالعه تطبیقی چنگ ساسانی و چنگ اسلامی در ایران به روایت منابع تصویری/ نرگس ذاکر جعفری
یحیی ذکاء و ظهور نظرگاهی نو در تاریخنگاری هنر و معماری دورۀ قاجار/ محمدرضا رحیمزاده، مهنام نجفی
بررسی و معرفی یک گونه کمتر شناختهشده گلوله فلاخن در شرق ایران به کمک قواعد فیزیک مکانیک، مطالعات دیرین اقلیمشناسی و مقایسه تطبیقی/ ایرج رضایی، سعید فرجادیان، سعید حیاتی جعفربیگی، سیدعلی حسینی
تحلیل جامعهشناختی ازدواج در مثلهای عامیانه/ طیبه صابری، الله رضایی، آذر حمیدی تهرانی
شگردهای داستانسرایی در فارسی معاصر/ حسین صافی پیرلوجه
جایگاه نمادهای هویت ملی ایرانیان در کتابهای فارسی دوره ابتدایی مدارس ایران/ زهره صدیقیفر
نگاهی معناگرایانه به هندسه، نمادگرایی و نحوه تجلی آن در معماری ایرانی/ آویده طلایی
عوامل انحطاط علوم طبیعی در تمدن ایرانی ـ اسلامی در قرون متأخر/ محسن عباسنژاد
تأثیر ادبیات عامیانه در تکوین داستان کوتاه فارسی (گرایشهای شعری پدر داستان کوتاه فارسی)/ حبیبالله عباسی، شهرت معرفت
بررسی تأثیرات متقابل اقوام و ملل مختلف بر هنر کتابآرایی ایرانی/ نسرین فخری
نگاهی تازه به جایگاه تاریخی فرهاد، شخصیت داستانی خسرو و شیرین نظامی/ یاسر فراشاهی نژاد، محمد غلامرضایی
تأثیر دستآوردهای آیین مانویت بر هنر غرب/ فرزانه فرخفر
نقد داستان «استخری پر از کابوس» از منظر بومگرایی/ مریم سادات فیاضی، زهرا پارساپور، مانی زیاری
بررسی چگونگی شکلگیری گفتمان نگارگری جدید در نقاشی معاصر ایران/ زهرا کیاشمشکی
دخمهگذاری و آیینهای آن در سنت زرتشتیان ایران/ فرزانه گشتاسب
سرگذشت واژه هوم/ کتایون مزداپور، صبا لطیفپور
نزهتنامۀ علائی: حلقۀ واسط میان آرای جابر بن حیان و متون عجایبنامهای/ فاطمه مهری
سیمای عشق در ساختار افسانههای پریوار ایرانی/ عفت نقابی
قصههای عامیانه ایران/ همایون کتایون نیلوفری
معماری سنتی ایران: تبیین جامعهشناختی یک تحول تاریخی/ کوشا وطنخواه، علی هداوند
مقالات و چکیدهها به زبان فرانسه
پربازدید ها بیشتر ...
گزارشهایی دربارۀ مختصر عملیاتی در جنوب ایران: رویارویی نظامی بریتانیا و ایل قشقایی در بهار و تابستان 1918 م/ 1336 هـ.ق
سر پرسی سایکس، کلنل ای.اف. اورتون و دیگرانآنچه در این کتاب آمده، مجموعهای از گزارشهای فرماندهان بریتانیایی رشتهعملیاتی است که در بهار و تاب
ایل بختیاری در دورۀ قاجار
آرش خازنیموضوع این کتاب تأثیر متقابل حکومت و ایل در حاشیۀ ایران در دورۀ قاجار است. بررسی تاریخ اتحادیۀ ایلی ب
منابع مشابه بیشتر ...
کارنامۀ فیاض: مجموعۀ آثار دکتر علیاکبر فیاض به انضمام مقالهها و یادداشتها دربارۀ او، اسناد و تصاویر
به کوشش سلمان ساکت با همکاری اعظم رمضانی کامهعلیادکتر علیاکبر فیاض یکی از بنامترین چهرههای علمی و فرهنگی خراسان در صدسال اخیر است. او با وجود عمر
نام ها و یادها: تحشیهای بر آدمها و کتابها
ناصر علیخواه به کوشش مونا علیخواهعلیخواه در این كتاب، تحشیههایی بر مهمترین آدمها و كتابهای زندگیاش زده و با هر حاشیهنویسی، خوان
نظری یافت نشد.